'Cassatie kansrijk, maar risicovol'
vijfheerenlanden • De gemeente Vijfheerenlanden was zeker niet kansloos geweest als was besloten om bij de Hoge Raad in cassatie te gaan tegen de uitspraak van het gerechtshof inzake de opgelegde schadeclaim van Niemans. De gemeente moet een bedrag van 92 miljoen ophoesten. Het totale bedrag is inmiddels overgemaakt naar GABO, de rechtsopvolger van Niemans Beton.
Als de gemeente in cassatie was gegaan had men het risico gelopen dat het schadebedrag uiteindelijk bij een herzien vonnis nog vele malen hoger zou zijn uitgevallen.
“Met fatale gevolgen”, zei burgemeester Sjors Frölich vrijdagmiddag tijdens een persgesprek. Hij vergeleek het met Russische roulette. "De kans op een goede uitkomst was er, maar als het fout gaat, dan gaat het ook goed fout. Wij wilden onze burgers niet blootstellen aan zo'n risico."
Peildatum
Het gerechtshof heeft bij het vaststellen van het schadebedrag de peildatum losgelaten. Daardoor werd het schadebedrag verdubbeld ten opzichte van een eerder arrest in 2017. Fröhlich: “De kans was groot dat wij gelijk zouden krijgen en dat de peildatum opnieuw zou worden vastgezet. Maar het risico was dat het startbedrag door de rechtbank omhoog zou worden gebracht. Waardoor we onder de streep meer zouden moeten betalen. Die kans was niet groot, maar was er wel.”
Het loslaten van de peildatum week af van een advies van een speciaal ingestelde Commissie van Deskundigen, waaronder ook een deskundige die was aangesteld namens Niemans. Het was overigens al de tweede keer dat het Hof afweek van het deskundigen-advies. Eerder gebeurde dat met betrekking tot de zogenaamde 'risico-opslag'. Men kwam op basis van deze berekeningsmethodiek uit op een bedrag tussen de 1,5 en 15 miljoen euro.
Een andere reden om niet in cassatie te gaan was het feit dat de procedure inmiddels al ruim veertig jaar duurt. Een cassatieprocedure en een daarop volgend nieuwe uitspraak van het Hof zou nog eens jaren gaan duren. "Dat betekent dat we nog jaren in onzekerheid verkeren", volgens Fröhlich. De gemeente Vijfheerenlanden legt zich neer bij de juridische werkelijkheid. “Maar die juridische werkelijkheid voelt wel heel erg onrechtvaardig."
Burgemeester Fröhlich gaf aan dat er nog geen direct contact is geweest met de (nazaten) van de voormalige betonfabriek. Wel indirect contact overigens. "Ik hoop snel een kop koffie te gaan drinken. Wie weet wat we nog voor elkaar kunnen betekenen", aldus de burgemeester.
Fröhlich benadrukte nog eens dat er momenteel constructieve gesprekken zijn met de provincie en het Rijk. De provincie heeft overigens geen formele verplichting of een titel om bij te dragen in de kosten van het schadebedrag. Misschien alleen een morele verantwoordelijkheid. "Ik vind het fijn dat ze het serieus nemen."
Afspraken nakomen
De Niemans-affaire begon in de jaren zeventig. "Dat is 45 jaar terug in de tijd", oordeelt Fröhlich. "Wat ik ervan heb geleerd is dat als je als gemeente iets afspreekt met burgers, mede overheden of bedrijven dat je die afspraken ook moet nakomen. Dat klinkt allemaal heel vanzelfsprekend, maar dat is wel het punt waar het fout is gegaan."