Jan Heijkoop voorzitter natuurbeheercollectief Krimpenerwaard
'Niet denken in winnaars en verliezers'
krimpenerwaard • Voor de betrokkenen bij dit ambitieuze project in de Krimpenerwaard was Jan Heijkoop geen onbekende. De provincie Zuid-Holland vroeg hem enkele jaren geleden om kwartiermeester te zijn om het natuurbeheercollectief Krimpenerwaard vorm te geven. "Daar heb ik me in 2018 en 2019 mee beziggehouden", blikt hij terug. "Aan het begin van 2020 was het bestuur in oprichting naar mijn mening zelfstandig genoeg om de verantwoording zelf te dragen en heb ik mijn functie neergelegd."
Als tijdelijk voorzitter werd Teunis Jacob Slob benoemd, wethouder in de gemeente Molenlanden, biologisch melkveehouder met een groot hart voor de natuur én net als Jan Heijkoop een geboren en getogen Alblasserwaarder. "Hij heeft dit een jaar gedaan; Teunis Jacob blijft wel in het bestuur, maar er moest een nieuwe voorzitter komen. In eerste instantie was het de bedoeling dat dat iemand uit de Krimpenerwaard zou worden, maar dat lukte niet. Toen kwam men bij mij terecht. En ik vind het een ontzettend mooi project om mee aan de slag te gaan. Dat boeren en natuurbeheerders op zo'n grote schaal samenwerken is uniek in Nederland."
Contracten
Het is niet de eerste en de enige nevenfunctie van de burgemeester van Hendrik-Ido-Ambacht. "Ik heb het voorrecht dat ik in een bestuurlijk rustige gemeente werk, met sterke capabele wethouders en een gemeenteraad die mij veel ruimte geeft om dergelijke taken op te pakken."
Zijn belangrijkste opdracht voor de komende jaren is om samen met de andere bestuursleden duizend hectare onder te brengen bij agrariërs en met hen afspraken te maken over hoe zij dit op een natuurlijke manier gaan beheren. "Bij die uitgifte zal het vooral om langdurige contracten gaan. Boeren willen hun bedrijfsvoering aanpassen op een natuurvriendelijke manier van werken en daar investeringen voor doen; dan moet je dus over langere termijnen praten. Om dat in goede banen te leiden gaan we een aantal medewerkers aantrekken. Daarnaast willen we iemand aanstellen die het beheer gaat monitoren en overlegt over bijvoorbeeld het waterpeil of de maaidata. De natuur is er niet elk jaar hetzelfde; het zal steeds om maatwerk gaan."
Over een aantal jaar kunnen deze duizend hectare dan aansluiten bij de gronden die al in beheer zijn van het Zuid-Hollands Landschap, zo is de bedoeling. "Dan ontstaat er een geïntegreerd gebied van 2.250 hectare. In eerste instantie was het de bedoeling dat het natuurbeheercollectief voor alle gronden zou gelden, maar voor het Zuid-Hollands Landschap was het uit handen geven van hun terrein nog een brug te ver. Ik heb als kwartiermeester toen deze route voorgesteld. De druk ging er meteen vanaf en vanaf dat moment is deze stichting een uiterst loyale samenwerkingspartner gebleken."
Wortels
Het tekent de aanpak van Jan Heijkoop: niet denken in winnaars en verliezers, maar zorgen voor een breed draagvlak onder alle betrokkenen, de tijd nemen voor zo'n proces. Een vaardigheid die zeker nodig is in een proces waar boeren en natuurbeschermers bij zijn betrokken, groepen die - politiek gezegd - het niet altijd even goed met elkaar kunnen vinden. Economie en milieu leveren nu eenmaal een spanningsveld op. "Mijn eigen wortels liggen in de agrarische wereld, maar in de loop van de jaren heb ik meer dan voldoende kennis opgedaan van wat belangrijk is voor natuurbeheer. Ik ben onder meer jarenlang voorzitter geweest van nationaal park De Biesbosch."
Hij vervolgt: "Maar de discussies worden bijvoorbeeld ook gevoerd met de provincie Zuid-Holland, die soms behoorlijk stevige kaders stelt. Het is in zo'n langdurig traject belangrijk dat het iets wordt waar iedereen zich mede-eigenaar van voelt. Als bestuurder sta ik neutraal boven de partijen en ik vind heel aardig om ze bij elkaar te brengen en te houden."
Geurt Mouthaan