Willy Baan neemt na 57 jaar afscheid van haar manege
AlgemeenALBLASSERDAM • Een meisje van veertien was Willy Baan (71) toen ze haar eerste rijlessen gaf, achter de boerderij van haar ouders in de Alblasserdamse Polderstraat. Op 1 september draagt ze haar manege over aan een projectontwikkelaar. Een tijdperk komt ten einde.
Motivatie heeft Willy nog wel, maar de werkzaamheden worden te zwaar en de manege is te oud voor renovatie. Het is ‘een soort rouwproces’, zegt haar vriend Arie den Boer. Er komen waarschijnlijk twee-onder-een-kapwoningen, een appartementencomplex en op de plek van de manege rug-aan-rugwoningen, geïnspireerd op de vorm van het huidige gebouw. Willy: “Ik heb gevraagd of de straat de naam ‘manege’ kan krijgen. Op de plaats van mijn huis wil ik graag een appartement laten bouwen.”
Rijlessen
Pas vanaf haar twintigste leerde ze echt goed rijden, toen ze begon aan de instructeursopleiding van de KNHS. “Eerst werd ik bij springlessen de hindernis overgejaagd, maar bij de KNHS in Ermelo leerde ik mijn paard goed voor te bereiden op de sprong.” Ze ging bijna elke week mee naar een wedstrijd. “Ja, ik was echt wel fanatiek. Maar als het een dag minder ging dacht ik: jammer, volgende keer beter.”
Paardenmarkt
De familiegeschiedenis is verweven met die van de Alblasserdamse paardensport. Willy’s vader Gerrit Baan was mede-oprichter en jarenlang voorzitter van arrensleeclub Glijen en Rijen en Willy leverde met haar leerlingen, paarden en pony’s een belangrijke bijdrage aan de jaarlijkse paardenmarkt in het dorp. “Als er paardenmarkt was, waren de kinderen hier al om vijf uur ’s morgens om pony’s te wassen en in te vlechten. Dat vonden ze geweldig. Hun kleding was altijd keurig verzorgd. Ze leefden er elk jaar naartoe.” Met enige weemoed: “Dat gaat natuurlijk ook allemaal over.”
Varkensschuur
De manege achter Willy’s huis is in 1936 gebouwd door rijvereniging Beyaert. “De grond waarop de manege staat was van mijn vader. Uiteindelijk heeft hij die grond verkocht aan Beyaert. Ik heb die in 1992 teruggekocht, met de manege. Voor die tijd huurde ik de manege van de rijvereniging, enkele uren in de week. Nog weer eerder had ik alleen een buitenbakje achter ons huis. En ik had een oude stal die we ‘de varkensschuur’ noemden, daar stonden de pony’s.”
Voor de ploeg
In de beginjaren van de paardensport werden de rijdieren overdag ingezet op boerenbedrijven. “Het was vaak een combinatie: overdag werden paarden van leden van Beyaert ingeschakeld door boeren. Mijn vader is als boerenzoon opgegroeid met paarden. Die werden voor de ploeg gezet. En twee keer in de week gingen ze ‘s avonds onder het zadel, dan werd er getraind voor afdelingsdressuur.”
Gezelligheid
Met veel plezier kijkt Willy terug op alle gezelligheid die het leven en werken in de manege met zich meebrachten. “We hebben leuke onderlinge wedstrijden, ruiteravonden en spelmiddagen gehad, de Natural Horsemanship, Sinterklaasvieringen en de cursussen ruiterbewijs, verzorging en paardenmassage. Vrijwilligers kwamen onder andere tosti’s maken en hielpen achter de bar. Ook kwamen kinderen troost zoeken bij de pony’s. Ik ben blij dat ik altijd veel hulp heb gehad van de verzorgers, bijvoorbeeld met pony’s uit het weiland halen, poetsen, onderhoud van het harnachement en ook met de stallen uitmesten. Het was leuk dat het kleinschalig was; iedereen kende iedereen en er was geen afgunst.”
Bruiloften
De manege is in al die jaren voor allerlei doeleinden gebruikt. Tijdens een wandeling rondom het gebouw zegt Willy, met een knikje naar de bovenverdieping: “Veel verenigingen gebruikten de ruimte. Er zijn daar zelfs bruiloften gehouden en danslessen gegeven. Toen we de bak nog minder vaak nodig hadden, werd die ook door anderen gebruikt: de scouting, schietvereniging en voetballers bijvoorbeeld. In 1952 heeft er zelfs een circus op de manege overwinterd. Circusartiesten namen deel aan onze jaarlijkse ruiteravond. Na afloop was er een bal in Het Vergulde Paard.”
Veel Alblasserdammers zullen de herinnering aan de manege en vooral aan Willy koesteren. Zelf gaat ze de gezelligheid en haar pony’s missen.
Goede plek
Momenteel heeft Willy nog twee edele viervoeters. “Ik ben al een poosje bezig om steeds een paar pony’s weg te brengen. Ze hebben bijna allemaal een goede plek. Het geeft me veel voldoening dat ze niet ergens terechtkomen waar kinderen de dieren trappen en hard aan de teugels trekken. Mijn leven lang heb ik mensen zo opgevoed dat het voor een dier prettig is om een ruiter op de rug te hebben. Ik ben blij dat ik iedereen daar goed in heb kunnen begeleiden.”