Dijkgraaf: 'Waterveiligheid stond altijd voorop'
regio • Volgens dijkgraaf Co Verbaas heeft de waterveiligheid altijd voorop gestaan bij keuzes die Waterschap Rivierenland maakte voor het ontwerp en de uitvoering van versterking van de Lekdijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer.
Signalen over problemen met de dijk had de dijkgraaf tot aan verschijning van het kritische rapport van prof. dr. ir. Stefan van Baars nog niet ontvangen. Het Kontakt stelde de dijkgraaf enkele vragen.
Had het waterschap voldoende budget voor de omvangrijke klus op het stuk Lekdijk waarover het rapport van Van Baars handelt? Verbaas: "Bij aanbestedingen van dijkversterkingen wordt altijd een gedegen afweging gemaakt tussen prijs en kwaliteit. De waterveiligheid staat hierbij altijd voorop. De kwaliteit van keuzes in ontwerp en uitvoering wordt geborgd door een systeem van checks and balances die zijn ingebouwd in het project."
Van Baars schrijft: ‘De peilbuizen die gebruikt worden door ingenieursbureau Adcim bewijzen dat er een grote lekkage naar boven is van het grondwater, vanuit de diepe zandlaag die in open verbinding staat met de Lek, via de kieren die ontstaan zijn langs de boorpalen. Dit is de reden waarom normaliter geen harde elementen zoals boorpalen en diepwanden door een dijk heen geprikt mogen worden.’ Dat moet bekend geweest zijn bij het waterschap. Hoe kan het dat er desondanks voor is gekozen palen door de dijk te prikken? "Het versterken van de dijk op dit traject is complex door de slappe veenachtige ondergrond, de vele woningen en bedrijven langs de dijk, en de vele nutsvoorzieningen. Op sommige delen zijn huizen dicht tegen de dijk komen te staan doordat de dijk in de loop van de tijd verbreed moest worden om aan aangescherpte normen te voldoen. Om deze woningen te sparen en/ of woongenot te kunnen behouden is er gebruik gemaakt van constructies (damwanden etc.) om de dijk te versterken."
Volgens Van Baars koos de aannemer soms voor een goedkopere oplossing, terwijl die oplossing minder veilig was. Kan het zijn dat de wens geld te besparen bij een aantal keuzes zo zwaar heeft gewogen dat de veiligheid in het gedrang kwam? "De waterveiligheid staat altijd voorop. In het rapport worden heel veel zaken aangestipt en op elkaar betrokken. We zetten de feiten op een rij en hebben aan kennisinstituut Deltares gevraagd een onafhankelijk en zorgvuldig onderzoek uit te voeren."
Omdat het hier om een groot project handelt met grote risico’s, had de opdrachtgever, het Waterschap Rivierenland, beter een gedegen risicoanalyse kunnen opstellen, stelt Van Baars. Waarom is dat niet gebeurd? "Bij elk dijkversterkingsproject worden risicoanalyses uitgevoerd als het gaat om het ontwerp en de uitvoering. Het rapport plaatst kanttekeningen bij de manier waarop dat zou zijn uitgevoerd. Dit laten we nagaan in het onafhankelijke onderzoek van Deltares."
Van Baars schrijft: ‘Vooral door het leksteken van een hogere zandlaag onder het klei-veenpakket, moet geconcludeerd worden dat bij hoogwater in de Lek, bij meerdere secties van de Lekdijk, gevaar bestaat voor opbarsten van het achterland, wat bij hoogwater in de Lek tot een dijkdoorbraak kan leiden.’ Onderschrijft u dat risico? "Deze zaken en andere zaken uit het rapport van Van Baars zullen worden meegenomen in het onafhankelijke onderzoek van Deltares."
Tussen Streefkerk en Nieuw-Lekkerland loopt er een flinke scheur over de dijk. Daarnaast hebben veel bewoners schade aan hun huizen. Hoe is het desondanks mogelijk dat de dijkgraaf op donderdag 22 april aan Het Kontakt vertelde dat hij geen signalen had ontvangen over problemen aan de Lekdijk? "Helaas is schade aan woningen bij dit soort grote infrastructurele en complexe projecten niet altijd te voorkomen. Er zijn tijdens de werkzaamheden tussen 2013 en 2018 zo’n 160 meldingen van schade binnengekomen. Voor de afwikkeling van schademeldingen is een onafhankelijk bureau ingeschakeld.Het rapport van de heer van Baars betrekt een aantal feiten op elkaar die een nieuw beeld schetsen van de situatie ter plaatse. Wij nemen dit serieus en laten dit onderzoeken."