Journalist en trotse vader
oosterwijk • André was tot 2019 in vaste dienst bij Het Kontakt en bleef na zijn vervroegde pensionering actief als freelancer.
Begin oktober schreef hij zijn laatste bijdragen voor de krant. Energiek als altijd leverde hij nog zes grote verhalen voor de edities Vijfheerenlanden en West Betuwe. Enkele weken later werd bij hem echter slokdarmkanker geconstateerd. Daarna is zijn situatie snel verslechterd. Zijn lichaam brokkelde steeds verder af en behandeling was niet meer mogelijk. Hij verdroeg alleen nog maar sondevoeding. De laatste weken van zijn leven in zijn eigen huis aan de Koenderseweg liefdevol verzorgd door zijn vrouw Marja en zijn kinderen.
Hartverscheurend zijn de foto's waarin hij vanachter het venster wordt toegezwaaid door zijn kinderen en kleinkinderen. Of de foto waarin Marja z'n hand vasthoudt en over z'n bol aait. André vond veel steun in het geloof. Hij beluisterde op zijn ziekbed zijn favoriete preken en geliefde psalmen. André is altijd een familieman geweest. Ook in zijn laatste dagen was het gezin Bijl heel hecht. André had nog meermaals uitgesproken hoe trots hij was op zijn kinderen en kleinkinderen. Niet alleen om wat ze hadden bereikt, maar bovenal om wie ze waren. En ongeacht welke keuze ze hadden gemaakt in het leven.
Er wordt geschokt gereageerd op het overlijden van André. “We verliezen in André een bijzonder fijn mens, een harde werker en een regiojournalist met een groot netwerk, iemand die veel voor Het Kontakt heeft betekend”, zegt Rick den Besten, hoofdredacteur van Het Kontakt.
Raadsverslaggeving
André werd in 1992 correspondent voor Het Kontakt. De eerste tien jaar combineerde hij zijn journalistieke werk met zijn reguliere baan als 'meester' op christelijke basisschool Het Fundament in Nieuwland. In 2002 kwam hij in vaste dienst bij Het Kontakt. Al snel mocht hij ook de raadsverslaggeving doen. Hij was de koning te rijk. Hij kroop honderden malen achter de perstafel tijdens raads- en commissievergaderingen in Leerdam, Zederik, Geldermalsen, Lingewaal en later in de fusiegemeenten West Betuwe en Vijfheerenlanden. Hij zat eerste rang bij heftige politieke debatten in het Leerdamse Hofje, kreeg inzicht in soms lastige dossiers en bouwde in de loop der jaren een band op met veel hoofdrolspelers. Hij werd vertrouwd, kreeg daardoor ook regelmatig een primeurtje doorgespeeld. "Het echte nieuws hoor je soms niet tijdens het debat, maar na afloop bij 'borrel en bitterbal'", zei André in een afscheidsinterview in 2019. Hij werd alom gewaardeerd door de lokale politici. “Integriteit, betrokkenheid, liefde voor het vak journalistiek en bovenal goedheid kenmerken André voor mij”, reageert oud-wethouder Bart Bruggeman op Facebook.
Soms maakte zich een kinderlijke blijdschap van André meester
Bijl wilde van jongsaf aan al journalist worden. "Journalistiek verveelt nooit", zo verwoordde hij zijn passie. "Ik ben gek op nieuws: dingen onthullen en naar buiten brengen. Maar ook het maken van ontroerende interviews, waarbij mensen hun ziel en zaligheid blootleggen. Daarnaast vind ik het belangrijk lastige kwesties goed uit te leggen en het verhaal ook nog eens mooi op te schrijven, want qua taal blijf ik een 'fijnslijper'."
Heftige gebeurtenissen
André deed verslag van heel wat heftige gebeurtenissen: het hoge water in 1995, de tumultueuze herdenking van de 'Slag bij Kedichem' in 1996, de bezetting van het stadskantoor door de middenstanders in 2003, de grimmige sfeer in de raadszaal van Het Hofje toen er werd gediscussieerd over de ontsluiting van de Broekgraaf via de Molukse wijk. En niet te vergeten de raadsvergadering in Geldermalsen over de komst van een AZC, toen een woedende menigte het gemeentehuis belegerde en alle aanwezigen de raadzaal moesten verlaten.
André was op z’n best in interviews, waarin mensen hun ziel en zaligheid blootlegden. Zoals het verhaal over Danny van Brenk, die in 2014 vertelde over zijn strijd tegen leverkanker. Of het interview met Peter Hovestadt uit Rumpt, die ondanks zijn ernstige ziekte en naderende dood getuigde van de hoop in Christus die hij tijdens zijn ziekte had ervaren. Aangrijpend was ook het interview met de ouders van de jongens uit Beesd die in 2012 bij een auto-ongeluk om het leven kwamen. Dat gold ook voor de interviews die hij met oud-wethouder Annelies Groenenberg had rond haar ernstige ziekte. “Het is altijd aftasten wat je nog wel en wat je net niet meer kunt vragen”, zei André in 2019. “Ontroerend als mensen zich op zulke momenten in het hart laten kijken. Interviews worden dan gesprekken die soms urenlang duren en de 'mooiste' verhalen opleveren."
André Bijl werd meerdere malen gelauwerd vanwege zijn journalistieke producties. Hij won in 2011, 2012 en in 2019 de journalistieke prijs van de Nederlandse Nieuwsblad Pers (NNP) voor producties over drugsgebruik in de polder, de Molukse gemeenschap in Leerdam en de gemeenteraadsverkiezingen in Vijfheerenlanden. In de tussenliggende jaren werd hij twee keer genomineerd voor diezelfde prijs. "Elke keer dat ik die prijs win, ben ik bijna euforisch en komt er een kinderlijke blijheid over me”, vertelde André in het afscheidsinterview. "Dat duurt meestal een dag. Daarna bekijk ik het weer volkomen nuchter."
André was een warm mens. Hij hield van gezelligheid en was altijd in voor een praatje. "Ik ga André zeker missen”, zegt collega-journalist Mimi van Rossem, die jarenlang met André samenwerkte. "Nooit meer even bijpraten of om raad vragen. Of gewoon even praten over de kinderen of kleinkinderen, waar hij zo trots op was en waar hij als echte familieman van hoopte nog lang te kunnen genieten. Veel sterkte voor Marja, zijn kinderen en kleinkinderen.”