Uitspraak op 15 december, maar verlenging dreigt
Rechtszaak Niemans nadert finale
vijfheerenlanden • De gemeente erkent dat de fabrikant schade heeft geleden, maar vindt de claim veel te hoog. De strijd over dat bedrag loopt nu al bijna 42 jaar, waarvan 26 jaar voor het Haagse Gerechtshof. Vorige week was de laatste zitting voor het hof.
De zaak draait om een grondruil, waarbij de gemeente Vianen en Niemans elkaar in 1976 een stuk grond zouden leveren. Niemans wilde zijn fabriek uitbreiden, omdat hij wilde innoveren met een destijds revolutionaire techniek. De gemeente leverde de grond niet op het afgesproken tijdstip, waardoor de uitbreiding niet lukte en Niemans niet kon profiteren van zijn uitvinding. De grond werd uiteindelijk in 1982 geleverd, maar toen was de schade al ontstaan. Al die tijd wordt er geprocedeerd over de hoogte van het bedrag dat eerst de gemeente Vianen, en nu de gemeente Vijfheerenlanden, aan Niemans moet betalen. Eerdere pogingen om te schikken mislukten.
Steeds zijn er ook nieuwe geschilpunten. Zo maakte de gemeente zich vorige week boos over een nieuwe claim die Niemans twee weken geleden indiende. De oud-fabrikant vordert het bedrag voor de kosten die hij sinds 1989 in deze rechtszaak heeft moeten maken. De advocaten van Niemans dienden een ordner in met facturen voor een totaalbedrag van 10 miljoen euro. De advocaat van de gemeente noemt die claim '26 jaar te laat'. In de zaak vliegen de miljoenen je sowieso om de oren. De gemeente vindt de eerdere claims van Niemans bizar. De schade is volgens haar overgewaardeerd, vier keer meer dan zij redelijk vindt. De gemeente kwam met een berekening die zij wel redelijk vindt, die sluit op een bedrag van 9,2 miljoen euro. Maar als de gemeente op een bepaald aantal punten in het ongelijk zou worden gesteld, zou dat kunnen oplopen. Het zou echter nooit meer kunnen worden dan 29,3 miljoen euro, aldus de gemeente. Niemans claimt een bedrag dat vele malen hoger is dan wat de gemeente wil betalen. De advocate schetste een aantal scenario's met elk een eigen uitkomst. Het laagste scenario gaat uit van een bedrag van 89 miljoen, het hoogste bedrag dat voorbijkwam was 121 miljoen euro.
Het geschil draait na al die jaren nog om een paar belangrijke details, zoals hoe er om moet worden gegaan met de rente. Reken je met enkelvoudig rente of met samengestelde rente, de zogenoemde rente op rente? Ook is er nog discussie over een bepaalde risico-opslag en de winst die Niemans behaalde op de verkoop van de grond, toen die jaren later weer van de hand werd gedaan. De gemeente stelde dat Niemans in de zitting van vandaag zaken aan de orde stelde waar jaren eerder al over besloten is door het Hof of de Hoge Raad. De advocaten van Niemans waren het met die stelling uiteraard niet eens.
De advocaat van de gemeente vroeg onder andere aan de rechter om het schadebedrag dat betaald moet worden te matigen. De advocaat noemde het een 'astronomisch bedrag', voor een stukje grond van ruim zes hectare, waar in 1975 een half miljoen gulden voor werd betaald. Niemans liet weten dat voor deze zaak het oude Burgerlijk Wetboek geldt, en destijds stond 'matigen' niet in de wet.
De rechter doet op 15 december uitspraak. Daarmee komt er een einde aan de langstlopende rechtszaak van Nederland. Althans, als niet één van de partijen, of allebei de partijen, opnieuw naar de Hoge Raad stapt om cassatie aan te tekenen tegen die uitspraak. De kans dat dat gebeurt is gelet op de belangen groot.
RTV Utrecht/ Marc van Rossum du Chattel/ Annemarie de Wit