College Vijfheerenlanden in nieuwe detailhandelsvisie:
'Vooral winkels in centrumgebieden'
vijfheerenlanden • De politieke fracties debatteren deze maand over de nieuwe geactualiseerde en geharmoniseerde concept-detailhandelsvisie. Het is allemaal niet heel erg verrassend: er wordt voortgebouwd op bestaand beleid van de voormalige gemeenten Leerdam, Vianen en Zederik.
De drie verschillende invullingen van detailhandelsbeleid kunnen voor ondernemers, eigenaren en inwoners echter wel tot onduidelijke en ongelijke situaties leiden, oordeelt het college in het raadsvoorstel. "Een heldere visie op de winkelstructuur is belangrijk voor de leefbaarheid, aantrekkelijkheid en vestigingsklimaat van de gemeente en het bieden van een duidelijk kader voor de toetsing van nieuwe initiatieven."
Het koopgedrag van de consument verandert volgens het college snel, mede door de groei van online aankopen. "De verandering heeft als gevolg dat er minder wordt besteed bij winkels in Vijfheerenlanden en dat het winkelaanbod krimpt, vooral in de niet-dagelijks branches. De meeste van dit type winkels zijn te vinden in de centra van Leerdam en Vianen, waar sprake is van een toenemend en structureel leegstandsprobleem." De corona-crisis versnelt deze ontwikkelingen, volgens het college. "De winkelmarkt bevindt zich in onzekere tijden, een realistische visie kan duidelijkheid bieden."
De toekomstige vitaliteit van de hoofdwinkelgebieden van Vianen en Leerdam staat zwaar onder druk. Het centrumgebied moet compacter, met daarbinnen een grotere mix van publieksfuncties (commercieel en maatschappelijk) en daarbuiten bijvoorbeeld transformatie naar niet-publieke functies, zoals wonen en werken.
De voormalige gemeente Vianen heeft in 2016 nog een detailhandelsvisie opgesteld. Die is voor een groot deel nog actueel. "Een compleet nieuwe visie is niet nodig", schrijft het college. "Wel is hernieuwde aandacht en actie nodig op stedenbouwkundig plan Lijnbaan en de woontransformatie Voorstraat. Ook moet er een goede balans zijn tussen parkeren en de verblijfsfunctie in de Voorstraat.
Leerdam problematischer
Leerdam is problematischer. Er is hier niet goed genoeg geanticipeerd op een krimpend winkelaanbod. De opgave is groter dan alleen de detailhandel. "Ook andere vraagstukken zoals de bereikbaarheid, de ambities vanuit toerisme en het concept 'Glasstad Leerdam', de keuze voor een nieuw gemeentehuis en de opwaardering van het Dr. Reilinghplein zijn momenteel actuele thema's.
De twee grotere kernen Ameide en Meerkerk vormen een kleine uitzondering. Deze dorpscentra verzorgen in het landelijke westen van de gemeente een volwaardige boodschappenfunctie en zijn daarin zelfs de spil in het sociale dorpsleven. In Lexmond en Schoonrewoerd zijn kleine supermarkten gevestigd. Deze dorpssteunpunten vervullen een functie als basisvoorziening in het dorp.
In de overige dorpen wordt terughoudend omgegaan met winkelontwikkelingen. "Een deel van de inwoners in de gemeente Vijfheerenlanden kiest voor rustig wonen in kleine gemeenschappen, met veel eigen ruimte. Het draagvlak voor winkels is daar (te) beperkt. Alleen door het bundelen van draagvlak en aanbod is op enkele plekken in het landelijke gebied van de gemeente een volwaardige winkelvoorziening te behouden." De gemeente wil in de kleinere dorpen alleen meewerken aan vestiging van winkels die zich richten op de verkoop van volumineuze artikelen (keukens, auto's) en verkooppunten bij agrarische bedrijvigheid. De boer mag in beperkte mate lokaal-geproduceerde producten verkopen.
De detailhandelsvisie is opgesteld door adviesbureau DTNP. Tijdens de lockdown werd een digitale inloopavond georganiseerd, via een specifiek daartoe gemaakte projectwebsite. Daarbij was er ook een optie voor het indienen van een fysiek reactieformulier. Er waren in totaal 41 reacties. Elders in deze krant een achtergrondverhaal over de opgestelde visie.