College van Rijksadviseurs in advies aan ministers
'Verbied reclamemasten langs snelweg'
vianen • In het advies 'Wat doet dat daar? - Geen reclamemasten in het landschap' worden vier cases onderzocht. Naast de reclamemasten langs de A2 en A27 in Vianen (tegenwoordig gemeente Vijfheerenlanden) komen ook de masten in Apeldoorn, Assen en Roosteren aan bod.
"Vianen was er vroeg bij met reclamemasten", zo staat in een door Tijs van den Boomen geschreven achtergrondartikel dat onderdeel uitmaakt van het advies. "Al in de jaren negentig van de vorige eeuw, toen Vianen steevast hoog in de file top tien stond, liet de gemeente onderzoeken hoe ze haar ligging in de oksel van de kruising van de A2 en de A27 financieel kon uitbuiten."
Potentie
Het was 'de commercieel ingestelde' SGP-wethouder Leendert Wijnmaalen (2010-2018) die de volle potentie van deze masten inzag, aldus de opsteller van het artikel. De eerste Vianense mast verrees in 1993 bij de carpoolplaats aan de A27. "Door de verbreding van de snelweg zal die binnenkort sneuvelen, maar de eigenaar krijgt het recht iets verderop een nieuwe, hogere paal op te richten, die bovendien veel beter in het zicht zal staan. Dan zal hij zich kunnen spiegelen aan de drie masten langs de A2."
Een compleet zicht op deze masten wordt je vergund als je vanuit het noorden komt, zo stelt Van den Boomen in zijn artikel. "Vanaf de brug over de Lek zie je ze alle drie liggen, van oost naar west zijn het de digitale mast van OOHA Media, de gemengd digitaal-analoge mast van Ocean Outdoor en de mast van Miele, een klassiek voorbeeld van een handelsreclamemast die jaar in, jaar uit dezelfde boodschap uitdraagt, namelijk de naam van het bedrijf zelf: passanten moeten weten dat hier het landelijke Experience Center van Miele ligt."
Oostelijke paal
De oostelijke paal aan de A2, op bedrijventerrein De Hagen, is veruit de zichtbaarste van het Vianense kwartet. "Heel hoog is hij met zijn 36 meter niet, maar hij staat perfect opgesteld", schrijft Thijs van den Boomen in zijn artikel.
"Komend vanuit het zuiden zie je de mast al ver voor snelwegknooppunt Everdingen staan. De zilverglanzende borstweringen van de viaducten voorzien het pontificaal oprijzende scherm van een fraaie omlijsting. Ruim twee kilometer heb je zicht op het scherm met steeds wisselende boodschappen. Dat is, bij een maximumsnelheid van honderd kilometer per uur, ruim een minuut lang."
In het artikel wordt verder ingegaan op het felle licht die de masten uitstralen. Dat leidde al tot veel klachten. Volgens Van den Boomen zoekt één van de exploitanten ook graag de grenzen op. Dat blijkt uit de frequentie van de reclameboodschappen op het scherm. Officieel moet dat zes seconden zijn, maar daar wordt nog wel eens de hand mee gelicht.
De mast die straks langs de verbrede A27 komt te staan, zal volgens Van de Boomen de eerste Vianense mast zijn die moet voldoen aan de ‘beleidsregels reclame openbare ruimte’. "Dat geeft de gemeente juridisch grip op de borden: reclameboodschappen moeten dan officieel minstens zes seconden in beeld zijn, bovendien moeten ze voldoen aan de Nederlandse Reclame Code. Maar wat er dan op mag komen te staan en wat niet, blijft natuurlijk een kwestie van inschatting. Is de reclame van een erotische dating website die nu op de mast prijkt - een half ontklede blondine met de strijdkreet: ‘Dating vol passie!' - strijdig met ‘de goede zeden' en daarmee verboden? Of is het gewoon smakeloos? Vianen schrijft in haar beleidsregels: ‘De gemeente heeft een rol als bewaker van de leefbaarheid van de gemeente. Daarnaast heeft de gemeente ook een rol als uitbater van de openbare ruimte. Zij is gebaat bij zo hoog mogelijke opbrengsten uit buitenreclame.' Voorlopig heeft de koopman in Vianen meer te vertellen dan de dominee."