'Het is naïef om te denken dat leegstand onze streek voorbijgaat'
VHL aan de slag met kerkenvisie
meerkerk • De overgrote meerderheid van de gemeenteraad ging donderdagavond akkoord met dit initiatief van CDA en ChristenUnie. “Kerken zijn belangrijk voor inwoners. Ook als mensen zelf niet naar de kerk gaan, koesteren ze vaak wel de gebouwen. Kerken nemen meestal een prominente plaats in en zijn gezichtsbepalend voor onze kernen”, zei CDA-leider Maria de Jong. Ze stelde vast dat er in ons land steeds meer kerkgebouwen leeg komen te staan. “We hopen dat in Vijfheerenlanden die leegstand nog lang op zich laat wachten. Anderzijds kunnen we onze ogen niet voor deze ontwikkeling sluiten. Ik hoop dat het in deze streek net wat anders gaat dan elders, maar het is een beetje naïef om daar van uit te gaan. Het is beter ons voor te bereiden op die ontwikkeling en na te denken over de functie van een gebouw als een kerkelijke gemeenschap niet meer actief is.”
Mede-initiatiefnemer Dico Baars (CU) stelde vast dat het gaat om een belangrijk thema. “Ook ons houdt het bezig. Al lijkt het of we in een bijzonder gebied wonen: er worden nieuwe kerken gebouwd en bestaande kerken uitgebreid. Maar: we willen anticiperen op ontwikkelingen die uiteindelijk ook de Alblasserwaard niet voorbijgaan. Al hopen we dat we deze visie nog lang op de plank kunnen laten liggen.” In de visie komt te staan hoe de huidige situatie is, welke ontwikkelingen merkbaar zijn en wat er in de toekomst met het gebouw zou kunnen gebeuren. Het ministerie van OCW stelt geld beschikbaar voor het opstellen van zo’n visie. Voor de 38 gebouwen in Vijfheerenlanden krijgt de gemeente van het Rijk 50.000 euro. Als er nog twee andere gebouwen worden gevonden en de gemeente dus de grens van veertig kerken aantikt, ligt er zelfs 75.000 euro klaar voor het maken van de visie.
No brainer
De fracties van PvdA, VVD en D66 steunden de motie van CDA en CU. “Dit is een ‘no brainer’, een zekerheidje”, oordeelde D66-voorman Klaas de Zwaan. “Hoe vaak gebeurt het dat er ‘gratis’ geld klaar ligt om zo’n visie te ontwikkelen?” VVD-er André van der Leest liet weten betrekkelijk neutraal tegenover kerken te staan, maar er een voorstander van te zijn zo’n leegkomend gebouw in te zetten voor de bouw van appartementen en starterswoningen. Ook VHL Lokaal-woordvoerder John van der Velden steunde de motie. “Misschien is de ontkerkelijking in de Alblasserwaard nog niet actueel, in Vianen begin je het al te merken. Kijk alleen maar naar de Grote Kerk”, aldus Van der Velden. “Daarom is het belangrijk een visie te hebben als een gebouw leeg komt te staan. Op zo’n manier kunnen we goed met de gevoelens van de inwoners omgaan.” Van der Velden benadrukte dat Rooms-Katholieke kerken eigendom zijn van het bisdom. “In principe worden burgerlijke gemeente en inwoners niet betrokken bij de toekomst van zo’n gebouw. Daar gaat de bisschop over.” Erik van Doorn (Groen Links) constateerde dat kerken behoren tot het cultureel erfgoed van deze streek. “Of ze vol of leeg zijn, bepalen de mensen zelf, maar de gebouwen moeten we behouden.”
Onderbouwing
SGP en Lokaal Alert lieten weten dat (volle) kerken hen na aan het hart liggen, maar waren toch minder enthousiast over de motie. SGP-voorman Evert Geluk vroeg meer kaders en een betere onderbouwing van het voorstel: “Subsidiegeld alleen maakt niet gelukkig.” Harry van Tilburg (LA): “We gaan toch geen beleid ontwikkelen, alleen omdat er subsidie voor is.”
Wethouder Christa Hendriksen gaf toe dat de visie niet bovenaan het lijstje van B&W stond. “Maar als de motie wordt aangenomen, gaan we er voluit mee aan de slag.” Ze beloofde met een Plan van Aanpak te komen, mogelijk wordt een extern bureau ingeschakeld om de (soms) gevoelige informatie over de kerken op tafel te krijgen. Ook wees Hendriksen op de mogelijkheid een visie voor de hele gemeente of apart voor elke kern – ‘maatwerk’- op te stellen. Het voorstel werd met 21-5 aangenomen, SGP en Lokaal Alert stemden tegen.
André Bijl