Leendert Vriens over gezondheidsrisico's radar Herwijnen
'Overheid is onverantwoord bezig'
herwijnen/ den haag • Dat zei stralingsdeskundige Leendert Vriens donderdag tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer over de mogelijke komst van een militair radarstation in de directe nabijheid van het dorp Herwijnen.
"Er is nu al geen enkele verzekeringsmaatschappij bereid om enigerlei gezondheidsschade veroorzaakt door EMV in haar pakket op te nemen. De overheid belast de burgers met ernstige risico's voor de gezondheid, maar stelt zich niet aansprakelijk."
Defensie blijft bij zijn standpunt dat er niks aan de hand is en dat de straling binnen de zogenaamde ICNIRP vallen. Professor dr. ir. Guy Vandenbosch van de Katholieke Universiteit Leuven, expert op het gebied van elektromagnestische straling, heeft bedenkingen bij die stellingname. Hij blijft echter voorzichtig. "De enige echte waarheid is dat de wetenschap nog geen sluitend antwoord heeft op de vraag of de verhoogde blootstelling die de laatste decennia optreedt binnen onze maatschappij leidt tot mogelijke gezondheidsproblemen, vooral op lange termijn."
Bij blootstelling is afstand tot de radar cruciaal, volgens Vandenbosch. Een tweemaal grotere afstand geeft een viermaal lagere blootstelling, een tienmaal grotere afstand een honderdmaal lagere blootstelling. Ook de hoogte is van invloed. Het leek hem interessant om eens uit te zoeken hoe de blootstelling verandert als deze op een grotere hoogte wordt geplaatst. "Een gerichte bundel zal dan nog meer 'over de hoofden heen kijken."
Hans Timmer, voorzitter van de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA), hoopt dat er spoedig duidelijkheid komt over de verplaatsing van de radarinstallatie. "Zolang er onduidelijkheid is over de vernieuwing en verplaatsing van de oude radar op de Veluwe zijn er grote risico's voor de bouw van nieuwe windparken." Windparken kunnen de defensieradar immers verstoren.
Ook Edward Rijkse van actiecomité Radar Nee kwam aan het woord. "Herwijnen heeft zijn portie straling al gehad sinds 1971. Nog een extra radar zorgt voor een onevenredige en oneerlijke verdeling van straling in ons dorp. Herwijnen krijgt de volle laag en wordt disproportioneel belast. Acht gevallen van A.L.S. zijn hier bekend. Het mag nu stoppen! Straling is gevaarlijk." Rijkse en dorpsgenoot Ruben van der Horst wezen op een onderzoek naar de schadelijke gezondheidseffecten van een militaire radar in het Italiaanse Potenza Picenza. De effecten waren er tot op 15 kilometer afstand van de radar. Er zou onder andere sprake zijn van verhoogd risico op kanker en op hartziekten veroorzaakt door de blootstelling aan de radar. "Waarom wordt dit onderzoek door TNO en ICNIRP buiten beschouwing gelaten?"
TNO gaat eind deze maand metingen verrichten naar de daadwerkelijk optredende blootstelling bij het radarsysteem dat inmiddels in Wier (Friesland) is geplaatst.