Streekatlas gepresenteerd in Vianen
vianen • In de raadszaal van het stadhuis in Vianen is vrijdagmiddag de eerste Historische Streekatlas overhandigd aan burgemeester Sjors Fröhlich.
De Historische streekatlas NL vertelt het verhaal van de bonte verzameling van gewesten, kwartieren, graafschappen, baronieën, polders en eilanden in de delta van Schelde, Maas en Rijn. Daarmee is deze atlas meer dan alleen het vervolg op het succesvolle Historische atlas NL.
Het is volgens mede-auteur Martin Berendse niet toevallig dat juist de historische Vrijstad Vianen was gekozen als plek waar de atlas werd gelanceerd. Bij de fusie heeft de gemeente namelijk gekozen voor de historische naam Vijfheerenlanden. De naam die verwijst naar de vijf heren van Arkel, Ter Lede, Vianen, Everdingen en Hagestein die elkaar in 1284 vonden in hun gezamenlijke strijd tegen het (Gelderse) water. Heel veel fusienamen in Nederland hebben helemaal geen link meer met de unieke geschiedenis van een bepaald gebied. "Die gemeenten mogen een voorbeeld nemen aan Vijfheerenlanden."
Auteurs Martin Berendse en Paul Brood, ook wel bekend als de Kaartmannetjes, laten in de atlas aan de hand van uniek kaartmateriaal zien hoe de eigen streek het leven van onze voorouders bepaalde. Zij gaan op zoek naar de historische achtergrond van onze streeknamen en onderzoeken wat er in de eenentwintigste eeuw nog van over is.
Net als in de Historische streekatlas NL vertellen de oude kaarten en documenten het verhaal. Die onthullen dat de meeste streken hun oorsprong in de middeleeuwen hebben en al eeuwenlang meegaan. "In deze Historische Streekatlas NL laten we zien hoe we het land, dat we in de afgelopen eeuwen bijeen wisten te rapen, streek voor streek ook bijeen wisten te houden. Door graven, malen en polderen met de buren. In streekverband dus." Nederland is als een vos, zeggen Berendse en Brood. "Die verliest in de loop ter tijd van alles… maar niet zijn streken."
De atlas laat zien dat onze binding met streken en regio's nog springlevend is. "Nieuwe fusiegemeenten en Haagse pleidooien voor regionale samenwerkingen tonen aan dat net onder de oppervlakte van ons land een onverwoestbaar raster van eeuwenoude landstreken ligt: de ware schaal van Nederland."
Hierover zeggen de auteurs: "Het uitgangspunt van onze nieuwe Historische Streekatlas NL is dat we van alle door ons geselecteerde landstreken een mooi beeld schetsen aan de hand van oude kaarten, kunstwerken of andere illustraties. Bij de ene streek gaat dat wat gemakkelijker dan de andere. Heel veel materiaal is te vinden in oude archieven, bij musea en bibliotheken, maar soms zijn we er zelf op uit getrokken om nu net de foto te maken die het verhaal van de landstreek mooi illustreert."