'Ze leren vaardigheden waar ze hun hele leven wat aan hebben'
Kritisch leren denken in het ontdeklab
regio • In een schools systeem leren kinderen antwoorden geven die van tevoren vast staan. Op de scholen van TriVia willen ze kinderen ook leren om kritisch te denken en problemen op te lossen. Drie leerkrachten ontwikkelden daarom het ontdeklab. In kleine groepjes gaan kinderen aan de slag met wetenschap en techniek.
In de hal van de School met de Bijbel in Hei- en Boeicop heerst bedrijvigheid. Fenn Stijsiger (10): "Ik maakte een waarschuwingssysteem voor een tsunami." Sophie Stijsiger (10) en Marianne Kortlever (10) maakten een stop-motionfilmpje. "Onze onderzoeksvraag was: hoe komen de regenboogbergen in China en Peru aan hun kleuren?" Ze weten nu: "Door de aanwezigheid van mineralen." Ruben van Ek (10) en Stan Steijsiger (10) maakten met LegoWeDo een computergestuurde veiligheidsauto. Stan: "Door een sensor stopt hij automatisch als hij botst. Ik vind het ontdeklab heel leuk, want met gewoon lego heb ik te weinig uitdaging. Hier mag je ook programmeren op de computer."
Coördinator van het ontdeklab is onderwijskundige Joran Visee, ook leerkracht van basisschool Eben Haëzer in Benschop. Hij vertelt: "Naast onze school in Hei- en Boeicop doen ook onze Noachschool in Schoonrewoerd en de Eben Haëzerschool in Polsbroek mee aan dit project. We willen kinderen vaardigheden leren die hen voorbereiden op de toekomst: programmeren, ontwerpen, creatief denken, constructies maken en omgaan met techniek. Bijkomend voordeel is dat we door het ontdeklab ook zorgen voor meer verbinding tussen onze scholen."
Lydia Bikker, leerkracht in groep 7/8 van de School met de Bijbel in Hei- en Boeicop heeft nu vier lessen in het ontdeklab gegeven. "Ik ervaar dit als een nieuwe stap. De kinderen zijn een uur lang allemaal betrokken. Ik zet niks klaar, ze weten alles zelf te vinden en moeten problemen zelf oplossen. De kinderen vinden het ook heerlijk. Groepjes helpen elkaar. Wel vinden ze het nog moeilijk om kritisch na te denken." Bij dat laatste helpt Lydia soms, door een vraag te stellen die hen op een spoor zet.
Opdrachtkaarten
Joran en Lydia ontwierpen de lessen samen met collega Eddy Erkelens van de Eben-Haëzerschool in Polsbroek. Joran: "We hebben zelf opdrachtkaarten gemaakt. De kinderen gaan op onderzoek uit, maken een ontwerp. De leerkracht begeleidt, maar vertelt niet hoe het moet. We weten dus nooit wat het eindproduct gaat zijn. Er zijn drie onderdelen: LegoWeDo, ontwerpen met karton met MakeDo en stop-motionfilmpjes maken met de Verderkijkdoos." Lydia: "Het is de bedoeling dat onze collega's van TriVia deze lessen ook gaan geven."
Na de pilot op de school in Hei- en Boeicop volgen meer lessen. Joran erkent dat hij zelf niet technisch is. "Maar ik kan wel bedenken hoe je kinderen iets kunt aanleren. Alle materiaal en kaarten die we hier gebruikt hebben, gaan nu naar onze scholen in Polsbroek en Schoonrewoerd. Wij ontwikkelen nieuwe kaarten, ook met proefjes op het gebied van natuur- en scheikunde. Een individuele school kan geen green screen en LegoWeDo aanschaffen; juist door onze samenwerking is dit mogelijk." Met een schittering in de ogen: "Dit is een speeltuin voor een leerkracht. Je zegt niet: voer stap één tot en met tien uit en maak allemaal hetzelfde product. Er is geen goed of fout." Lydia benoemt nog een voordeel: "Tijdens het ontdeklab merken kinderen wat bij hun talenten past."
Vastlopen
Juist doordat ze soms vastlopen leren de kinderen. Joran: "Ze leren eerst na te denken, iets uit te proberen. In het schoolse systeem maken ze dat proces niet door." Lydia: "Het proces is belangrijker dan het eindproduct." Joran: "Ze leren vaardigheden waar ze hun hele leven wat aan hebben." Met een lach: "Ik kan niet wachten op het ontwerpen van nieuwe kaarten!"
Anne Marie Hoekstra