Boek maakt praten over de dood makkelijker
Opa Daantje doet het niet meer
zaltbommel • Het verhaal over de dood van opa Daantje, een oude muis in een bos, gaat over de dingen die gebeuren na een overlijden. Wat gebeurt er met iemand die dood is? En hoe lang duurt dood zijn eigenlijk?
Het is het debuut van Liet Kombrink (68) als kinderboekenschrijfster. Als vertaler, huiswerkbegeleider en schrijver van lectuur voor volwassenen is ze altijd al veel met woorden bezig geweest.
Een verhaal voor kinderen over omgaan met de dood stond al lang op haar wensenlijst. "Dat komt door wat ik persoonlijk heb meegemaakt", vertelt ze in haar gezellige Zaltbommelse woonkamer. "Twintig jaar geleden stierven mijn twee jongere zusjes onverwachts heel kort na elkaar. Naast de emotionele warboel die dat bij mij teweegbracht, moest er ook heel veel geregeld worden: twee uitvaarten en een huis dat leeg geruimd moest worden. Ik was veel van huis en stond er niet bij stil dat mijn vier zoons ook aandacht nodig hadden."
Ze vervolgt: "Daarnaast is het heel moeilijk om de juiste woorden te vinden voor dit onderwerp. Als ik de namen van mijn zusjes noemde, rakelde ik verdriet op, en je wilt je kinderen niet verdrietig maken. Zwijgen lijkt dan makkelijker. Zo had ik het vroeger ook geleerd. Mijn vader overleed onverwachts toen ik zestien was. Daar werd naderhand niet over gepraat, je moest de draad weer oppakken en dat was het."
Maar zo werkt het natuurlijk niet. "Ik wilde dat ik destijds een boek had gehad zoals 'Opa Daantje doet het niet meer'. Daarmee kun je het gesprek openbreken, maar op een zachte manier. En wanneer een kind het boek uit zichzelf pakt, is dat misschien een signaal dat er iets leeft wat om aandacht vraagt. De gebeurtenissen en emoties uit het verhaal kunnen gebruikt worden om te peilen of het kind met vragen of met zichzelf worstelt."
Het boek moest er dus komen. "Maar tekenen kan ik niet. En in een kinderboek horen nu eenmaal tekeningen te staan", vindt Liet. De zoektocht naar een illustrator kostte tijd, maar het wachten is beloond: Susanne Kolster uit Waalwijk weet precies de juiste snaar te raken met haar warme, kleurrijke tekeningen. Vooral muizen tekenen kan Susanne als geen ander. De verschillende gezichtsuitdrukkingen die ze de diertjes meegeeft zijn ontroerend.
"Toen ik dat zag, heb ik het verhaal aangepast. Het ging eerst over heel veel verschillende dieren. Bijkomend voordeel was dat het aantal personages erdoor verminderde, wat de verhaallijn ten goede komt." Ook aan het woordgebruik is lang geschaafd. "Mijn oudste kleinzoon Ties van vijf heeft me geholpen de juiste toon te vinden, zodat het boek aansluit bij de belevingswereld van kinderen uit groep 1 tot en met 4 van de basisschool."
De Zaltbommelse heeft intussen de smaak te pakken en werkt aan haar volgende kinderboek, ook weer met tekeningen van Susanne Kolster. Dit keer zijn het verhaaltjes over een jongetje en zijn oma. Het is niet moeilijk te raden wie er model staan voor de hoofdpersonen. "Ik laat me inspireren door de fantasie van Ties. En dan voeg ik daar iets geks aan toe, bijvoorbeeld dat de oma klem komt te zitten op de glijbaan. Het zijn gewoon gezellige verhalen, zonder boodschap. Waarom zou er altijd een boodschap in een boek moeten zitten?"
Maar voorlopig is Liet druk met het aan de man brengen van haar eerste boek. Het is onder andere verkrijgbaar bij Bruna en via haar website, voor 14,95 euro. Ze hoopt dat het boek op scholen, in hospices en bij uitvaartondernemingen in een behoefte voorziet. "Gezien de eerste reacties denk ik dat wel."
Van elk verkocht exemplaar gaat 2,00 euro naar het Ronald McDonald Kinderfonds. "Dat vind ik een heel mooi doel, want je mag kinderen niet alleen laten in moeilijke situaties, en dat is precies waar zij voor zorgen."
q lietkombrink.nl
q susannekolster.com
Janneke Boogaard