'Tekenen kan ik absoluut niet, laat mij maar schrijven'
Achtentachtig keer acht ballonnen
zaltbommel • Acht plaatjes met tekstballonnen, achtentachtig keer per jaar. Iedere zondagavond moeten er twee afleveringen uit de pen van Peter Weijenberg gevloeid zijn. Benauwd krijgt hij het daar niet van.
"Werken met deadlines is ook wel fijn, het voorkomt dat ik aan een verhaal eindeloos blijf pielen. Vroeger gebeurde het weleens dat ik op zondagochtend nog niets had, dan nam de druk wel een beetje toe. Tegenwoordig heb ik een mapje met tijdloze verhalen achter de hand", vertelt hij in zijn gezellige woonkamer.
Familiekiekjes en andere ingelijste herinneringen hangen in groten getale aan de muren. Eén wand wordt in beslag genomen door binnen- en buitenlandse literatuur. Hier verzint hij de verhalen over Jan, Jans, Karlijn en Catootje. "Als ik het idee klaar heb, ga ik naar mijn werkkamer boven om het uit te typen. Daar kan ik geen afleiding bij gebruiken."
Dat hij zijn werk in anonimiteit doet, vindt Weijenberg helemaal niet erg. Een kantoorbaan van halve dagen garandeert dat hij onder de mensen komt, behoefte aan uitgebreide sociale contacten heeft hij niet. Ook met de tekenaars die de strips uitwerken, heeft hij geen contact. Geestelijk vader Jan Kruis (overleden in 2017) ontmoette hij nooit. "Daar heb ik ook geen behoefte aan. Het is het lot van de scenarioschrijver, die borduurt voort op andermans werk."
De scenario's schrijft hij uitgebreid uit, de plaatjes ziet hij voor zich. Zelf tekenen, daar waagt hij zich niet aan. "Dat kan ik echt niet, dan worden het van die poppetjes met harken als armen. Dat is ook de reden geweest dat ik op een gegeven moment ben gestopt met schrijven voor Donald Duck: ik moest erbij gaan schetsen, en dat is echt niets voor mij."
Zodra zijn verhaal af is, geeft hij het uit handen. "Ik zie de tekeningen niet van tevoren en weet ook niet wanneer wat gepubliceerd wordt." Zo gaat het al sinds 2006, toen Peter Weijenberg één van de schrijvers van Studio Jan Kruis werd. In 2013 vroeg de redactie van Libelle, waarin elke week een strip verschijnt, of hij voortaan alle verhalen van Jan, Jans en de kinderen wilde maken. Zo gezegd, zo gedaan. De wekelijkse afleveringen worden jaarlijks gebundeld tot stripboek, aangevuld met nog ruim dertig strips die niet in het blad komen.
Soms draagt Libelle een onderwerp aan dat past bij het thema van het tijdschrift. De meeste inspiratie voor de strips doet de Bommelaar op in zijn eigen omgeving. "Gisteren las ik bijvoorbeeld in de krant een oproepje aan ouders met kinderen over hoe zij omgaan met bedtijd. Dat ga ik zeker een keer gebruiken." Zijn dochter Mara komt in sommige verhalen voor als juf. In het dagelijks leven geeft zij les op De Walsprong in Zaltbommel. "De strips waarin zij voorkomt, vind ik het leukst", biecht Weijenberg op.
Mensen die weten dat hij dé schrijver is van Jan, Jans en de kinderen benaderen hem regelmatig met belevenissen die volgens hen geschikt zijn voor de strip. "Maar die gebruik ik nooit. Jan, Jans en de kinderen zijn zo'n specifiek gezin, het gaat erom hoe zij reageren op situaties. Dat komt niet overeen met gebeurtenissen in het leven van anderen."
De herkenbaarheid van de figuren is heel belangrijk, er zijn dan ook pagina's vol met richtlijnen waaraan elke strip moet voldoen. De karakters van de hoofdpersonen zijn in vijftig jaar vrijwel niet veranderd. "Het is nationaal cultureel erfgoed. Ik heb alleen Karlijn wat ouder laten worden, want twee meisjes in de basisschoolleeftijd wordt op den duur een beetje saai."
Toch zijn Jan, Jans en de kinderen niet blijven hangen in de jaren zeventig. "Actuele onderwerpen zoals transgenders kunnen prima, maar ik moet er wel altijd rekening mee houden dat het een gezinsstrip is, die voor iedereen leuk moet zijn."
Wat Weijenberg niet kwijt kan in de scenario's, kan hij altijd nog verwerken in zijn boeken. Eén thriller zag al het levenslicht, momenteel werkt hij aan de tweede. Allemaal vanuit die gezellige woonkamer in Zaltbommel.
Janneke Boogaard