Genderense uitvaartondernemer aan het woord
'Je bent toch voorzichtiger'
De impact van het coronavirus is ongekend groot. Angst en hoop zijn plotseling in ons midden gekomen. Zekerheden zijn weggevallen, contacten met familie en vrienden zijn tot een minimum beperkt. Wie besmet wordt door corona ontwikkelt vaak griepachtige verschijnselen, maar sommigen worden binnen 24 uur doodziek en belanden op de intensive care in het ziekenhuis. Voor patiënt, dokters en verplegers begint dan een wekenlange strijd met een lijf vol slangen en rondom het bed allerlei apparatuur. Kwetsbare mensen halen lang niet altijd de eindstreep en overlijden dikwijls eenzaam, zonder een partner of familie die nabij kan zijn.
Wat doet corona met ons? We vroegen het Marry de Jong, uitvaartondernemer uit Genderen. Hij is ruim 25 jaar uitvaartondernemer en bij menigeen in de regio bekend. Hij oefent zijn vak uit met een lach en een traan, weet de spanning na een overlijden met een kwinkslag te doorbreken en is bloedserieus als het nodig is. Marry houdt van persoonlijk contact met nabestaanden.
In de voorbije kwart eeuw heeft hij talloze begrafenissen en crematies mogen leiden en hij ziet nu met lede ogen aan hoe alles anders is geworden door corona.
"Als ik nu bij mensen binnen kom, worden er geen handen geschud en wil ik eerst mijn handen wassen. Pas daarna gaan we aan de koffie en voeren we op veilige afstand - anderhalve meter - het gesprek. Natuurlijk spreek ik bemoedigende woorden, maar wat niet kan is die arm om de schouder, even de hand vast houden. In dat voorbereidingsgesprek nemen we de uitvaart punt voor punt door en ontstaat er een draaiboek dat vastigheid geeft voor een waardig afscheid. In onze regio wordt heel vaak één of twee dagen vóór de uitvaart een condoleancemoment gepland. Dat kan in deze tijd even niet, want we mogen niet met zoveel mensen bijeen komen. De dag van de uitvaart verloopt ook anders dan we gewend zijn. Maximaal 30 personen en dat is inclusief de uitvaartondernemer de dominee of een andere spreker. Voor veel families is dat lastig, want maak maar eens een keuze als je een grote familie hebt."
Kleinkinderen
Ook in het persoonlijk leven van Marry zijn er veranderingen. "Gelukkig zien wij onze kinderen en kleinkinderen nog wel, dat in tegenstelling tot kwetsbare ouderen of chronisch zieken. Maar je bent toch wat voorzichtiger. Je knuffelt net even iets minder met de kleintjes, want laten we niet vergeten dat ik als uitvaartondernemer op heel veel plaatsen blijf komen. Ik word regelmatig door oudere mensen gebeld met 'Hee Marry, woar blijf-de? Ge zou toch komme mee de rèkening?'. Die bezoekjes schuif ik even op de lange baan en gelukkig begrijpen mensen dat. Een van mijn hobby's is een partij meeblazen op de esbas bij muziekvereniging Excelsior, hier in Genderen. In deze coronatijd kunnen we toch gezamenlijk oefenen en dat gebeurt via een cameraverbinding. De techniek brengt op veel plaatsen de mensen toch weer bij elkaar."
'De techniek brengt op veel plaatsten de mensen in deze tijd toch weer bij elkaar'
Marry merkt aan mensen dat ze bang en onzeker zijn. "Sommigen nemen het niet-ontmoeten wel heel letterlijk. Pas geleden had ik een uitvaart met een groepje dat op één hand viel te tellen. Maar mensen zijn ook creatief. In plaats van een lange wandelstoet naar de begraafplaats heb ik al meerdere keren een haag van mensen, ook weer op veilige afstand van elkaar, langs de route zien staan. Eenmaal op de begraafplaats of bij het crematorium nemen we afscheid met een kleine groep van nabestaanden. Wat ik echt mis is het bakske koffie daarna, dat toch vaak letterlijk een bakkie troost is na een emotionele ceremonie. Direct na afloop gaan de mensen huiswaarts en het doet me pijn als ook dat afstandelijk moet. Hoe je het ook wendt of keert, de uitvaart is anders geworden." Rondom een overlijden kunnen juist nu allerlei vragen opborrelen. Kan de uitvaart doorgaan als de overledene besmet was door corona? Ja, iedere uitvaart kan doorgaan. De kans op verspreiding van het virus via een overledene is volgens het RIVM klein. Mag je nog wel thuis opgebaard worden? Ook dat is geen probleem. In hoeverre blijft een overledene besmettelijk? Volgens deskundigen dooft het virus bij een besmette overledene vrijwel direct. Wel is het in alle gevallen belangrijk om handen te wassen na aanraking van de overledene. De mensen die een overledene verzorgen dragen altijd persoonlijke beschermingsmiddelen.
Bijgepraat
Als burgers worden we wekelijks door premier Mark Rutte bijgepraat als er weer een persconferentie is. Met miljoenen zitten we dan voor de buis om te horen of de maatregelen misschien versoepeld kunnen worden dan wel of er nieuwe afspraken worden uitgesproken. Marry: "Ik vind dat de regering het goed doet en dat mag ook wel eens gezegd worden. De toekomst blijft natuurlijk zeer ongewis maar of we met z'n allen het leven weer 'gewoon' kunnen oppikken, is nog maar de vraag. Het kan zo maar een half jaar of zelfs een heel jaar duren, voordat dit alles voorbij is. Achterom kijkend zie ik een levensstijl, waarbij het economisch niet op kon. Even een vliegreisje maken om een festival te bezoeken en dat voor slechts 60 euro. Het zou me niet verbazen als dat soort luxueuze uitspattingen voorbij zijn. We beseffen eens te meer hoe kwetsbaar we zijn en hoe belangrijk vrienden en familie zijn. Om met Rutte te spreken: 'Ondanks de anderhalve meter zijn we hopelijk dichterbij elkaar dan ooit'."