'Je trekt de deur nooit achter je dicht'
Thuis in een gezinshuis
Vier jongeren die intensieve begeleiding nodig hebben toevoegen aan je gezin; de meeste ouders moeten er niet aan denken, maar Bert en Esther Vonk uit Alblasserdam kozen ervoor. ‘De mooiste ervaringen? Dat je deze jongeren ziet groeien.’
Twee jaar geleden zaten ze in december nog midden in een verbouwing. Kerst 2020 zullen ze vieren in hun prachtig gerestaureerde pand aan de Oost-Kinderdijk, waarin ze eigen kamers hebben voor hun vier eigen kinderen (van 14 tot en met 24 jaar) en de jongeren die ze opvangen (tussen de 10 en 18 jaar). Het werk deden ze zelf, met hulp van veel vrijwilligers. "Het is nog niet helemaal klaar hoor”, vertelt Bert. "Vooral aan de voorgevel moet nog veel gebeuren.”
Vier wildvreemden
Na maanden plannen maken en verbouwen arriveerden er in maart 2019 vier jongeren. Bert: "Dat was wel heel heftig. Je hebt niet alleen vier wildvreemden in je badkamer en keuken, ze komen ook alle vier tegelijk met hun rugzakjes. Het is gewoon een nieuwe baan met enorm veel indrukken, ook in je privéleven. Je trekt de deur nooit achter je dicht. Het is de kunst dicht bij jezelf te blijven. Hoe kom ik aan mijn rust, wat gaat er over mijn grens heen?”
Mede als gevolg van corona beleefden ze intensieve maanden. Ondanks dat gaat het goed met hen, vertellen ze. Bert: "Dit past heel erg bij ons. We zitten erg op een lijn samen, dat is het mooiste cadeau wat je kan krijgen.” Esther: “We vullen elkaar heel erg aan, dat is heel fijn. Je hebt in een gezinshuis een heel ander leven, het is er 24-7. Vooral in de coronaperiode word je met je neus op de feiten gedrukt.”
De eerste lockdown was pittig. Esther: “Vanaf dag één hebben we gezegd: we gaan per dag leven, anders kunnen we het niet overzien. Dat ging heel goed.” Bert: “We hebben geprobeerd een dagritme vast te houden. De jongeren kwamen zelf ook met ideeën voor gezamenlijke activiteiten. Ik was nog in de tuin bezig, dus ik zei: doe lekker mee. Een van onze zoons heeft een paar keer rek- en strekoefeningen met hen gedaan, op het nieuw ingezaaide gras.”
Esther: “Om 9 uur moesten ze gegeten hebben, daarna deden ze schoolwerk. Als ze na een uurtje klaar waren, mochten ze een taak uitkiezen: badkamer schoonmaken, aardappels schillen. We hebben ook een kampvuurtje gemaakt in de tuin.” Bert: “We konden zwemmen en vissen in het wiel achter ons huis.”
'De mooiste momenten? Als je ze ziet groeien'
Eén midweekje vrij
Als gevolg van corona verviel in het voorjaar het maandelijkse weekeindje logeren. De jongeren misten daardoor hun familie en Bert, Esther en hun kinderen waren zelden als gezin onder elkaar. “Dat was lastig”, vertelt Esther. “Naast de vrije weekeinden zijn we dit jaar één midweekje vrij geweest zonder de kinderen. Ook op zaterdagavonden kun je niet zomaar weggaan. Je moet zoeken naar mogelijkheden om ook zelf te ontspannen. Als de kinderen allemaal naar school zijn gaan we wandelen, terwijl iedereen aan het werk is.” Bert: “Je moet van elke dag een feestje maken, dat is de grootste switch die we gemaakt hebben. Niet denken: straks is het 1 juli en gaan we vier weken naar Spanje. Dan onderga je het hele jaar, om maar vier weken in Spanje te kunnen zijn. Dat hebben wij niet en het is ook niet wat we zoeken.”
Bert legt uit wat het verschil is tussen pleegzorg en de zorg in een gezinshuis. “Pleegzorg is voor kinderen die niet thuis kunnen wonen omdat het daar te onstabiel is. Als kinderen problematiek hebben ontwikkeld waarbij meer zorg nodig is, komen ze in een gezinshuis. Wij behandelen hier ook, samen met een gedragswetenschapper. Er zijn veel dingen waarop je moet bijsturen.” Die zorg is intensief. Esther: “Je hebt vaak overleg, onder andere op de scholen van de kinderen, moet soms naar onderzoeken. De dingen raken je soms meer dan je zou willen.” Bert: “Samen met biologische ouders, Horizon en Jeugdbescherming zoek je naar wat het beste is voor het kind. Het is spannend om weg te blijven bij concurrentie en goed of fout. Je zoekt manier van samenwerken waarbij je wegblijft van wat er allemaal fout is gegaan.”
Voor hun eigen kinderen is het niet altijd makkelijk. “Ze doen het heel goed, maar ze hebben hun lastige momenten”, zegt Esther. “We durven eerlijk te zijn tegen elkaar. Ze zien aan ons wel eens dat we er even klaar mee zijn en zij zijn er ook open over. Ons huis is groot genoeg om even op jezelf te zijn. Wat heel gaaf is om te zien: ze zijn hier graag, ook met hun vrienden. Dat is een goed teken. Maar het is niet makkelijk: er is veel drukte in het gezin, de maaltijden verlopen anders en je ouders worden soms bejegend op een manier waarvan je denkt: dat had ik nooit hoeven proberen.”
Hun motivatie voor het runnen van het gezinshuis heeft alles te maken met kerst, legt Bert uit. “Kerst is de kern van ons geloof: dat gaat over Iemand die zonder voorwaarden naar deze wereld kwam, Gods Zoon. Iemand die geïnvesteerd heeft in ons en de moeite nam om hier 33 jaar tussen ons te lopen en te voelen wat het betekent om mens te zijn. Die liefde kan confronterend zijn omdat je die voor een kind soms helemaal kwijt bent. Maar elk kind is door diezelfde God geschapen en zegt ook tegen hem of haar: ‘Ik hou van je'. Die spiegel is in dit huis luid en duidelijk.” Esther: “Je loopt vet tegen je eigen grenzen aan.” Bert: “Het is dan goed om mild te zijn voor jezelf.”
Mooiste momenten
Gevraagd naar de mooiste momenten vertelt Esther: "Als we plezier hebben met elkaar. En als je ze ziet groeien." Bert: "Dat ze zelf hun ontwikkeling benoemen. Dat inzicht is prachtig." Esther: "Opvoeden is lange-termijnwerk. Als je terugkijkt zie je: er is echt verschil. Dat heb je wel nodig."