Hoge Raad verwijst zaak terug naar gerechtshof

Zaak Niemans Beton sleept zich voort

2 september 2019, 14:45

vianen/vijfheerenlanden • Dat houdt concreet in dat de zaak wordt terugverwezen naar het gerechtshof Den Haag. Dat is niet heel gunstig voor de gemeente.

De zaak Niemans loopt al sinds de jaren zeventig. Toen besloten het toenmalige Industrieschap Hagestein-Vianen en Niemans Beton tot een grondruil. Niemans verwachtte daarmee marktleider te kunnen worden in Nederland. Er kwam echter een kink in de kabel, toen en paar jaar later bleek dat het Industrieschap de grond nog niet had verworven. Ook werd de grond aangeboden voor een hoger bedrag dan was afgesproken. Pas in 1982 werd de grondtransactie definitief beklonken. Niemans stelde de gemeente Vianen, rechtsopvolger van het Industrieschap, aansprakelijk voor de gederfde winst. Niemans werd begin jaren tachtig in het gelijk gesteld door de rechter, ook in hoger beroep en in cassatie.

Sinds die tijd wordt -vooral door juristen en adviseurs- gesteggeld over de hoogte van het schadebedrag. In 1990 legde Niemans een claim van (omgerekend) 53 miljoen euro neer bij de gemeente. De gemeente Vianen heeft dit altijd een absurd hoog bedrag gevonden. Drie jaar geleden kwam men met een tegenbod van 1,5 miljoen euro. Inmiddels heeft men 10 miljoen gereserveerd.

Tussenvonnis

In augustus 2017 kwam het gerechtshof 's Gravenhage met een tussenvonnis. Het ging in dat vonnis vooral over de systematiek van schadeberekening. Opmerkelijk was dat het hof nadrukkelijk afweek van een eerder door deskundigen voorgesteld berekeningsmodel. De deskundigen hebben de winstderving berekend op basis van wat in 1976 bekend was. In het model wordt ook nadrukkelijk rekening gehouden met het ondernemingsrisico. Dat was eigenlijk wel gunstig voor de gemeente. Op basis van die berekening zou het schadebedrag namelijk uitkomen tussen de 1,5 en 5 miljoen euro.

De gemeente was het dan ook niet eens met het vonnis van het gerechtshof om deze zogenaamde risico-opslag te schrappen. "Wij vinden het schrappen van één wezenlijk element uit de berekeningsmethode vreemd en onjuist en daarom is tegen het tussenarrest beroep cassatie aangetekend", schreef het college van de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden eerder dit jaar in een memo aan de gemeenteraad. Daarbij werd een originele vergelijking gemaakt. "Normaal gesproken wordt het advies van deskundigen door de rechter gevolgd. Als een rechter aan een patholoog-anatoom vraagt de rapporteren over de doodsoorzaak dan zal de rechter dat rapport volgen en niet zelfstandig een andere doodsoorzaak vaststellen want dat is zijn vak niet. Dat zou in de zaak Niemans niet anders moeten zijn."

Reactie gemeente

De gemeente Vijfheerenlanden heeft afgelopen vrijdag kort gereageerd op het nieuws. "Wij hebben de uitspraak gelezen en zien dat zowel de bezwaren die door de gemeente tegen de uitspraak van het gerechtshof zijn ingebracht, als de door Niemans daartegen ingebrachte bezwaren door de Hoge Raad onvoldoende zijn geoordeeld Dit betekent dat de uitspraak van het gerechtshof in stand blijft. Het college bestudeert samen met haar adviseurs de uitspraak. Als er meer duidelijkheid is over het vervolgproces, worden alle betrokkenen geïnformeerd."

Burgemeester Jan Pieter Lokker had aan die korte reactie desgevraagd weinig toe te voegen. Wel laat hij in een telefonische reactie weten dat deze uitspraak van de Hoge Raad niet het beste is voor de gemeente. De zaak is uiterst precair. Het gaat immers om vele miljoenen euro's. Woensdagavond wordt de gemeenteraad in een geheim deel van de raadsvergadering geïnformeerd over de ontstane situatie.

Dick Aanen