Groots openluchttheater over watersnood in Vianen
Watervlucht: 'Iedereen kan meedoen'
vianen • De voorstelling is op historische feiten gebaseerd. Iedereen kan meedoen, op welke wijze dan ook, van alle leeftijden én uit alle kernen van Vijfheerenlanden. Initiatiefnemer Petra Spaninks en artistiek leider en regisseur Carolien Arnold hopen zo'n 7.000 tot 10.000 toeschouwers te trekken. Het stuk speelt tussen de Lek en de Grote Kerk en wordt grootser dan de Uitvaartstoet van Brederode in 2016, zegt Spaninks. Spaninks - van stichting Licht op Vianen - en Arnold zijn razend enthousiast over het project. "De voorstelling speelt zich af rond 1800. Toen vonden in deze regio grote overstromingen plaats. Het hele Rivierengebied heeft onder water gestaan, honderdduizenden mensen moesten het vege lijf redden." Dat is een van de hoofdthema's van Watervlucht. "Heel actueel door de klimaatverandering. Veel mensen herinneren zich nog het hoogwater van 1995, volgend jaar precies 25 jaar geleden."
In de voorstelling zorgt het wassende water van de Lek voor paniek in het buitengebied. "Iedereen slaat op de vlucht. Mensen graaien mee wat voorhanden is en rennen voor hun leven. Boeren, vissers, schippers, touwslagers en zwervers zoeken een goed heenkomen." Dat bonte gezelschap komt via de Lekpoort de Voorstraat in en ontmoet de inwoners van Vianen. "Dat is het tweede thema: hoe reageert de bevolking op de vluchtelingen? Sommige inwoners ontfermen zich over die evacués, anderen roepen 'Die komen er niet in'. Mensen moeten keuzes maken." Het derde bedrijf speelt zich af in de Grote Kerk waar de vluchtelingen worden opgevangen.
De toeschouwers volgen de ontwikkelingen op de voet. Arnold: "We beginnen bij de Lek waar het gevecht tussen de mens en het water te zien is. Om het verhaal goed te beleven, mag het best een beetje guur zijn." Zodra de vluchtelingenstroom op gang komt, verplaatsen de toeschouwers zich naar de Voorstraat. "De vluchtelingen komen niet alleen door de poort, ze stromen uit alle hoeken en gaten de Voorstraat op." De toeschouwers komen steeds dichter bij de spelers. In de Buitenstad nog op afstand, in de Voorstraat al dichterbij en in de kerk wordt het heel persoonlijk. "Mensen zijn op zoek naar familie en bekenden, verkeren in een geloofscrisis, moeten keuzes maken. Dat leidt tot intieme scènes. Voor de toeschouwers wordt dat tastbaar, omdat ze tussen de vluchtelingen door kunnen lopen. Ze kruipen als het ware in hun huid. Die intimiteit zorgt voor ontroering."
Muziek speelt een belangrijke rol in Watervlucht. "We zijn bezig percussiegroepen, koren en ensembles bijeen te brengen." Ook de kostuums en het voedsel ondersteunen de voorstelling. "We hebben veel historisch onderzoek gedaan. Zo zijn we gestuit op het recept van Rumfordsoep, een armeluissoep uit die tijd, gemaakt van bottengelei, witte bonen, groene erwten, gort en aardappels. De mensen aten het met hompen brood", zegt Spaninks.
Carolien Arnold: "Ik heb me gespecialiseerd in locatietheater, omdat het de verbinding kan maken tussen een plek en een verhaal, tussen vroeger en nu, tussen locatie en publiek. Ik probeer mensen met nieuwe ogen te laten kijken naar een plek die ze misschien al heel lang kennen. De bijzondere ligging van Vianen met de Lek, de poorten, de kerk en al die prachtige, oude panden leent zich daar goed voor."
Spaninks en Arnold benadrukken dat Watervlucht een interactieve productie is. Omdat toeschouwers aan het denken worden gezet over dilemma's rond klimaat, dijkverzwaring en vluchtelingen, omdat ze deel uitmaken van de voorstelling, maar ook omdat iedereen wordt opgeroepen mee te doen. "Watervlucht is een participatieproject. We gaan de voorstelling samen maken. Deelnemers mogen zelf aangeven wat zij willen en wat zij goed kunnen. We willen optimaal gebruik maken van het aanwezige talent." Er kunnen zeker 500 mensen meedoen. Spaninks: "Acteurs, filmers, fotografen, timmerlui, kostuumontwerpers, musici, stewards, verkeersregelaars, EHBO-ers, noem maar op. Met de inwoners van Vianen en Vijfheerenlanden gaan we er een prachtige voorstelling van maken." Info en aanmelding: info@lichtopvianen.nl.