'De winkels verplichten dicht te zijn op zondag is niet van deze tijd'
Zuinig met zondagopenstelling
vianen • De winkels in Vianen mogen momenteel maximaal twaalf zondagen per jaar de deuren open zetten. Of deze beperking losgelaten zou worden, was een heet hangijzer tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in november. "Gezien de uitslag gingen we ervan uit dat er snel zou worden besloten dat de winkels alle zondagen open mogen, of dat er tijdelijk een gedoogregeling zou komen, dus zijn we daar in januari meteen mee begonnen", zegt Sander Goossens van de Albert Heijn op de Lijnbaan.
Volksraadpleging
Dat liep anders: de politiek besloot een volksraadpleging te houden. Alle kiesgerechtigden mogen aangeven of ze het goed vinden dat de winkels in hun kern alle zondagen van 12:00-17:00 uur open kunnen zijn. De enquête staat een week lang open vanaf 20 maart, als de verkiezingen voor provinciale staten en het waterschap plaatsvinden. Het duurt dus nog een tijdje voordat er duidelijkheid is.
Tot en met 17 februari hebben de supermarkten zeven zondagen 'gebruikt'. Om zeker te weten dat de winkels in elk geval tijdens de Sleepbootdagen en in december op zondag open kunnen, blijven ze nu dicht tot er definitief een besluit genomen is.
Voldoende draagvlak
Overigens twijfelen de drie ondernemers niet aan het draagvlak binnen Vianen. Marc Janssens van de Coop aan de Ursulinenhof vond in 2011 een maas in de wet en opende zijn winkel - toen nog C1000 - iedere zondag een paar uur: "Het was elke week enorm druk, echt een gekkenhuis." Een jaar later had de gemeente de regels aangepast waardoor de vergunning van Janssens niet werd verlengd.
Ook tijdens de twaalf koopzondagen per jaar in de afgelopen vier jaar merkten de supermarkten dat de openstelling aansluit bij de behoeften van de klanten. Goossens: "Klanten zeggen ook gewoon: 'Jammer als jullie niet meer open gaan op zondag, dan gaan we naar Nieuwegein.' En dan is de kans groot dat we ze doordeweeks ook kwijt zijn."
130.000 euro
Het argument van tegenstanders van de koopzondag dat de omzet van zes dagen dan uitgesmeerd wordt over zeven, weerspreken de ondernemers. Gerrit van Bruchem van de Jumbo op de Lijnbaan: "Als we niet open zijn op zondag, scheelt dat de drie supermarkten samen per maand zeker 130.000 euro. En dat is nog een voorzichtige schatting." Janssens: "De winkels dicht houden op zondag is echt niet meer van deze tijd."
Toch zijn de supermarkteigenaren gespannen. Dat heeft alles te maken met het referendum. Want de uitslag is pas geldig als minstens 33 procent van de kiesgerechtigden per kern de moeite neemt om zijn mening te geven. Het is bekend dat de animo om te stemmen onder zwaargelovigen groot is, en in die groep bevinden zich juist veel tegenstanders.
In de benen
Coop, Albert Heijn en Jumbo bereiden dan ook een offensief voor met veel publiciteit. Bouwmarkt Praxis heeft zich als strijdmakker aangesloten. Centrummanager Hans van Kooten: "We zijn eindelijk bijna zover dat de winkeliers in Vianen zelf de openingstijden kunnen bepalen. Nu moeten de consumenten in de benen komen en stemmen!" Als de opkomst hoog genoeg is en minstens vijftig procent voor stemt, mogen ondernemers die dat willen het hele jaar zeven dagen per week open.
"Dat blijft natuurlijk ieders eigen keus, zowel voor de consumenten als voor de winkels", benadrukt Goossens. Volgens de managers verliezen de kleine zelfstandigheden die niet open gaan, geen klanten aan de supermarkten. Dat is gebleken tijdens de eerdere koopzondagen.
En medewerkers worden niet verplicht op zondag te werken. "Er zijn er genoeg die dat helemaal niet erg vinden."
Janneke Boogaard