Hoger water geen moment bedreigend
vianen • De hogere waterstanden in de grote rivieren hebben vorige week op geen enkel moment tot gevaarlijke situaties geleid. Toch was waterschap Rivierenland dagenlang extra alert.
"Het hoge water was vooral een mooie toeristische attractie", zegt woordvoerder Freek Jochems. "Vooral op de eerste zondag van januari hadden we een strakblauwe hemel. En met die enorme plas water leverde dat unieke plaatjes op." Jochems is overigens blij met de aandacht van de regionale, nationale en zelfs internationale pers.
Het waterpeil in de Rijn bij Lobith bereikte woensdag een piek van 14,64 meter boven NAP. Dat komt neer op een 'afvoer' van zo'n 8000 kuub water per seconde, ofwel 8 miljoen liter. In deze eeuw bereikte het peil alleen in 2001, 2002, 2003 en 2011 hogere waarden.
2018/1995
De situatie van afgelopen week was op geen enkele manier vergelijkbaar met de ernstige situatie in januari/begin februari 1995. Toen steeg het peil naar 16,75 meter en het water stond destijds dagenlang zo'n 1,5 meter onder de kruin van de dijk. Er werd toen serieus rekening gehouden met de mogelijkheid dat het mis zou gaan: 250.000 mensen in het Rivierenland werden preventief geëvacueerd.
Jochems: "Dit keer zijn alleen de polders in de uiterwaarden ondergelopen en daar zijn de uiterwaarden ook voor bedoeld. Zelfs bij nog veel hogere waterstanden, is het voor ons nog beheersbaar."
Ruimte voor de rivier
Sinds 1995 is er wel het nodige gebeurd. Dat begon al in de jaren na het hoge water, toen in razend tempo de verzwakte dijken werden versterkt. Na 2000 is op veel plekken langs de rivieren het bergende vermogen van de uiterwaarden vergroot. Jochems: "Eén van de belangrijkste maatregelen is geweest de omleiding bij Lent. Daar is destijds heel veel protest tegen geweest. Maar nu plukken we er de vruchten van. Het heeft gezorgd voor een lager van tien tot vijftien centimeter."
Het waterschap was extra alert met dijkinspecties. Dat was nodig ook. In Brakel werd bijvoorbeeld moedwillig de zomerdijk doorgestoken. Ook de groeiende beverpopulatie zorgt voor extra kopzorgen. "Want juist bij hoog water, als de dijk er moet staan, zoeken bevers hoge grond op. En ze graven als de beste. Bovendien blokkeren beverdammen soms de doorstroming", aldus het waterschap. Ook zorgt het hoge water steevast voor extra drijfvuil, wat opgeruimd moet worden.
Hagestein
Ook in de uiterwaarden bij Vianen was de situatie zeer beheersbaar. Het waterpeil bij de sluis bij Hagestein bereikte donderdag 11 januari zijn hoogste peil: 3 meter en 75 centimeter. Vandaag -dinsdag 16 januari- is het peil alweer gezakt naar 2 meter 40 centimeter en de waterhoogten zullen weer heel snel normale waarden bereiken. Het hoge water leverde soms wel lastige situaties op. Bijvoorbeeld voor het scheepvaartverkeer. Het verschil tussen het peil op de Lek met het peil op Amsterdam-Rijnkanaal was vorige week ongeveer vier meter. Door het hoge water kon het fietspontje tussen Vianen en Vreeswijk een paar dagen niet varen, omdat er water op de loopplanken stond. Gert Baars van pannenkoekenrestaurant De Ponthoeve kon echter gewoon blijven zitten. Ook dat was in 1995 wel anders.