• Werken aan het kunstwerk van saamhorigheid.
• Werken aan het kunstwerk van saamhorigheid. Foto: Jan Timmer

Indrukwekkende vredeslessen op De Zaag

'Ze kijken je echt aan, heel bijzonder'

krimpen a/d lek • Muisstil luisterend. Diep onder de indruk. Vol vragen. In totaal negen groepen 7/8 van verschillende basisscholen uit het westelijk deel van de Krimpenerwaard kwamen langs bij het kunstenaarscentrum op De Zaag in Krimpen aan de Lek, om daar de vredeslessen van Els Molenaar en een groep veteranen mee te maken.

Elk jaar houdt de Krimpense kunstenares Els Molenaar een expositie met tekeningen van Joodse-, Roma- en Shinti-kinderen die in de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gekomen in concentratiekampen. "Ik ben zelf van Joodse afkomst en had het geluk dat ik als baby van zeven maanden in 1941 door de ondergrondse werd ondergebracht bij een pleeggezin", vertelt ze. "De kinderen die ik getekend heb, hadden dat geluk niet. Zij werden weggevoerd en kwamen nooit meer terug. Om ze toch nog bij ons te laten zijn heb ik ze getekend op basis van hun foto's in een gedenkboek. Ook mijn eigen broer Dolf, die ik nooit echt gekend heb, maakt deel uit van de expositie. Door hem te tekenen leerde ik ontdekken wie hij was."

De leerlingen van de basisscholen horen het verhaal van Els Molenaar ademloos aan en lopen vervolgens met haar mee naar de expositieruimte waar de tekeningen hangen. Ze zien peuters, tieners en kinderen die destijds van hun eigen leeftijd waren. "Het maakt me verdrietig dat ze maar zo kort hebben geleefd", zegt een leerlinge van de Ireneschool uit Krimpen aan de Lek. "Ze kijken je echt aan", heeft een 'groep-8-er' van Het Schateiland uit Lekkerkerk ervaren. "Heel bijzonder!"


Veteranen

Dat laatste geldt ook voor de verhalen over vredesmissies die de kinderen horen van veteranen. Over Libanon, Haïti, Cambodja, Afghanistan, Bosnië en al die andere landen waar Nederland militairen naar uitzond om de vrede te bewaken of te herstellen. Duidelijk is dat leven zonder oorlog niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt. De veteranen hebben ook foto's meegenomen van hun tijd 'in den vreemde' en laten de verschillende onderscheidingen zien die ze hebben ontvangen."

Vervolgens mogen de kinderen allemaal een steen uitzoeken en deze plaatsen op een tapijt midden in de kring. "Zorg ervoor dat elke steen rechtop staat en de ander ondersteunt", instrueert Els Molenaar de jonge 'kunstenaars'. "Dit tapijt is het 'wij-land' en jullie zijn de stenen. Samen vormen jullie een kunstwerk van saamhorigheid, bestaande uit allemaal verschillende stenen van allerlei kleuren. Neem dat mee in je leven, dat is mijn wens. Want je moet het sámen doen, wat voor kleur, geloof of achtergrond je ook hebt."

Met de vervolmaking van het kunstwerk is ook de bijzondere bijeenkomst afgelopen. Wie de tekeningen van Els Molenaar wil zien is op 3, 4 en 5 mei welkom aan de Zaag 55 in Krimpen aan de Lek.


Jan Timmer