Werk van Gerben de Gruijl te zien in bibliotheek Schoonhoven
'Tekenen bleek mijn redding'
schoonhoven • Zijn tekeningen in pastelkrijt én zijn keramieken zijn tot en met 12 februari onder de titel 'Kunst die Spreekt' te bewonderen in de bibliotheek aan de Spoorstraat te Schoonhoven.
Ooit ging Gerben de Gruijl (44) zonder beperkingen door het leven. Hij had een goede baan bij een bouwkundig adviesbureau.
Een tumor in zijn hoofd veranderde achttien jaar geleden echter alles. Er volgde een operatie die weliswaar zijn leven redde, maar hem ook verschillende ernstige handicaps opleverde. Hij belandde in een rolstoel, raakte het gevoel in zijn rechterarm en -hand kwijt en hield van zijn gezichtsvermogen slechts 35 procent en een extra beperking over: bij het kijken kan hij zich heel moeilijk op één punt focussen.
"Wat ik zie staat nooit stil", probeert hij uit te leggen. "Alles beweegt. Lezen bijvoorbeeld is onmogelijk en gezichten van enige afstand herkennen lukt me niet. Dat is lastig inderdaad, maar ik ben er inmiddels aan gewend. Het is al lang zo hè."
Met een lach: "Soms kom je mensen tegen die je in je rolstoel zien zitten en denken dat ik niks kan. Ik kan ze één ding zeggen: mijn handicaps zijn puur lichamelijk. Mijn hersenen werken nog onveranderd scherp!"
Dal
Door zijn ziekte raakte De Gruijl destijds zijn baan kwijt en stortte hij in. Uiteindelijk was het de kunst die hem uit het dal hielp. "Ik kwam terecht in activiteitencentrum De Rotonde in Gouda en ontdekte daar elf jaar geleden met hulp van een medewerker dat ik over een creatieve gave beschik. Vervolgens zijn we gaan zoeken naar de ruimte die mijn handicap me bood om te gaan tekenen."
De Gruijl legde zich toe op het tekenen met pastelkrijt. "Eerst nog wat onbeholpen, maar gaandeweg ging het steeds beter. Minstens zo belangrijk was dat ik er de lol in mijn leven door terugkreeg. Tekenen bleek mijn redding. Ik kon er mijn ei in kwijt en mijn gevoel van eigenwaarde keerde terug."
Vervolgens: "Het is wonderlijk, want voordat ik gehandicapt raakte wist ik helemaal niet dat ik dat creatieve in me had. Ik was een rechtlijnige, zakelijke en nuchtere techneut. Maar Gerben de Gruijl bleek méér dan dat! Mijn handicap heeft me dat geleerd. Net zoals die me het geluk heeft leren vinden in kleine dingen die ik vroeger niet zag. Overigens ben ik het rechtlijnige en nuchtere niet kwijtgeraakt, hoor. Dat zie je ook in mijn tekeningen. Wat ik maak moet herkenbaar zijn. Ik houd niet van zweverig gedoe."
De expositie 'Kunst die Spreekt' in Schoonhoven is De Gruijl's vierde. De kunstzinnige autodidact toont dertien van zijn tekeningen, acht keramieken voorwerpen en acht mozaïeken. Alle blinken ze uit in originaliteit, schoonheid en uitstraling.
"Ik heb bewust gekozen voor de titel 'Kunst die Spreekt'", vertelt Gerben de Gruijl. "In de eerste plaats omdat ik via mijn kunstwerken laat zien wat ik leuk vind om te maken. Daarnaast omdat ik het fijn vind als mensen meerwaarde voelen als ze een kunstwerk bekijken of kopen. Alles wat hier in Schoonhoven geëxposeerd wordt is te koop. Nee, ik heb er geen moeite mee om afscheid te nemen van een werk. Sterker nog: ik geniet er enorm van als mensen er enthousiast over zijn."
Opening
Zaterdagmorgen was de officiële opening van 'Kunst die Spreekt'. Gerben de Gruijl bedankte daarbij zijn persoonlijk begeleidster Inge. "Zij was het die zich sterk maakte voor een expositie in Schoonhoven", glimlacht De Gruijl. "Ze heeft een tekening van me in huis en vindt dat meer mensen mijn kunst zouden moeten zien. Dat gaat nu gebeuren. Ik verheug me er op."
Jan Timmer