De zoete smaak van mispels
berkenwoude • 'Zo rot als een mispel' is niet echt een uitdrukking waar het positivisme van afdruipt. En dat terwijl een rottende mispel een vrucht is die qua smaakbeleving een zoete sensatie oplevert. Dat is althans de mening van Greethje van Royen, haar man Jaap van der Laan én – sinds een bezoek aan hun woning in Berkenwoude- uw verslaggever.
Mispeljam, mispelgelei, mispelchutney, mispeljam met speculaas er in verwerkt, mispellikeur: het zijn zomaar wat voorbeelden van wat je allemaal van de even zeldzame als ondergewaardeerde mispels kunt maken. Greethje van Royen weet er alles van: zij maakt deze producten in de keuken van haar landelijk gelegen woning. En nog leuker: wij mogen er van proeven. De mispelgelei verdient een dikke 10, concluderen we al na één theelepeltje van het licht doorzichtige oranjegekleurde goedje. Ook de mispeljam scoort hoge ogen om over het likeurtje nog maar te zwijgen. Die valt in de categorie 'tongstrelend'. De mispelchutney oogst weliswaar een ruime voldoende, maar smultechnisch houdt hij voor ons na één lepeltje wel op, zeggen wij eerlijk tegen de gastvrouw.
Precies 25 jaar geleden plantte Greethje van Royen drie kleine mispelboompjes in haar tuin. "De eerste tien jaar gebeurde er hoegenaamd niets. Oké, de boompjes vertoonden groei, maar grote mispeloogsten bleven dat eerste decennium uit. Daarna was het echter ieder jaar raak. "Het begint altijd met bloesem in de zomermaanden", weet Greethje van Oyen. "Van die schattige kleine bloemetjes zijn het. Daarna verschijnen de mispels, in de vorm van roodbruine, bolvormige vruchten met een grote kroon en vijf kelkslippen."
"Je kunt de mispels eind oktober/begin november al plukken", vertelt Jaap van der Laan. "Maar eetbaar zijn ze dan nog niet. Er is nachtvorst voor nodig om het rijpingsproces te versnellen. Pas als ze beginnen te fermenteren en zacht worden, kun je de inhoud eten. Timing is daarbij belangrijk, want een echt rotte mispel is absoluut niet aan te raden om te nuttigen. Een overrijpe mispel daarentegen smaakt erg lekker."
Vervolgens laat Van der Laan zien hoe je een mispel ontdoet van zijn zachte vruchtvlees. "Goed oppassen dat je de pitten verwijdert", geeft hij als wijze raad mee. Hoewel de mispel aan de buitenkant niet erg aanlokkelijk overkomt, is de zoetige substantie die de vrucht uit zijn binnenste laat drukken uiterst smakelijk, terwijl ook de textuur hoge ogen gooit. Niet slecht voor een in Nederland onderschatte en zelfs bijna vergeten vrucht! Greethje van Oyen en Jaap van der Laan hebben mij in ieder geval overtuigd dat de mispel een mooie plaats verdient tussen de frambozen, druiven en aardbeien van deze wereld. Mijn vingers aflikkend, genietend van de fraaie nasmaak én voorzien van een potje mispeljam en mispelgelei, neem ik afscheid van de Perkouwse mispelmakers. Dat was nog eens een lekker interview!
Jan Timmer