'Mendelsohn's meesterwerk is een knipoog naar Bach'
Paulusscratch in Grote Kerk Vianen
vianen • "In de muziekwereld heet dat een scratch", zegt dirigent en initiatiefnemer Piet C. den Uil.
"We gaan het moeilijke stuk op de dag van de uitvoering repeteren: 's morgens de koren, na de lunch orkest en vervolgens solisten en ten slotte alles samen. Uiteraard is door ieder thuis het nodige grondig voorbereid. Dat vooral Messiah van Händel en ook wel de Mattheus Passion van Bach jaarlijks op meerdere plaatsen in scratchvorm worden gedaan, is vrij algemene praktijk. Dat geldt niet voor de Paulus. Die vond voor zover bekend niet eerder in scratchvorm plaats."
Den Uil is zeer goed thuis in alle facetten van de kerkmuziek. Hij heeft het Paulus Oratorium al drie keer gedirigeerd, onder andere met zijn eigen koor Cantate Domino uit Alblasserdam. "Maar het is de eerste keer dat ik een scratch doe."
Bewonderaar
Felix Mendelssohn-Bartholdy was de componist die in 1829 de in de vergetelheid geraakte Matthëus Passion van Bach na een kleine 100 jaar heeft herontdekt. "De 'Paulus' heeft een vormgeving naar onder andere Bach", zegt Den Uil. Het oratorium vertelt het indringende verhaal over de apostel Paulus: over zijn bekering in deel 1 en over wat hem overkomt in zijn zendingsreizen in deel 2. Het stuk kent dramatische elementen, bijvoorbeeld de gedeelten waar Stefanus en later ook Paulus zelf worden geconfronteerd met de woedende massa. Het stuk is minder bekend dan de Matthëus of de Messiah. "Ik beoog dat het publiek zich meegevoerd voelt in het verhaal."
Koor en orkest
Het gelegenheidskoor tijdens de Paulus Scratch bestaat uit drie meer vaste kernen, komend van (voorheen) COV Laus Deo te Gouda, COV Ridderkerk en ROV Cantate Domino te Alblasserdam. Deze koren hebben het 'Paulus Oratorium' al een keer eerder in eigen verband ingestudeerd. Daarnaast hebben zich heel veel individuele koorleden aangemeld. Den Uil: "Ze komen uit alle delen van het land: Van Flakkee, West-Brabant, het Westland, Midden-Holland, de Achterhoek tot zelfs in Friesland toe. De één heeft 'Paulus' al eerder in koorverband uitgevoerd, soms jaren geleden, de ander heeft zich de afgelopen weken door thuisstudie bekwaamd. Voor veel deelnemers is het een dag van nieuwe ontmoetingen." Solisten zijn Nanette Mans (sopraan), Sebastiaan van Lingen (countertenor), Sietse van Wijgerden (bas), Gerco Blom (tenor).
Best bijzonder is volgens Den Uil de medewerking van het Gorcum Boys Choir van dirigent Jeroen Bal. Met een knipoog naar Bach's Mattheus Passion zullen zij in 'Paulus' de koraalmelodie 'Wir glauben' zingen in het vijfstemmig koordeel 'Aber unser Gott'.
Begeleiding
De begeleiding is in handen van een breed bezet gelegenheidsorkest van beroepsmusici met als concertmeester Marieke Booiy en met Gerben Mourik aan het orgel. Den Uil: "De orkestleden bestaan voornamelijk uit beroepsmusici die bijvoorbeeld bij professionele orkesten als Ars Musica of Accompagnato spelen. Maar daarnaast hebben we via ons netwerk ook 'losse' musici benaderd. Ook enkele begaafde leerlingen met hun beroepsdocent doen mee."
Den Uil verheugt zich zeer op de uitvoering, hoewel hij beseft dat het heel veel van het koor, het orkest en van hemzelf zal vragen. De omstandigheden zijn prima. "De Grote Kerk is uitermate geschikt, de akoestiek is prima, evenals de faciliteiten waar we gebruik van kunnen maken."
Het concert begint om 19.30 uur. Er is ruimschoots gelegenheid voor ontmoeting in de pauze. De entree bedraagt 20 euro per persoon voor volwassenen en 5 euro voor kinderen tot 16 jaar; consumptie en programmaboekje inbegrepen. In Vianen kan men gratis parkeren op drie terreinen welke op een loopafstand van 5 tot 10 minuten van de kerk liggen. Nadere gegevens zijn op te vragen bij Paulusscratch@outlook.com.