Nog geen duidelijkheid over vervolg, 'aanwijzing' niet uitgesloten
Lingewaal zegt 'nee' tegen radartoren
asperen • Het ministerie van Defensie wil aan de Broekgraaf 1 in Herwijnen een nieuwe radartoren bouwen die de verouderde toren in Nieuw Milligen bij Apeldoorn vervangt en samen met de radar in het Friese Wier het Nederlandse luchtruim gaat beveiligen. Inwoners staken de afgelopen maanden hun vrees voor de radartoren niet onder stoelen of banken. Tijdens informatieavonden wezen zij op het stralingsgevaar van de nieuwe installatie, zeker in combinatie met de KNMI-radar die eveneens aan de Broekgraaf staat én de 120.000 schepen die jaarlijks over de Waal varen en ook uitgerust zijn met radar. Insprekers uitten tijdens de raadsvergadering nogmaals hun zorgen. "We zijn bang dat Herwijnen het stralingsdorp van Nederland wordt. Gezondheidsrisico's kunnen niet worden uitgesloten. Herwijnen heeft z'n portie straling wel gehad. Het is genoeg geweest." En: "Acht inwoners lijden aan ALS, 64 keer zoveel als normaal. Straling is gevaarlijk. Raadsleden u bent gekozen door de inwoners. Loop niet weg voor uw verantwoordelijkheid."
Noodzaak
In een poging het tij te keren, benadrukte commodore Richard Laurijssen het belang van de toren. "Ons luchtruim wordt regelmatig geschonden. Voor een goede beveiliging van vrede en welvaart is de radar nodig. Uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat de installatie voldoet aan de Nederlandse veiligheidseisen." De topmilitair benadrukte dat Defensie steeds heeft gekozen voor een constructieve dialoog en in de toekomst aan de zorgen van de inwoners tegemoet wil komen door met hen in gesprek te blijven en alle metingen openbaar te maken. In de week voor de raadsvergadering deed ook het ministerie van Economische Zaken een duit in het zakje door Lingewaal te laten weten dat de verhuizing van de radartoren naar Herwijnen noodzakelijk is voor de vestiging van een windmolenpark in de Flevopolder. De geplande windparken daar verstoren namelijk de huidige radar in Nieuw-Milligen. Want 'planologisch' stond de Herwijnse radar al ingetekend, ook al was de procedure nog niet afgerond.
Maar de raad zwichtte niet voor de druk. "De zorgen konden niet worden weggenomen en er is geen duidelijkheid over de effecten op langere termijn. Veel zaken zijn niet goed in beeld gebracht", vond CU-woordvoerder Linda van Willigen. VVD-er Gert-Jan van Ochten: "We hebben vaak om gegevens gevraagd, die kwamen niet of veel te laat. Misschien vallen de gezondheidsrisico's mee, maar dat weten we niet." SGP-voorman Gian Bareman: "Er zijn veel vragen en weinig antwoorden. De inwoners hebben ons overtuigd: er zijn te veel onzekerheden." CDA-leidster Dittie van Zee worstelde met de kwestie. "Volgens de kennis van nu zijn er geen gezondheidsrisico's, maar dat biedt onvoldoende garanties voor de toekomst. Het landsbelang ligt ons na aan het hart, maar we komen primair op voor onze eigen inwoners." PvdA-voorman Fred Kloppenborg zat op dezelfde lijn. "Natuurlijk vinden we de verdediging van ons luchtruim belangrijk. En dat geldt ook voor die windparken. Maar onze eerste verantwoordelijkheid ligt bij de mensen die hier wonen." Wel vroeg hij zich af hoe het nu verder moet, omdat de overheid ook zonder Lingewaals groen licht de komst van de toren kan regelen. Wethouder Ed van Sambeek had dat antwoord niet paraat. "Of we nu een 'aanwijzing' krijgen? Ik weet echt niet hoe het proces verder verloopt."
Projectleider Michel Jongbloed van Defensie was uiterst teleurgesteld over het raadsbesluit. "We hebben veel moeite gedaan om goede informatie te geven en duidelijkheid te verschaffen. We gaan nu kijken hoe het verder moet. Of de radartoren toch naar Herwijnen komt? Die mogelijkheid bestaat, maar of we daartoe overgaan, moet het ministerie beoordelen."
André Bijl