• De kaars brandt, Ton Philipsen vertelt.
• De kaars brandt, Ton Philipsen vertelt. Foto: Janneke Boogaard

Meer waargebeurde Betuwse verhalen gezocht voor vervolg

'Na de eerste minuut werd het leuk'

acquoy • "Ik vond het doodeng!" Ton Philipsen uit Deil staat aan de bar van tapperij Lingezicht en nipt van een rode wijn. Hij heeft zojuist zijn debuut gemaakt als verteller. "Maar", relativeert hij meteen, "na de eerste minuut werd het leuker. Ik had mijn verhaal uitgeschreven, maar ik besloot al snel dat het zonder blaadje beter ging. Toen maakte ik contact met het publiek en hoorde ik iemand mompelen: 'ja, zo was het!'. Er was dus in elk geval één persoon die luisterde en dat gaf me moed."

Die ene luisteraar is zeker niet de enige die het verhaal van Ton heeft gevolgd, alle bezoekers hangen aan de lippen van de vertellers. Het zaaltje van Lingezicht zit propvol, achterin staan nog mensen te luisteren. Als ze maar stil zijn zodra de kaars wordt aangestoken, maant gastheer Melvin Könings aan het begin. Het aansteken en uitblazen van de kaars door de verteller markeert het begin en eind van het verhaal. Zo gaat het zeven keer op deze eerste officiële avond na de try-out.

Ton vertelt over één van zijn vroegste herinneringen. Hij is twee jaar en drie maanden - het erf van de boerderij in het Deilse veld is nog kaal zo vlak na de ruilverkaveling - als na een warme dag de lucht snel betrekt. "We gingen snel naar binnen. Met mijn ouders, broertje en twee zussen luisterde ik naar het enorme geloei. Met een klap vloog het grote raam in de kamer kapot, gevolgd door de twee keukenruiten. Buiten vloog van alles rond. Het duurde niet lang. Daarna waren ook die paar populieren verdwenen. Ik ging naar buiten en keek uit over de vlakte."

Een buurman vertelt later dat hij even dacht dat Ton de enige overlevende van het gezin was. "Dat was gelukkig niet zo, maar het heeft wel een enorme indruk gemaakt. En zoals iedereen weet, heeft deze windhoos in Tricht wel levens geëist. Het huis van onze buren was ook weg. Jaren later vonden mijn broertje en ik hun stofzuiger terug in een sloot."

Verhalen hoeven niet per se te gaan over gebeurtenissen die in de lokale geschiedenisboeken terecht zijn gekomen om de moeite van het vertellen waard te zijn. Humor doet het ook goed, bewees onder andere Paula Smit. Zij is initiatiefneemster van het verhalenproject en beet het spits af met een verhaal over haar dure, gebroken witte winterjas. Bij de eerste de beste wandeling in die mooie jas komt ze langs het spoor bij de Diefdijk in een zompig moeras terecht. "Niemand zou me hier ooit nog vinden! Ja, misschien over een paar honderd jaar; een skelet in de resten van een gebroken witte jas..."

Paula kijkt met een goed gevoel terug op de eerste editie. "Natuurlijk zijn er altijd leerpuntjes, maar de stemming zat er goed in en dat is het belangrijkst."

Het project 'Vertel mij wat!' heeft inmiddels subsidie gekregen, het is de bedoeling dat het de inwoners van de nieuwe gemeente West Betuwe nader tot elkaar gaat brengen. De eerstvolgende editie is weer in Acquoy, vervolgens komen er in 2019 acht avonden verspreid door de nieuwe gemeente.


q vertelmijwat.net

Janneke Boogaard