Diep geraakt door individuele wonden
Nagedachtenis levend houden
Vorige week heeft de Canadees Ian Slater een bezoek gebracht aan de crashlocatie van Hawker Typhoon MN 954 PR-U in Alblasserdam. Begeleid door Arjan Wemmers, een van de werkgroep leden van Hawker Typhoon memorial en Laure ter Stege, die aanwezig was namens de gemeente Alblasserdam en tevens ook lid is van deze werkgroep. Met elkaar werd plaats bezocht waar de Belgische piloot Jean Noël Vandaele met zijn Typhoon in 1944 neerstortte en het op 28 september jongstleden onthulde informatie bord aan de Kortelandse kade.
De 40-jarige Afghanistan veteraan Slater werkt in zijn werkplaats gevestigd op Vancouver Island, Brits Colombia samen met zijn team full time aan het project TyphoonLegacy.com om een luchtwaardig exemplaar van de Hawker Typhoon te herbouwen. Een uniek project, volgens Arjan Wemmers, want er bestaat op dit moment nergens in de wereld luchtwaardig exemplaar van dit type. Slechts één redelijk compleet toestel bevindt zich in het Royal Air Force museum in Londen. Maar deze is verre van luchtwaardig en mist enkele belangrijke originele details. Naast het Canadese project loopt er in Engeland een soortgelijk project genaamd Hawker Typhoon preservation group. De plannen van Slater lijken een bijna onmogelijke opgave als je weet dat er in de bewaard gebleven originele bouwplannen grote blinde vlekken zitten en ook de bijna 3000 pk sterke 24 cilinder Sabre Napier motor zeer zeldzaam is. "Toch is hij vastbesloten zijn plannen te laten slagen", aldus Wemmers, die samen met de Canadees in de afgelopen week bijna 2500 km door Nederland, België en Frankrijk reed om enkele contacten van zijn gast te bezoeken.
"We zijn eerst naar Normandië gereden en hebben daar het museum D-day academie bezocht, waar we gastvrij ontvangen werden door Dr. Jean Pierre Benameau, een autoriteit op het gebied van de slag om Normandië. Typhoons hebben al direct na de landingen op de Normandische stranden een belangrijk aandeel gehad in het verloop van de gevechten. Daarna stond er een bezoek aan de bergingslocatie in Eefde op de planning, daar heeft de Firma Leenmans Speciaalwerken uit Vriezeveen in samenwerking met de bergingsdienst van de Koninklijke luchtmacht, in opdracht van de gemeente Lochem de stoffelijke resten geborgen van de op 26 september 1944 vermist geraakte Flight Sergeant William Hurrell. In het kader van het 'Nationaal programma berging vliegtuigwrakken met nog vermiste vliegers uit de Tweede Wereldoorlog'. Men hoopt in de komende 10 jaar zo'n 30 tot 50 'kansrijke' vliegtuigwrakken te kunnen bergen waarvan het vermoeden bestaat dat er zich nog stoffelijke resten van een of meerdere bemanningsleden in het wrak bevinden.
De volgende dag werd de crashlocatie van de Hawker Typhoon in Alblasserdam bezocht. Ondanks dat er aan de oppervlakte niets zichtbaar is op de plaats waar een deel van het vliegtuigwrak van Flight Lieutenant Vandaele in de bodem zit. Het was goed om daar even te zijn. Want zoals er uit een detectie uitgevoerd in opdracht van de gemeente Alblasserdam is gebleken, bevindt er nog zeker een aanzienlijk deel van het vliegtuig van Vandaele zich in de bodem. Burgemeester Paans heeft in zijn toespraak, gehouden tijdens de onthulling van het herdenkingsbord op 28 september aangegeven dat hij het idee steunt om de achtergebleven resten van het toestel op te laten graven. Arjan: "Een verstandig besluit, gezien de munitie die daar nog op locatie aanwezig is. Daarnaast zou ik het heel mooi vinden wanneer de motor van het toestel daar ook gevonden wordt. Dan zou deze mogelijk kunnen worden gebruikt om het restauratieproject van Ian in Canada te ondersteunen. Natuurlijk is een dergelijke bodemvondst niet één op een bruikbaar. Maar wanneer deze in een redelijke staat wordt teruggevonden is het goed mogelijk dat er veel van de interne onderdelen van de motor nog te gebruiken zullen zijn."
Het bergen van het wrak kan ook worden gebruikt om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog zichtbaar en te maken op lokaal niveau. Arjan: "Schoolkinderen kunnen op die manier kennis maken met tastbare sporen die deze periode heeft achtergelaten. Een duidelijkere geschiedenisles krijgen ze niet!" Of de wrakstukken daadwerkelijk geborgen zullen worden, is nog maar afwachten. Enorm veel factoren spelen hierbij een rol. Aan de berging zitten onder andere serieuze kosten verbonden. Op vraag wat op Arjan in de afgelopen week het meeste indruk gemaakt heeft, reageert hij: "Nou, toch wel dat generaties na de Tweede Wereldoorlog mensen nog steeds zo diep geraakt worden door de individuele wonden die deze oorlog destijds heeft geslagen. Voor Ian betekent zijn project ook veel meer dan een vliegtuig restaureren."
'Voor Ian betekent zijn project veel meer dan een vliegtuig restaureren'