Op 22 juni overleed Jan Dirk Smit na een kort ziekbed
Bloemen aan de kade
Op 22 juni 2019 is Jan Dirk Smit na een kort ziekbed op 70-jarige leeftijd overleden.
Hij was ambachtsheer van Nieuw-Lekkerland en nazaat van het roemrijke scheepsbouwgeslacht Smit.
De scheepsbouw loopt als een rode draad door het leven van Jan Dirk. Net als zijn vader en grootvader studeerde Jan Dirk Smit scheepsbouw aan de Universiteit van Delft. Maar hij is nooit in het familiebedrijf terecht gekomen. Dat kwam mede doordat het familiebedrijf in 1966 fuseerde met andere werven, wat later Royal IHC werd.
Loopbaanbegeleiding
Jan Dirk Smit heeft gewerkt bij bedrijven als Boskalis en Nedlloyd, om vervolgens een eigen adviesbureau voor vaarwegmarkering en verkeersbegeleidingssystemen voor de scheepvaart te gaan runnen. Daarnaast was hij voorzitter van de Hiswa, zat in het bestuur van het VNO-NCW en was vele jaren bestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij. Sinds 2008 was hij verbonden aan Van Ede & Partners. Hier hield hij zich tot aan zijn overlijden bezig met outplacement en loopbaanbegeleiding.
"Hij kon er enorm van genieten wanneer het hem lukte om iemand ergens geplaatst te krijgen waar hij tot zijn recht kwam", vertelt weduwe Patricia Smit over dit werk van haar man. "Hij had aan de ene kant het precieze wat je nodig hebt in de scheepsbouw en aan de andere kant was hij een sociaal bewogen mens."
De stapels bedankkaarten die uitgestald liggen in de ruime woonkamer van de villa aan De Punt in Kinderdijk, die uitkijkt op het drierivierenpunt, getuigen van een rijk sociaal leven en vele bezigheden. "Hij stond helemaal in het leven. Tot april dit jaar." Ondanks het feit dat zijn ziekte plotseling kwam en het ziekbed relatief kort duurde, kon hij zich overgeven aan het onomkeerbare.
Patricia: "Natuurlijk waren wij intens verdrietig en vervuld van immense pijn van het noodzakelijke afscheid, maar hij klaagde niet. Hij sprak keer op keer over mensen en situaties die hem inspiratie hadden gegeven. Wij hebben de rijkdom gehad om herinneringen te onderkennen en hadden het grote geluk dat Jan Dirk zich niet verzette toen zijn toekomst oploste in het niets. Door die berusting kon de resterende tijd waardevoller worden."
In de laatste jaren van zijn leven groeide bij Jan Dirk steeds meer het historisch besef. "Hij had een tegenstelling in zich, die wel meer leden van de Smit-familie hebben", vertelt Jan Maerten Smit, de 44-jarige zoon van Jan Dirk. "Aan de ene kant was hij altijd bezig met nieuwe gadgets en technische snufjes, maar aan de andere kant ontwikkelde hij steeds sterker een gevoel voor de waarde van het verleden, gekoppeld aan een oprechte nautische interesse."
Vele uren doorzocht Jan Dirk in samenwerking met leden van de Historische Vereniging West Alblasserwaard de kelders van het voormalige Smit-kantoor aan de West-Kinderdijk. Oude tekeningen van schepen heeft hij laten digitaliseren. Dit gebeurde ook met vele glasplaatnegatieven, die nog in familiebezit waren. Waardevolle spullen van de scheepswerf, die in de tijd terug gaan tot de oprichting in de zeventiende eeuw, werden geschonken aan het Maritiem Museum in Rotterdam en het Dordts Museum of moeten op een andere manier bewaard blijven voor het nageslacht.
Smittenkamer
Patricia: "We hebben op zolder een Smittenkamer waarin hij persoonlijke herinneringen en familie-attributen bewaarde." De twee jongere broers van Jan Dirk gaan zich de komende tijd bezig houden met het labelen en verder afwikkelen van de historische documenten en spullen uit de scheepsbouwindustrie. Ook zijn kinderen Jan Maerten en Minnemijn zijn hierbij betrokken.
Jan Maerten woont in Amsterdam en is als plastisch chirurg werkzaam in het ziekenhuis aldaar. "Ik ben de eerste in het geslacht van de Smitten die niet de scheepsbouw is ingegaan, maar voel me desondanks enorm verbonden met de familiegeschiedenis en met het gebied waar dat heeft plaatsgevonden. Ik ben opgegroeid in Kinderdijk en Alblasserdam en ik keer hier bij alle familieaangelegenheden graag terug."
Zijn verbondenheid met de familie en de geschiedenis werd nog eens bekrachtigd door de titel 'Ambachtsheer van Nieuw-Lekkerland' van zijn vader te erven. "Die titel stelt tegenwoordig niet zo heel veel meer voor, het heeft vooral een symbolische waarde. Vroeger waren er allerlei rechten aan verbonden, zoals het jachtrecht en het visrecht, maar nu heeft alleen het veerrecht nog enige waarde."
Toch hecht Jan Maerten waarde aan de titel, die via een legaat per notariële akte overgaat van ouder op kind. Zo blijft er een verbondenheid bestaan met Kinderdijk en Nieuw-Lekkerland, waar Jan Dirk op 29 juni dit jaar begraven werd in het familiegraf op de oude begraafplaats.
Na afloop van de plechtigheid werden er bloemen gelegd op de steiger nabij het veer. Dat symboliseerde de verbondenheid met het water, met het veer en met de titel van ambachtsheer van Nieuw-Lekkerland.