'Het onderwijs moet geen systeem zijn waar je kinderen door haalt'
Meer aandacht voor talent bij Reveles
papendrecht • Leerlingen hoeven geen IQ van 130 te hebben. Het gaat met name om de kinderen die anders leren.
"Er zijn in Nederland meer dan 4.000 kinderen die thuis zitten", vertelt Esther Jeras uit Papendrecht. Ze is specialist hoogbegaafdheid en weet uit eigen ervaring hoe demotiverend het onderwijssysteem kan zijn voor die doelgroep. "Deze kinderen lopen vast in het systeem. Ik denk dat er met de transitie (de overheveling van de verantwoordelijkheid voor passend onderwijs naar gemeenten, red.) veel misgegaan is."
"Hoogbegaafden die passen in het reguliere onderwijs redden het wel. Maar je hebt ook onderpresteerders die niet gezien worden, steeds slechter scoren en in een negatieve spiraal terechtkomen. Dan wordt er gedacht: het zit er niet in, dit kind is niet hoogbegaafd. Daarnaast heb je de criteria die vaak gehanteerd worden: een kind is pas hoogbegaafd als het een IQ van 130 heeft, goed kan plannen en goed zelfstandig kan werken. Maar dat is negen van de tien keer niet zo."
Mede-initiatiefnemers zijn onder anderen Ingeborg de Keizer uit Sliedrecht en René van Engelen uit Papendrecht. Van Engelen is oud-schooldirecteur. De Keizer is loopbaancoach en net als Jeras zelf hoogbegaafd. Ze legt uit hoe het komt dat leerkrachten niet altijd zien wat er aan de hand is. "Er zijn hoogbegaafde leerlingen die zichzelf nooit tegenkomen; ze zijn gewend alles te kunnen. Als het dan een keer niet gelijk lukt, doen ze het niet. Want dat is eng."
Zelfvertrouwen
Anders dan je zou verwachten, ontbreekt het hoogbegaafde kinderen vaak aan zelfvertrouwen. De Keizer: "Juist kinderen die niet in een systeem passen, twijfelen continu aan zichzelf. Het onderwijs moet geen systeem zijn waar je alle kinderen doorheen haalt. Wij bekijken: wat zit er in het kind? We willen vooral talent stimuleren. Dan ontdekt een kind: daar ben ik echt goed in. Dat doet veel met hun zelfbeeld."
Reveles zal bij de aanname van leerlingen niet afgaan op IQ-tests. Luisterend naar de verhalen van ouders en kinderen zullen de initiatiefnemers op grond van hun ervaring en kennis beoordelen of hun school aansluit bij de behoeften van de leerling. De Keizer: "Je krijgt er een antenne voor." Jeras: "Hun manier van denken herken je. Het is niet zo dat een kind per se hoogbegaafd moet zijn voordat het mag komen. Het gaat er meer om: ben je een creatieve denker? Loop je vast in het reguliere systeem? Met een IQ van boven de 118 lopen ook al heel veel kinderen vast. Ben je een onderpresteerder, komt er niet uit wat er in je zit, dan kijken wij of we passend onderwijs kunnen bieden."
Kleine klassen
De school gaat werken met kleine klassen. En met 'ontwikkelgroepen'. De Keizer: "Want een kind kan het ene vak op het niveau van groep 4 aan, het andere vak op het niveau van groep 6." Jeras: "We bekijken: waar zit het kind sociaal emotioneel en waar cognitief?" Op Reveles houden leerlingen straks samen met de leer- en zorgcoach bij hoe ver ze gevorderd zijn. Ook zal er veel aandacht zijn voor creativiteit.
Jeras en De Keizer zijn de initiatiefnemers van de ZON-aanpak, als oplossing voor de problemen bij Passend Onderwijs. ZON brengt zorg en onderwijs samen. Jeras: "Jeugdhulpverlener en leerkracht werken dagelijks samen. De verantwoording van gelden en zorgarrangementen moet bij de ZON-aanpak terug naar de scholen. Reveles word de eerste ZON-school in Nederland." De pilot wordt in Papendrecht met enthousiasme ontvangen. "De eerste informatieavond is bezocht door 35 mensen", vertelt De Keizer. "Reacties waren zonder uitzondering positief. De eerste intake gesprekken worden al gepland." Meer informatie, onder andere over de financiering, staat op: www.klaroen.nl. Website van de school: www.reveles-school.nl.
Anne Marie Hoekstra