• Op 1 oktober protesteerden boeren uit de Alblasserwaard tegen de stikstofmaatregelen.
• Op 1 oktober protesteerden boeren uit de Alblasserwaard tegen de stikstofmaatregelen. Foto: Sonja van Vuuren

Ideeën voor vermindering stikstofuitstoot agrarische sector

'Verandering is in het eigen belang'

noordeloos • "Het is goed dat de boeren op 1 oktober in Den Haag hun stem lieten horen", vindt Van Gaalen. "Maar we moeten niet naar elkaar wijzen." Zijn sector kan meer doen dan nu gebeurt, stelt hij. Van Gaalen is lid van de Werkgroep Duurzame Landbouw van Den Hâneker.

Verandering is in het eigen belang, is zijn overtuiging. "De landbouw moet zich vanuit lijfsbehoud rekenschap geven van de natuurlijke grenzen aan produceren." Een van de mogelijkheden die Van Gaalen ziet is: koeien vaker in de wei laten lopen. "Als er meer koeien naar buiten gaan, komen vaste mest en urine niet bij elkaar en vormt zich geen ammoniak (een verbinding van stikstof en waterstof, red). Dit is een heel simpele oplossing met grote milieuwinst. Want van de stikstofuitstoot komt 33 procent van de melkveehouderij." Van Gaalen is zelf biologisch boer. Zijn koeien lopen 2500 tot 4000 uur per jaar buiten.

Belonen

Er zijn volgens Van Gaalen meer maatregelen mogelijk. "We moeten ons vee zoveel mogelijk voeden met producten uit de regio, dan hou je de boel in balans. Sleep geen grondstoffen de hele wereld over." Hij ziet ook een taak voor de politiek. "Die moet zich niet alleen richten op een toename van de productie. We moeten op ministerieniveau samenwerken. Ik hoop dat Den Haag nu met een goede aanpak komt. De politiek moet goed gedrag belonen in plaats van straffen uitdelen. Dat werkt beter. En maak onderscheid tussen bedrijven die al maatregelen namen en bedrijven die dat nog niet deden, zoals Remkes voorstelt. Bij de fosfaatregelgeving werd dat te weinig gedaan."

Zelf heeft Van Gaalen niet geprotesteerd in Den Haag. "Omdat ik vind dat de landbouwsector te veel gericht is op het vergroten van productie. Voor de afschaffing van het melkquotum zijn boeren nieuwe stallen gaan bouwen. We dachten even niet aan het milieu, maar aan kostprijsverlaging door schaalvergroting. Wil je uit die mallemolen komen, dan moet je meer op de consumentenbehoefte aansluiten. Dan kun je een hogere prijs vragen. Als boeren en supermarkten beter uitleggen waarom een product zijn prijs waard is, dan is er bij de consument de bereidheid die te betalen, denk ik. We kunnen veel verbeteren, daar hebben we consumenten bij nodig."

Adviseurs

De huidige crisis ziet Van Gaalen als kans om keuzes te maken. "Boeren hebben daar ondersteuning bij nodig. Carola Schouten komt met kringlooplandbouw, maar nog niet met concrete maatregelen waar boeren steun van ondervinden. Goede advisering is belangrijk. Rijkslandbouwvoorlichters zijn wegbezuinigd. Het is belangrijk dat er weer onafhankelijke adviseurs komen, zonder commerciële belangen."