Michiel Alexander de Raaf staat op 2 bij Water Natuurlijk
De rivier beschermen tegen de mens
hedel • Heel wat uurtjes lag De Raaf in het water, onder meer in de Biesbosch, om in actie te komen als een zwemmer of watersporter in de problemen zou komen. Water kan immers een gevaar vormen voor mensen. Maar het omgekeerde is ook waar. Denk maar aan bestrijdingsmiddelen die geloosd worden in sloten en rivieren: 17.000 kilo per jaar. "Maar wist je dat er nog veel meer medicijnresten in het oppervlaktewater terecht komen? Dan hebben we het over 140.000 kilo per jaar."
Als medisch onderzoeker kan De Raaf goed uitleggen waar het misgaat. "Stel, je hebt hoofdpijn en neemt een pijnstiller. Via je bloed worden de werkzame stoffen verspreid door je lichaam. Een klein deel komt bij je hoofd, maar het grootste deel plas je uit. Daarbij gaat het eerst door je lever waar de medicijnen worden afgebroken en door je nieren. De stoffen die overblijven worden lang niet allemaal uit het rioolwater gehaald in de zuiveringsinstallaties. Dus komen ze in de rivieren."
Waterdieren nemen het rivierwater steeds opnieuw op en dat veroorzaakt onder meer lever- en nierschade en geslachtsverandering bij vissen. In het drinkwater zijn de concentraties nu nog te verwaarlozen, maar de verwachting is dat dat in de toekomst verandert. We worden steeds ouder, maar worden eerder ziek. Daardoor gebruiken we steeds meer medicijnen.
Het goede nieuws is volgens De Raaf dat er veel aan deze vervuiling te doen is. Daar wil hij zich dan ook voor inzetten, na 20 maart hopelijk in het waterschapsbestuur maar ook nu al. "Het is mogelijk om een extra filter te plaatsen aan het eind van de waterzuiveringsinstallatie, maar je kunt ook eerder in de keten maatregelen nemen. In ziekenhuizen en verzorgingshuizen worden relatief veel medicijnen uitgeplast. Daar kun je een pharmafilter plaatsen. Dat is als het ware een mini-rioolwaterzuivering waar medicijnresten uit het afvalwater van de instelling worden weggevangen." Met dit verhaal wil hij in gesprek met verzorgingshuizen, huisartsen en apothekers in de Bommelerwaard. De eerste reacties zijn positief. "Met hen overleg ik over het groener voorschrijven van medicatie, waarbij minder wordt voorgeschreven of een ander medicijn dat beter wordt afgebroken in het milieu."
Het beschermen van de waterkwaliteit is één van de kernpunten van Water Natuurlijk. De partij maakt zich daarnaast sterk voor de bescherming van natuur en groene recreatie, en voor betaalbaarheid van het waterschap. "Het principe van 'de vervuiler betaalt' moet strenger worden toegepast. Daarnaast pleiten wij ervoor dat het Rijk mee betaalt aan waterveiligheid. We weten inmiddels dat het gevaar niet uit zee komt, maar uit de rivieren. Tachtig procent van de benodigde dijkverbetering moet plaatsvinden in het gebied van Waterschap Rivierenland. Het is niet eerlijk als de inwoners van dit waterschap dat alleen moeten betalen."
De Raaf stortte zich vorig jaar in de lokale politiek bij D66, de partij die nieuw in de Maasdrielse raad kwam. Tijdens de campagne voor de gemeenteraad kwam hij bij Water Natuurlijk op de radar, en nu staat hij als nieuwkomer direct na lijsttrekker en heemraad Hennie Roorda op de lijst. Hij ziet het als extra stimulans om zich in te zetten om ook buiten de Bommelerwaard de concentratie van medicijnresten te verlagen. "Ik zie ook wel parallellen met mijn werk als longonderzoeker. De druk op de vaatwand van een bloedvat in de longen werkt grotendeels hetzelfde als water dat tegen de dijk drukt. En een nevengeul werkt hetzelfde als een extra bloedvat dat opengaat wanneer je je extra inspant."
Janneke Boogaard