Raad van State kijkt niet verder dan ruimtelijke uitstraling
Oude rechten gaan voor nieuw inzicht
rossum/hurwenen • De Raad van State heeft woensdag met een definitieve uitspraak de weg vrij gemaakt voor de bouw van een biologische opfokgeitenhouderij in Rossum, aansluitend aan het bestaande melkgeitenbedrijf aan de Molenstraat in Hurwenen.
Volgens de Raad van State ging de gemeente er ten onrechte van uit dat de geitenhouderij een tweede op zichzelf staande veehouderij van veehouder Alexander van der Schans wordt. En dat mag niet volgens het bestemmingsplan. Het hoogste bestuursrechtscollege is het echter eens met Van der Schans dat de biogeitenhouderij één bedrijf gaat vormen met de melkgeitenhouderij. Kortom, de veehouder kan aan de slag en een nieuwe stal bouwen voor 6.000 opfokgeiten. In het melkveebedrijf mogen al 5.500 geiten rondlopen.
Burgemeester en wethouder van Maasdriel betreuren de uitspraak van de Raad van State: "Bij het verlenen van de milieuvergunning in 2009 is op verzoek van de aanvrager wél uitgegaan van twee verschillende geitenhouderijen."
Met de milieuvergunning kreeg Van der Schans toestemming voor het houden van de geiten. Daarnaast had hij een omgevingsvergunning nodig voor het bouwen van de stal. Die vroeg hij in 2012 aan. In de tussentijd startten er gesprekken met de ondernemer over eventuele verplaatsing van het hele bedrijf. Die onderhandelingen liepen uiteindelijk op niets uit. Vijf jaar later wapperde Van der Schans met de omgevingsvergunning. Wethouder Peter de Vries: "In dit dossier is alles verklaarbaar maar met de wetenschap van nu niet meer uit te leggen." Hij doelt onder meer op de geitenstop die is afgekondigd omdat er meer gezondheidsrisico's aan intensieve geitenhouderijen blijken te kleven dan gedacht.
Daar heeft de Raad van State geen boodschap aan. Die acht alleen de ruimtelijke uitstraling relevant. Daarbij gaat de rechter niet alleen voorbij aan de twee milieuvergunningen, maar ook aan het feit dat een biologisch en een gangbaar bedrijf met dezelfde diersoort niet gecombineerd kunnen worden. Certificeringsorganisatie Skal zegt desgevraagd: "Beide bedrijfstakken moeten volledig gescheiden worden, zowel fysiek als juridisch."
Alexander van der Schans zelf heeft een 'dubbel gevoel' bij de uitspraak. "Enerzijds krijg ik appjes, ook van dorpsgenoten, met felicitaties. Maar ik weet dat er ook mensen kritisch en ongerust zijn over de uitbreiding." Een intensieve veehouderij pal naast de dorpskern is niet ideaal, vindt ook de ondernemer zelf. "Na de Q-koortsuitbraak heeft de gemeente aangegeven dat ze liever niet zagen dat ik op de huidige plek mijn bedrijf zou uitbreiden. Ze zouden me helpen op een andere plek: de Schoofbandweg. GroenLinks zat toen in het college en stemde in met het idee. Toen puntje bij paaltje kwam, ageerde GroenLinks het hardst tegen de plannen aan de Schoofbandweg. Hetzelfde gebeurde vervolgens aan de Veilingweg. Ik heb ze toen gewaarschuwd dat ik dan verder zou gaan met mijn oude plannen aan de Molenstraat. Nu doe ik dat en schreeuwen ze moord en brand. Dat vind ik hypocriet."
Overigens was GroenLinks (inmiddels samengegaan met de PvdA) niet de enige die tegen een geitenstal aan de Schoofbandweg was. Bovendien werd destijds niet gesproken van verplaatsing van het bedrijf, maar van een uitbreiding. Toch was volgens Van der Schans wel degelijk de opzet om op termijn helemaal te verhuizen. "Daarom houden we op de Molenstraat al heel lang pas op de plaats. We hebben daar veel minder geiten dan eigenlijk mag. Ook nu staan we nog open voor verplaatsing, maar we kunnen niet af blijven wachten. Dan bloedt het bedrijf dood en staat de volgende generatie met lege handen."
Kees van Drunen (PvdA/GroenLinks) vindt dat Van der Schans GroenLinks onterecht de schuld geeft van de mislukte verplaatsing van zijn bedrijf. "Van der Schans had op de Schoofbandweg geiten kunnen houden, al vanaf 2010-2011, als hij zonder bestemmingsplanwijziging de overige vergunningen had aangevraagd. Alleen: toen kwam er een ander college (zonder GroenLinks, red.). Van der Schans heeft toen de Schoofbandweg in de ijskast gezet, en is de procedures voor de locatie achter zijn bedrijf aan de Molenstraat begonnen. Dat klopt niet met zijn bewering dat hij de locatie bij de dorpen had willen afbouwen."
De vergunning voor uitbreiding van de bestaande locatie liep niet soepel. Van Drunen: "Gerard van den Anker (in 2014 teruggekomen als CDA-wethouder, red.) pakte toen op basis van de principeuitspraak van het college van 2006-2010 met Van der Schans de draad weer op van de Schoofbandweg. Het resultaat in 2016 was een voorstel dat niet paste binnen het bestaande bouwperceel zoals in het principebesluit stond. Alle procedures, ook die nu actueel zijn, zijn gericht op vergroting van zijn intensieve veehouderij. Daar zijn we bij PvdA/GroenLinks nooit voor geweest."
Van Drunen wijst daarnaast op het aspect volksgezondheid. "Er zijn nog veel vragen. Wel staat het verhoogde risico op longziekten wetenschappelijk vast. Zolang we de ziektemechanismen niet kennen en er niets tegen kunnen doen, kunnen we niet anders dan geitenuitbreiding blokkeren. We moeten als bestuuders het zorgvuldigheids- en voorzorgprincipe toepassen."
Ook de provincie is niet blij. Gedeputeerde Peter Drenth laat via zijn woordvoerder weten: "We delen de zorgen over de gezondheid. Maar we kunnen niets doen vanwege bestaande rechten van de initiatiefnemer." Als de aanvraag nu gedaan zou worden, zou een uitgebreide milieueffectrapportage nodig zijn. "Maar dat kunnen we achteraf niet meer eisen."
Janneke Boogaard