Kindertransport 1943
bommelerwaard • In november 1942 vond de eerste deportatie van de Joodse medebewoners uit Zaltbommel plaats. Dertig kleine en grote mensen gingen op transport naar het voormalige vluchtelingenkamp Westerbork. Vandaaruit gingen de meesten naar de gaskamers van Auschwitz om nooit meer terug te komen.
Op 8 en 9 april 1943 werd ook de familie Van Gelder uit Rossum met de bus opgehaald en afgeleverd in concentratiekamp Vught, het enige SS-kamp in Nederland. De leiding besloot de kinderen uit Vught in een grote actie te verwijderen. Op 6 juni gingen de kleintjes met hun moeders. Een dag later volgden de oudere kinderen. 3.017 mannen, vrouwen en kinderen, doodziek of 'gezond', vertrokken van station Vught naar Westerbork. Op 8 juni vertrok een trein met 46 veewagens met tenminste 1.145 kinderen van Westerbork naar het gruwelijke Sobibor, het door de Nazi's beloofde 'Kinderkamp'. Tussen al die de kinderen Josine, Emile en Silo van Gelder. Bij aankomst werden allen vergast.
Toen zijn kinderen al vergast waren keerde vader Abraham van Gelder terug in kamp Vught. Daar hoorde hij van de verdwijning van zijn vrouw Hester en zijn drie kinderen. Begin juli schreef hij een kaartje aan zijn buren in Rossum: 'Beste vrienden, ik ga heden vertrekken met onbekende bestemming. Eerst naar Westerbork en daarna naar P. Hoopelijk zie ik Hesje en de kinderen. Ik hou goeden moed. Wij komen met zijn allen terug, met Gods hulp.'
'Op dat wij niet vergeten', lezen we op het monument aan de Bossche Poort. Kunnen of mogen we dit ooit vergeten? Het blijft van belang de namen te noemen. In kamp Vught staat een monument met de namen van alle kinderen. Wellicht dat een gedenkplek waarop alle namen van de onschuldig vermoorde kleine en grote medeburgers ook in Zaltbommel een plek kan krijgen. Van de Joodse gemeente Zaltbommel werden 14 kinderen en 53 volwassenen vermoord. In 1946 hield de Joodse gemeente van Zaltbommel op te bestaan.
Op zondag 10 juni vindt in Kamp Vught de jaarlijkse herdenking van het Kindertransport plaats.
Aart Vos, Stichting MIKWE
q www.nmkampvught.nl