'Het kerkgebouw gaat bepalen wat de kunstenaars creëren'
De magie van het blauwe uur
bommelerwaard • Het 'blauwe uur' wordt het ook wel genoemd, het moment van schemering voordat de nacht valt of de dageraad doorbreekt. Een moment waarop licht en donker elkaar aanraken, hoogte en diepte, stilte en geluid, heden en verleden, leven en dood. Een moment tussen de tegenstellingen.
Dit moment van de dag is beeldhouwster Maria van Gerwen zeer dierbaar. Het is een tijdstip waarop ze graag mediteert. "Dit moment komt steeds terug in de beelden die ik maak," zegt ze, "maar ik zie het ook terug in de kunstwerken van andere kunstenaars." Het moment overvalt ons ook tijdens het gesprek met Van Gerwen 's avonds in haar atelier.
Van Gerwen wilde al langer rondom dit moment een groter kunstproject te maken, met meerdere kunstenaars. Maar Projectruimte PUBLIEK gaf pas de aanzet en het kader om het nu echt te gaan opzetten. "Zonder Projectruimte PUBLIEK had ik het nooit opgepakt," zegt ze.
Between heet het project niet toevallig, verwijzend naar het tussenmoment dat centraal staat. Het is een van de zelfstandige projecten die onder de naam Locatie PUBLIEK ontwikkeld worden. Meer van dit soort projecten zullen in de komende afleveringen van deze artikelenreeks over kunst worden voorgesteld.
Maartenskerk
Spannend vindt Van Gerwen het project Between wel. Ze heeft nog nooit op deze intensieve manier samengewerkt, met een tiental andere kunstenaars, die zeer van elkaar verschillen qua kunstvorm, techniek en stijl: "Anders dan bij mijn eigen kunst heb ik dit niet in de hand. Het kernidee komt wel van mij, maar de uitwerking wil ik niet opdringen aan de andere kunstenaars."
Over de locatie waar Between gaat plaatsvinden, hoefde Van Gerwen niet lang na te denken: de Sint-Maartenskerk in Zaltbommel. "Ik ga al jaren regelmatig naar India. En daar teken ik, in tempels ook. En ik had al heel lang het idee om een keer een dansvloer te ontwerpen en daarop een dans te doen. Bovendien tempelbouw interesseert mij ook zeer. Beide komen samen in een serie tempeldansers die ik aan het maken ben."
De Maartenskerk ziet Van Gerwen ook als een tempel: "De kerk ademt hetzelfde tussenmoment, met het gefilterde licht, de duizelingwekkende hoogte van de gewelven en de diepe zwaarte van de graven in de vloer. Maar Between wordt niet een kunsttentoonstelling in de kerk," legt ze uit, "het kerkgebouw – beter: de monumentale, overweldigende ruimte – gaat bepalen wat de kunstenaars creëren en wordt een wezenlijk deel van het werk dat ze maken."
Even helemaal weg
Er wordt niet alleen beeldende kunst gemaakt, maar ook andere vormen als 'performance art' en muziek krijgen een plaats, in een onderlinge wisselwerking. Bovendien, het publiek zelf is een essentieel en actief onderdeel van het geheel. Zelf wil Van Gerwen iets gaan doen met de graven die er in de kerk liggen en waar de meeste bezoekers argeloos overheen lopen.
Gevraagd naar wat ze wil bewerkstelligen met Between zegt ze: "Hopelijk gaat het publiek de kerk op een heel andere manier zien, verdwalen ze er en komen ze weer terug, verblijven ze voor de duur van hun rondgang in een totaal andere wereld en hebben ze de ervaring opgedaan even helemaal weg te zijn geweest." Voor het zover is, moet er nog heel wat werk worden verzet, plannen gemaakt, financiering geregeld. De opening van het kunstproject Between is voorzien voor juni 2019 tijdens het Kunst- & Cultuurfestival.
Philippe van Heusden
OPROEP
Voor het artistieke project Between zoekt Projectruimte PUBLIEK (PP) vrijwilligers voor de productie van het beeldende werk. Ben je creatief en handig, meld je dan aan bij PP via e-mailadres: