Ook dit jaar Beeld van Oranje Linten
'We groeten Joyce vanaf de overkant'
regio • Op vijf mei 1944 werd er nog geen Bevrijdingsdag gevierd in het Rivierengebied. Het zuiden van ons land zou worden bevrijd, terwijl het noorden voor de zwaarste periode van de oorlog stond. De rivier de Waal was tussen september 1944 en mei 1945 de scheiding tussen vrij en bezet gebied. Kunstenares Joyce Bloem wilde zeventig jaar later, in 2014, met dit beeld voor ogen een heel bijzonder project gestalte geven.
Waar eens zo'n scherpe scheiding was, wilde zij de nadruk leggen op Vrede, Vrijheid en Verbondenheid, drie maal een V. Zij kreeg het voor elkaar dat op 5 mei, zowel aan de noord- als de zuidoever van de Waal de dorpsbewoners een oranje lint van drie kilometer lang vast hielden, volgeschreven met hun vredeswensen.
Scheepvaart stilgelegd
Het scheepvaartverkeer op de Waal werd op die dag voor één uur stilgelegd, terwijl een schip van Rijkswaterstaat de oranje linten midden op de rivier met elkaar verbond. Zo ontstond vanuit de lucht gezien, en gefotografeerd door een vliegtuigje, de letter V en daarmee het Beeld van Oranje Linten.
Voor jong en oud was op die dag veel te beleven aan beide rivieroevers. De verbinding tussen noord en zuid werd versterkt door op een aantal plaatsen pontjes te laten varen, waarvan fietsers massaal gebruik maakten. Bij de voorbereidingen was de lokale bevolking - basisscholen, bejaardentehuizen en diverse organisaties en oranjecomité 's - nauw betrokken.
Aanvankelijk was dit alles als een eenmalig evenement bedoeld, maar de indruk die deze gebeurtenis maakte, was zodanig overweldigend dat Joyce Bloem en de inmiddels opgerichte stichting Beeld van Oranje Linten de taak op zich hebben genomen hieraan een jaarlijks vervolg te geven. Het evenement werd uitgebreid met het droppen van broodjes als herinnering aan de voedseldropping aan het eind van de oorlog. Kinderen tekenden oorlogsherinneringen op uit de mond van veteranen en in 2017 werden er langs de Waal steenoventjes gebouwd waarin kinderen en ouderen kommetjes 'welkommetjes' bakten voor vluchtelingen.
Het project is begonnen in de gemeenten Neerijnen en Maasdriel, maar heeft zich inmiddels over een zestal gemeenten uitgebreid. Kort na de 5 mei-viering van 2017 is initiatiefneemster en motor achter het evenement Joyce Bloem helaas overleden. Haar inspiratie bleef, maar haar drijvende kracht viel weg. Om allerlei redenen zag het bestuur van de stichting weinig mogelijkheden om zo'n omvangrijk project voort te zetten, laat staan verder uit te breiden en er werd dan ook serieus over gedacht om te stoppen en de Stichting op te heffen.
Overleg met de gemeente Neerijnen, de vrijwilligers van de Stichting en de provincie Gelderland leidde tot het besluit toch door te gaan, zij het op bescheidener voet, in de hoop in elk geval de continuïteit veilig te stellen.
Voorzitter Ton Jansen is trots op het werk van Joyce en is verheugd dat het een vervolg krijgt. 2018 wordt nu het eerste lustrum voor het evenement en er is weer een uitgebreid en mooi programma vastgesteld. Jansen hierover: "Joyce woonde in Tuil en dit jaar begroeten we haar vanaf de andere kant van de rivier, in Zaltbommel met een Beeld van Oranje Linten."
Broodjes en parachutisten
Op zes locaties zullen weer broodjes uit de lucht vallen: Herwijnen, Hellouw, Zennewijnen, Dreumel, Rossum en Zaltbommel. Mogelijk komt er nog eentje bij. Op drie plaatsen zullen parachutisten landen: Hellouw, Zaltbommel en middenin de vesting van Slot Loevestein.
De Tour de Waal bestaat uit zes fietsroutes aan beide zijden van de Waal. Door het inzetten van extra veerponten zijn er kortere routes te fietsen met onderweg kunst, poëzie en spannende shows. Nieuw dit jaar is een colonne van oude legervoertuigen, die veteranen vanuit Fort Vuren en Tiel zal rijden naar Zaltbommel voor een defilé. De colonne rijdt onder andere langs Heesselt dat voor 5 mei zal worden veranderd in een 'kunstoase'.
Jeroen Wijngaard