'Als ik erover nadenk, ga ik weer trillen'
Na bedreiging toch terug naar Uganda
nieuw-lekkerland • Sinds eind mei is de Nieuw-Lekkerlandse Eline weer even thuis bij haar ouders. Ze kan er herstellen van de schrik. "Ik heb zes weken verlof, dat is echt nodig. De laatste maand in Uganda wist ik niet hoe ik mezelf nog staande moest houden."
Sinds april 2017 werkt Eline voor Home Sweet Home, een organisatie die verstandelijk en lichamelijk gehandicapten opvangt. Eerder had de Lekkerlandse voor dezelfde organisatie een half jaar vrijwilligerswerk gedaan. Ze is in het dorpje Butema verantwoordelijk voor de dagbesteding van vijftien cliënten, van 9 tot 38 jaar, maar functionerend op het niveau van peuters en kleuters. Omdat er gebrek was aan goede bezigheden, zette Eline zelf een zorgboerderijtje op.
Terwijl haar handen steeds iets zoeken – een flesje water, een pluche beestje, een stressbal – vertelt ze: "Een aantal maanden geleden riep mijn baas me bij zich omdat ze een raar gesprekje van Anna had opgevangen. Anna is 21 jaar, heeft het downsyndroom en denkt als een kind van vier. Ze vertelde anderen dat ze de liefde ging bedrijven. Met hulp van een tolk heb ik haar ondervraagd. Toen breek dat ze al lang misbruikt werd door getrouwde mannen uit het dorp. Die lokten haar met flesjes cola."
Eline ging naar de politie. De eerste agent die ze sprak, zag het probleem niet. "Hij zei: 'Anna vond de cola lekker? Dan zijn beide partijen toch gelukkig?' Gelukkig was er een agente die meer begrip had. Ik moest met Anna naar het ziekenhuis, in verband met bewijs en om te kijken of ze geen aids had opgelopen. In Uganda moet je als vrienden of familie het verhoor betalen en ook het vervoer naar het ziekenhuis en de medische test. Dat heb ik betaald. Een arme boer zou dus nooit aangifte kunnen doen."
Uit het medische onderzoek bleek dat Anna de waarheid had gesproken. "Ik moest zelf de verdachten zoeken. Anna kon me twee namen geven. Omdat de politie niet over vervoer beschikt, moest ik met agenten naar de huizen van de mannen, midden in de nacht. Ook de medische tests van de verdachten en hun eten in de politiecel moest ik betalen."
De dorpelingen waardeerden Elines bemoeienis niet. Ze kreeg bedreigingen naar haar hoofd. "Iemand riep: 'De volgende die verkracht wordt, ben jij.' En iemand anders: 'Je kunt niet zomaar onze vrienden oppakken.' Ouders van de jongens vroegen me voor vrijlating te zorgen. Zelfs de burgemeester kwam naar me toe, hij wilde de mannen zélf wel straffen. Ik dacht: ik ga dit niet terugdraaien, dan krijgen ze twintig stokslagen in plaats van een rechtszaak."
Ongeveer een week nadat de mannen waren opgepakt, was Eline alleen in haar huisje. "Er zitten geen ramen in, alleen gaas. Ineens hoorde ik herrie. Mijn tuin stroomde vol met schreeuwende mensen met stokken. Ze wilden me meenemen naar het politiebureau, zodat ik voor vrijlating zou zorgen. Er stonden meer dan vijftig mensen. Ik ben nooit zo bang geweest. Ik belde de politie, die pas na een half uur kwam. Het werd rustig, maar in het dorp durfde ik niemand meer te vertrouwen. En ik vroeg me af: waar doe ik het allemaal voor? Ik probeer iets goeds te doen, maar de rest van Uganda is het er niet mee eens."
Constante angst voelt Eline niet meer, nu ze veilig in Nederland is. "Het gaat wel okee met me. Maar als ik erover nadenk, ga ik weer trillen." Ondanks alles weet ze zeker dat ze terug wil. "Die twee mannen zitten vast en het is weer rustig in het dorp. De kinderen hebben echt hulp nodig. Ik heb een nieuw werkvisum voor twee jaar, zo lang wil ik er nog blijven. Wat ik daarna ga doen, weet ik nog niet." Eerst rust ze nog een paar weken uit. En ze vertelt in scholen en kerken over het project in Butema. "Op zaterdag 30 juni is er in de Rehobothkerk een benefiet-sing-in. En op de midzomermarkt verkoop ik souvenirs uit Uganda." Wie Eline wil uitnodigen voor een presentatie kan mailen: elineverhaar96@hotmail.com.
Anne Marie Hoekstra