Dierenarts Wim van der Putten zwaait af
'Improviseren met boerenverstand'
Na 48 jaar in weer en wind met koeien, varkens en paarden en later aan huis met katten en honden stopt Wim van der Putten (73) als dierenarts in de Lopikerwaard. Hij blikt terug op een boeiend bestaan, dat tegelijkertijd loodzwaar was. "Niks romantiek. 's Nachts buffelen in de ijskoude schuur van de boer."
Acht zonen en twee dochters telde het gezin Van der Putten uit het Noord-Brabantse Berghem en niemand stond te springen om de boerderij van vader over te nemen. De voorkeur ging massaal uit naar een opleiding op de middelbare school en medische studies aan de universiteit. "Zeven kinderen zijn arts of dierenarts geworden. Daar hoorde ik ook bij. Ik had geen zin om m'n leven lang melkflessen schoon te maken, onkruid te wieden en aardappelen te rapen", zegt Wim van der Putten, scheidend dierenarts in Lopik. "Dat leek me nogal eenzijdig."
De dertien koeien stonden op een rijtje pal achter de keukendeur. Wim van der Putten kende de dames allemaal bij naam. Hij kan ze zo opdreunen. "Lieve lobbesen. De koe is mijn favoriet. 's Winters verbleven mijn vriendjes en ik graag bij de koeien in het hooi. Het was heerlijk warm. In de boerderij was de temperatuur behoorlijk lager. Het was geen pure veehouderij. Het draaide om koeien, varkens, kippen en akkerbouw. Een zelfvoorzienend gemengd bedrijf, waarmee je alle monden kon voeden, maar dat in financieel opzicht bepaald geen vetpot was. Kinderbijslag bestond nog niet. Iedereen moest meewerken en vooral zuinig met z'n spullen omgaan. Het was overleven."
Wim van der Putten trok als tiener zijn plan. Hij koos net als zijn oudste broer Jan voor het welzijn van landbouwhuisdieren, zoals het vee in het jargon wordt omschreven. "Dat vak paste het best bij ons vroegere leven op de boerderij. Je moest als boerenzoon weliswaar hard werken, maar je was steeds lekker bezig in de buitenlucht. Je wist ook dat je veearts volop contact zou krijgen met agrariërs. Gezelschapsdieren speelden toen geen rol. Ik kan me herinneren dat ik één kat per week steriliseerde. Ik voorspelde wel dat er veel meer werk met kleine huisdieren zou opdoemen. Dat is ook uitgekomen."
Wim van der Putten streek met zijn broer Jan neer in de Lopikerwaard, waar ze in 1970 gezamenlijk de dierenartsenpraktijk van vader en zoon Hoogenboom in Benschop overnamen. "We hadden geen idee waar we terecht zouden komen. We zagen op de kaart dat die locatie vlak bij Utrecht lag, waar we waren afgestudeerd. Ik moest m'n diploma nog krijgen, toen we samen de polder introkken. Jan had al drie jaar ervaring als dierenarts, maar ik wist niks en ik kon niks. Echt een wetenschappelijk studentje met vragende blik. De praktijk werd nadrukkelijk mijn leerschool. Er kwam een totaal nieuwe wereld op me af. Ik moest flink improviseren met boerenverstand. Ik had gelukkig het voordeel dat ik zelf van de boerderij kwam en de kunst een tikkeltje had afgekeken bij mijn broer. Als dierenarts ben je volledig op jezelf aangewezen. Een huisarts kan in noodgevallen zijn patiënt doorsturen naar een specialist, maar bij een zwangere koe lukt dat niet. Uiteraard ging er wel eens wat fout. Dat zag de boer ook. Als-ie maar vertrouwen in je had en hield. Dan kwam alles goed."
Van der Putten spreekt de taal van de boer en kent zijn nukken. "Een boer laat zich niets wijs maken. Hij is nuchter en pragmatisch, werkt zeven dagen per week en zit ook nog eens in de tang van geld en regelgeving. De boer wordt vaak ten onrechte nagewezen. Hij verdient beter."
Fysiek en geestelijk op de been blijven was het motto. Wim van der Putten zou wellicht een plek in het Guiness Book of Record kunnen krijgen met tien keizersnedes op een dag. "Aan die piekbelasting kan je moeilijk wennen. Ik heb ooit letterlijk 'zwart voor m'n ogen' gezien, maar met enige routine en levenservaring kon ik me er tegen wapenen. Jonge collega's schrokken soms terug voor dit werk en haakten af. Als je vier keer per nacht je bed uit moet, kan je met recht spreken over een uitdagend beroep. Maar ik heb er nooit spijt van gehad."
Dan had Wim van der Putten zeker niet tot na z'n pensioen nog een dag in de week de levende have onderzocht en tijdens de vakanties van zijn collega Henk Soede de praktijk waargenomen. Daar komt nu een definitief einde aan. Hij stapt officieel uit de maatschap. Tijd om zich te vervelen heeft hij niet. "Ik heb tijdens en na mijn werk duizenden foto's gemaakt en zo'n honderd uur film geschoten. Dat ga ik op chronologische volgorde zetten." Inmiddels telt het geslacht Van der Putten zeventien personen, die elkaar vaak met Brabantse gemoedelijkheid opzoeken op feesten en partijen. Wellicht kunnen ze binnenkort genieten van de muzikale kwaliteiten van opa Wim, die sinds twee jaar les krijgt op de accordeon. "Het klinkt nog voor geen meter, maar ik maak progressie. Je kan me nog niet inhuren."
Wim van der Putten neemt op zaterdag 10 februari in partyboerderij Kromwijk in Cabauw tussen 14.00 en 17.00 uur afscheid van vrienden en bekenden.