Met DNA waterleven in kaart brengen
stolwijk • Orvion ontdekte de grote modderkruiper door het toepassen van DNA-techniek. Eigenaar Marc van Bemmel kan daarmee het waterleven in de Krimpenerwaard ontleden.
Marc van Bemmel was als kind al nieuwsgierig naar alles wat groeit en bloeit. Hij heeft er zijn hobby en werk van gemaakt. De ingenieur uit Berkenwoude is afgestudeerd op de universiteit van Wageningen in het vak milieuhygiëne en houdt zich sindsdien beroepsmatig bezig met water- en bodembeheer.
Vier jaar geleden startte hij zijn bedrijf Orvion in Stolwijk en meldde zich tegelijkertijd aan als vrijwilliger bij de Natuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard (NVWK). "Niet alleen het waterleven vind ik interessant. Voor vogels en ringslangen kan je me ook bellen. Ik trek er regelmatig met mijn twee jongste zoons op uit. Het is steeds een ontdekkingstocht. En dat in de eigen polder." Het mag geen wonder heten dat Van Bemmel onlangs de zeldzame grote modderkruiper ontdekte in de poldersloten. "Niet de vis zelf, maar het DNA. Daarvoor heeft Orvion technieken ontwikkeld. Eigenlijk houden we ons vaker bezig met bacteriën om water te zuiveren, maar we hebben de middelen in huis om de hele sloot te ontleden. In het laboratorium kunnen we microbiologische vondsten onderzoeken en met behulp van de computer definiëren. Ik had tijdens een bijeenkomst met RAVON vernomen dat de grote modderkruiper sinds 1963 weer was waargenomen door beroepsvissers. Dat hield me bezig en ik ben blij dat we dat ook wetenschappelijk hebben kunnen aantonen. Dat heeft mijn medewerker Thommy Verschuuren voor elkaar gebokst. Alle lof voor hem."
Volgens Van Bemmel zegt de aanwezigheid van deze bijzondere vis niets over de gezondheid van het waterleven. "Hooguit dat de modderkruiper voldoende bagger en waterplanten treft om zich schuil te houden voor grotere vissen. Het opvallende was dat deze vis slechts in een gedeelte van de Krimpenerwaard voorkomt. Ik sluit echter niets uit. Je kan niet even 4.500 kilometer sloot onderzoeken."
De deskundige NVWK-vrijwilliger, die de waterwerkgroep leidt, is geboren en getogen in Krimpen aan den IJssel, woonde na zijn studie jaren in Groningen en keerde in 2012 terug naar de polder, waar hij met echtgenote en vier zoons neerstreek in een voormalige schoolwoning in Berkenwoude. "Voor het behoud van de waterkwaliteit is veel onderzoek nodig omdat er nogal wat resistente bacteriën opduiken. Waterschappen, drinkwaterbedrijven en natuurinstanties doen geregeld een beroep op ons." Niet alleen de modderkruiper stond op zijn verlanglijstje, ook de kamsalamander trekt hem. De vraag is of deze grote watersalamander voorkomt in het poldergebied, omdat het dier vooral poelen zonder hapgrage vissen zoekt voor de afzet van eitjes. "Wie weet? Het mooie is dat we slechts uit zijn op het DNA. Vangen is er niet bij. Je hoeft het waterleven dus niet te verstoren", aldus Van Bemmel.