'Ik wil niet alleen de toerist spelen'
Lisa zet zich in voor gibbons
Het geld wordt volledig besteed aan een nieuw verblijf voor mishandelde en/of verwaarloosde apen, die met veel liefde en toewijding worden opgevangen op de Highland Farm in de plaats Amphur Mae Sot.
Lisa van Nieuwenhuizen (23) leerde het opvangcentrum kennen tijdens haar zomervakantie, die ze doorbracht in Thailand. "Ik wilde daar niet alleen de toerist spelen, maart ben ook bewust op zoek gegaan naar nuttig vrijwilligerswerk ter plekke", vertelt ze. "Mijn eerste week daar was ik actief in een opvangcentrum voor olifanten. Een bijzondere ervaring. De olifanten bleken stuk voor stuk een zwaar leven te hebben gehad. Een aantal was ingezet in de toeristenindustrie, andere werden gebruikt om boomstammen te verplaatsen. Eén ding hadden ze met elkaar gemeen: ze verkeerden bij binnenkomst in het opvangcentrum in slechte toestand. Ik hield me bezig om ze te voederen, te wassen en te borstelen na een modderbad. Het was heel speciaal om mee te mogen maken. Mooi was ook dat je in korte tijd met sommige olifanten een band opbouwde. Bij andere exemplaren lukte dat niet: ze waren te zeer getraumatiseerd door eerdere, slechte ervaringen met mensen. In totaal waren er twintig olifanten in het centrum. En ze blijven daar, goed verzorgd en in een veilige omgeving."
Na haar week bij de olifanten trok Lisa van Nieuwehuizen naar de gibbon-farm van eigenaar Pharanee, een Thaise vrouw die lang in de Verenigde Staten had gewoond en in 1991 samen met haar man besloot op te komen voor in hun welzijn bedreigde gibbons. "Ze begonnen er met eentje, maar tegenwoordig worden er al 69 gibbons opgevangen", vertelt Lisa. "Veel gibbons worden ingezet om toeristen te amuseren, want wie naar Thailand komt wil dieren zien. Ook hoteleigenaren hebben om die reden vaak gibbons 'in hun pakket'. Maar als de apen gedrag gaan vertonen dat hen niet bevalt - zoals zingen of 'vervelend doen' - dan zijn ze er klaar mee."
Ook wordt het vlees van de gibbon in Thailand gegeten. Lisa: "Dan wordt een volwassen gibbon uit een boom geschoten en blijven vaak de jongen ontheemd achter. In het opvangcentrum zijn daar enkele voorbeelden van. Ook wordt daar een gibbon opgevangen waarvan een arm is afgebeten door een hond. Deze gibbon leefde in een soort vogelkooi en heeft bovendien epilepsie. Bij Pharanee is-ie veilig en kan-ie in een rustige omgeving oud worden." Het 'apenleed' waarmee Pharanee te maken heeft, kan niet in de schaduw staan bij de persoonlijke tragedie die de Thaise mee moest maken. In 2002 vermoordde een ontslagen medewerker van de gibbonopvang in koelen bloede Pharanee's man en de op dat moment in de opvang aanwezige medewerkers. Lisa van Nieuwenhuizen ontdekte het drama in een oud krantenartikel dat ze op de farm onder ogen kreeg. "Pharanee heeft me er daarna over verteld. Over haar radeloosheid destijds en dat ze het leven niet meer zag zitten. Ze wilde met haar auto van een klif afrijden, maar bedacht zich onderweg dat de gibbons dan niemand meer zouden hebben die voor hen kon zorgen. Ze keerde terug naar de opvang en pakte de draad zo goed en zo kwaad zoals het ging weer op. Haar verhaal raakte me diep. Je begrijpt dat ik diepe bewondering heb voor deze vrouw."
Met diverse gibbons bouwde Lisa in de week van haar verblijf een bijzondere band op. "Vooral met George, de gibbon met de afgebeten arm en de epilepsie. Hij kon vanwege zijn fysieke zwakte niet bij de andere apen leven en heeft op de farm zijn eigen ruimte. Ik mocht van Pharanee al snel in zijn buurt komen, waarschijnlijk omdat ze zag dat ik rustig met de dieren omging. George vond me aardig en kroop vaak tegen me aan. Dan mocht ik over zijn rug aaien. Mooie momenten waren dat. Je gaf liefde en kreeg dat ook terug. Gibbons zijn 'goudeerlijke' dieren: ze mogen je of ze mogen je niet en laten dat snel blijken. Vinden ze je leuk, dan komen ze op je schouder of zelfs op schoot zitten. Zien ze je niet zitten, dan kun je contact meestal vergeten. Alhoewel: er was één gibbon bij die me de hele week geen blik waardig keurde, maar op de laatste dag van mijn verblijf naar me toe kwam en heel even mijn hand aanraakte. Ook dat was een bijzondere ervaring."
Lisa van Nieuwenhuizen is vast van plan om ooit terug te gaan naar de gibbonopvang. "Er is een nieuw verblijf nodig op de farm", zegt ze. "Ik ben bezig om daar geld voor in te zamelen. Mijn streefbedrag is 2.000 euro. Mensen en bedrijven die me willen ondersteunen, kunnen geld overmaken naar L. van Nieuwenhuizen, NL12 INGB 0705 1432 44. Elk bedrag is welkom. En elke euro komt precies op de plek waar-ie voor bedoeld is."
'Gibbons zijn 'goudeerlijke' dieren: ze mogen je of ze mogen je niet'