Stichting Masa Depan herdenkt 55 jaar Molukkers in Leerdam
'Je moet vooruit kijken'
leerdam • De zogenaamde Molukse wijk voor zo'n honderdtwintig gezinnen ligt in de rechthoek Lindestraat, Broekgraaf, Populierstraat en Esdoornstraat. Op de hoek van die laatste woont Thijs Lumasesil (70), pastor bij een van de drie Molukse kerken. Hij kijkt richting polder, waar de nieuwe wijk Broekgraaf in aanbouw is, en mijmert: "Toen we aankwamen was het hier leeg en onbedorven en we hebben vijfenvijftig jaar van de natuur genoten. Nu moeten wij hier allemaal aan wennen." In mei 1962 kwam een groep Molukkers uit kamp Vught aan in de Glasstad. Het voormalige concentratiekamp fungeerde vanaf 1951 als opvang voor gezinnen van ex-KNIL-militairen die geëvacueerd waren uit de Molukken. Als kleuter kwam Thijs met zijn oom en tante in het kamp, en als puber van vijftien arriveerde hij in Leerdam. Dat was een grote overgang, vertelt hij. "Wij waren een bezienswaardigheid in het kamp, de mensen kwamen naar ons kijken en gooiden geld naar ons. Dit was de 'vrije wereld', met winkels in de buurt." Maar ook qua huisvesting verbeterde de situatie: "Van hardboardwanden en roestige bedden met dunne matrassen en jeukende paardendekens, kwamen we in stenen huizen." Tijdens een wandeling door de wijk wijst Thijs naar een woning. "We kennen elkaar nog uit het kamp hè, zij woonden in barak negen, ik in barak tien. En ondanks al onze politieke, kerkelijke en persoonlijke verschillen, zijn we er als we elkaar nodig hebben."
Belofte
De Nederlandse overheid kwam de belofte van terugkeer naar de Molukken niet na. "Het was heel wrang", zegt Thijs daarover, "dat de KNIL-militairen onderweg naar Nederland al een ontslagbrief kregen." Hij benoemt een dame van vierennegentig van de Broekgraaf. "Zij is een van de laatsten van de eerste generatie, maar ondanks dat het aantal verminderd, blijven we herdenken." Zo is er op zondag een kranslegging ter ere van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog begeleid door de tifa (Molukse trommel). Thijs vertelt: "Mijn achterneefje speelt mee en zei: 'Je kunt niet zomaar wat slaan op dat ding, voor elke gelegenheid doe je dat met een speciale intentie'. Ik was verbaasd dat hij er zo over nadacht, en toen wist ik: het zit wel goed met de overlevering van onze culturele waarden. Nederlandse kinderen zouden de klompendans ook moeten blijven leren."
Thijs woonde en werkte in Amsterdam, maar kwam terug om voor zijn oom en tante te zorgen. "Toen ik op een gegeven moment mijn pleegouders tevreden in hun stoel zag zitten, in het gefilterde zonlicht, dacht ik: zo voelen ze zich omdat ik er ben en ik besloot voorgoed terug te komen. Maar ik wilde ook iets voor de wijk betekenen, en heb een activiteitengroep opgericht." Een nieuwe groep, Masa Depan, organiseert het jubileumfeest van dit jaar, met David Golverdingen (23) als contactpersoon. Over de nieuwe generatie zegt Thijs: "De volledig geïntegreerde jongeren zijn zich gelukkig ook bewust van hun achtergrond. Sommigen zijn gemengd gehuwd en wonen buiten de wijk. Je moet vooruit kijken, ondanks wat er ís gebeurd, en wát er ook gebeurt."
Levien Vermeer