Geïnspireerd door Hollandse forten
Lopen door oneindig laagland
De wandelaars blijken echte natuurliefhebbers. Stilletjes hopen ze onderweg een kiekendief of zelfs een snor tegen het lijf te lopen. Maar dat zit er deze ochtend niet in. Hun nieuwsgierigheid wordt uiteindelijk toch beloond als ze halverwege de Vijfhoevenseweg (achter Herwijnen) een zwaar geschaard beest over de weg zien kruipen. 'Kijk eens wat we daar hebben: een Amerikaanse rivierkreeft", roept Theo Heijmans uit het Brabantse St. Michielsgestel enthousiast. Hij schuift het beestje met een stokje een tikkeltje opzij. "Je kunt 'm gewoon beetpakken. Niks gevaarlijks aan. We hebben eigenlijk veel te veel van die beestjes rondlopen in Nederland. Je kunt er overigens heerlijke soep van maken."
Theo maakt al jarenlang met een stel vrienden natuurwandelingen. Maar niet alleen de natuur heeft z'n interesse. "Als ik aan het wandelen ben, dan kijk ik naar alles: steentjes, stoeprandjes, water en zelfs opschriften. Er is zo ontzettend veel te zien." Dat blijkt wel als de wandelaars even later van de Zuiderlingedijk afdalen naar het Klompenpad. Heijmans geeft opnieuw een lesje plantenkunde. "Dat plantje lijkt op een Berenklauw, maar het is een Angelica", vertelt hij zijn omstanders.
De groep wandelaars ('meelopers') controleert deze donderdagmorgen onder leiding van Bart van der Mark van uitgeverij Gegarandeerd Onregelmatig een wandelroute voor een nieuwe wandelgids over Hollandse liniepaden: zijn alle aanwijzingen wel duidelijk?, zijn er geen gevaarlijke punten?
Diefdijk
Het Hollandse Waterliniegebied tussen Everdingen en Gorinchem is zonder twijfel één van de mooiste wandel- en fietsgebieden van Nederland. De wandeling is alleen al indrukwekkend vanwege de reeks batterijen, groepsschuilplaatsen en inundatiesluizen.
De Diefdijk, die hoog boven het landschap uittorent, bood in het verleden bescherming tegen het Gelderse water. Dat het ook regelmatig misging, bewijzen de wielen, overblijfselen van talrijke dijkdoorbraken. Het zijn nu de pareltjes in het landschap. De Wiel van Bassa bij Schoonrewoerd is ongetwijfeld de mooiste. Zowel de Vijfheerenlanden als het Lingegebied verderop heeft de wandelaar veel te bieden.
'Ik maak veel wandelingen door de bossen, maar die weidsheid bevalt me veel beter'
Prachtig gebied
Vogelkenner Rudi Terlouw noemde de Vijfheerenlanden ooit 'het museum van Zuid-Holland.' "Nergens vind je zo'n prachtig gebied van griend, ruigten, struweel, grasland en water." En dan natuurlijk de indrukwekkende forten en verdedigingswerken in het gebied, die deel uitmaken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: het werk aan het Spoel bij Everdingen, een kilometer verderop Fort Everdingen, Fort Asperen, Fort Nieuwe Steeg (Geofort) en Fort Vuren (tegenover Slot Loevestein).
Het mooie is dat alle forten tegenwoordig een nieuwe bestemming hebben gekregen. Fort Everdingen is sinds 2015 in handen van de bierbrouwer Duits & Lauret. In Fort Asperen worden al jarenlang toonaangevende kunstexposities gehouden. Deze zomer bijvoorbeeld Cities of Glass. Op GeoFort maakt de bezoeker kennis met oude en nieuwe geotechnieken in de GeoExperience, het 'intelligent' doolhof en de Vleermuisspeurtuin. In Fort Vuren is sinds deze zomer een tentoonstelling ingericht over de Lucht- en Tweede Wereldoorlog die zich boven de gemeente Lingewaal en het Rivierengebied heeft afgespeeld. Ook het verzet, de jodenvervolging, dwangarbeid en burgerslachtoffers worden uitvoerig belicht.
Zompige graspaden
De verwoede wandelaars zijn deze ochtend vooral geïnteresseerd in het bijzondere landschap. De zompige graspaden onderlangs de dijk zijn verrassend mooi. Je loopt door ruig terrein, waar goede wandelschoenen en een lange broek op zijn plaats zijn. "Vooral dat platte vind ik mooi", zegt Bart van de Mark. "Ik houd van dat oneindige laagland met zo'n riviertje wat daar een beetje lullig doorheen meandert." Meeloper Erik Troost kan dat beamen: "Ik maak veel wandelingen in Nederland, ook door de bossen. Maar die weidsheid bevalt me eigenlijk veel beter."