'Het scheppende element zit in het samenstellen van het stilleven'
Van afgedankte wijnfles tot kunstwerk
leerdam/vianen • De schilderijen van Liesbeth Mouthaan zijn zo realistisch dat je er het liefst in zou willen kruipen om erachter te komen hoe ze dat voor elkaar heeft gekregen. Glas is één van haar favorieten. "Dat is ook voor mezelf elke keer weer verrassend. Je zet met witte verf streepjes op een paneel en ineens wordt het glas." Ze lacht: "Ik heb me zelfs wel eens vergist. Toen wilde ik nog iets veranderen aan een flesje dat ik had geschilderd, maar dacht ik dat er een glasplaat voor zat. Een moment later wist ik het weer: o nee, dat is het glas dat ik heb geschilderd."
Haar passie zorgt wel vaker voor grappige momenten. "Ik ben weleens bij de slijterij wezen vragen om lege flessen. De mevrouw in de winkel was erg verbaasd: dat had nog nooit iemand gevraagd." Liesbeth kreeg een chique wijnfles mee waarop het logo niet gewoon op het etiket was afgedrukt, maar met behulp van een mal als reliëf in het glas verwerkt.
Of het nu een oud medicijnflesje is van de plaatselijke apotheker, een serica van Copier of een lege wijnfles, Liesbeth behandelt elk object met liefde en rangschikt net zo lang tot een stilleven ontstaat met mooie verhoudingen, de juiste achtergrond en de perfecte lichtval. "Het scheppende element zit vooral daarin. Het stilleven moet mij aanspreken door de sfeer. Ik zou bijvoorbeeld nooit het geraamte van een vogel gaan schilderen. Ik maak vaak wel vijftig foto's met mijn iPad. Als alles naar mijn zin is, pak ik mijn camera en statief. Vooral als je levend materiaal gebruikt, zoals bloemen, is een foto onmisbaar."
Het vervolgproces is meer vakwerk dan kunst, zo omschrijft de Leerdamse het. Zo'n vijf weken werkt ze aan een schilderij - vaak heeft ze er twee tegelijk onder handen, om er nog eens één een paar dagen te kunnen laten rusten. "Ik sta niet met mijn penseel voor het doek te wachten op inspiratie. Ik voel een drang om door te werken. Dat komt omdat ik het gevoel heb: dit is het."
Dat gevoel kwam vierenhalf jaar geleden, nadat Liesbeth besloot meer tijd voor zichzelf te nemen. Eindelijk kwam de doos olieverf tevoorschijn die al 35 jaar in de kast stond. Ze ging op zoek naar een docent die haar kon leren fijnschilderen. Haar man Luuk - oud-rector van het Heerenlanden College, toen nog de PWA - kwam al googlend op het spoor van Erik Zwaga. "Helemaal in Voorst, bij Zutphen, maar het was de moeite waard."
Ze leerde glas, porselein en email naschilderen in de stijl van zeventiende eeuw. En dat doet ze nu in alle rust. "Mijn man Luuk zoekt altijd mooie klassieke muziek uit en vraagt af en toe of ik koffie of thee wil. Weldadig. Ergens wel jammer dat ik hier niet eerder aan toegekomen ben. Al ben ik wel mijn hele leven al creatief bezig. Zelf kleding naaien, hout inleggen."
In het Stedelijk Museum Vianen is niet alleen het resultaat van de afgelopen vierenhalf jaar te bewonderen, maar ook van de periode daarvoor. Een unieke kans om het werk van Liesbeth Mouthaan te zien, want exposeren doet ze zelden. "Het hoeft van mij niet zo, maar ik begin er nu aan te wennen en het zelfs leuk te vinden", zegt ze een paar dagen voor de opening.
Conservator Afiena van IJken kwam haar op het spoor via haar zus, die naast het museum woont. Liesbeth: "Mijn zus maakt poppenkamers over allerlei thema's. Ze had ook een schilderkamer gemaakt. Daarvoor had ze schilderijen van mij op postzegelformaat afgedrukt en die trokken de aandacht van Afiena."
Op bezoek bij de familie Mouthaan thuis zag Van IJken ook de kasten beschilderd in biedermeier- en Bauernmalereistijl, waarop Liesbeth zich in de jaren zeventig en tachtig had toegelegd. Ook die zijn meegekomen naar Vianen. Van IJken is in haar nopjes. "Liesbeth is wat wij noemen een verborgen talent."
De tentoonstelling is te zien tot en met 14 mei op de eerste verdieping van het museum aan de Voorstraat 97.
q www.stedelijkmuseumvianen.nl
Janneke Boogaard