Handen uit de mouwen op kapot eiland
Gebaar van hoop, steun, liefde
Sleeuwijker Dirkjan Jansen-de Jong vertrekt op 5 februari samen met zijn man Joost naar Sint Maarten om daar onder andere plantaardige maaltijden te bereiden en uit te delen en theaterlessen te geven aan kinderen. "Hoe fijn ik het ook vind om te kunnen helpen, ik zie er ook tegenop om te gaan. Als je de beelden ziet die na orkaan Irma vanuit de lucht zijn gemaakt…. Ik heb er drie jaar met veel plezier samen met Joost gewoond. Nu is het eiland kapot."
In 2010 vertrokken de twee mannen naar Sint Maarten om er onder andere danslessen te geven. "We werden gevraagd door de Mondriaan Stichting om het vak Musical Theatre te introduceren op het Voortgezet Onderwijs en op twee basisscholen. We hebben daar ja tegen gezegd. Eerst zou het voor een jaar zijn, maar vervolgens werd ons gevraagd om nog twee jaar te blijven." Dirkjan kijkt met heel veel plezier terug op zijn verblijf op Sint Maarten. Niet alleen het eiland stal het hart van Dirkjan en Joost, ook de bevolking werd door de mannen in hun hart gesloten. "We waren, voordat we er echt gingen wonen, al twee keer voor een maand met vakantie geweest. In die periodes hadden we al een beetje gewerkt, vast een auto gekocht en mensen leren kennen. Dus toen we daar 'voor het echie' heen gingen, voelde dat als thuis komen." Dat het duo al snel veel mensen leerden kennen, is op zich niet zo vreemd legt Dirkjan uit. "Het eiland is klein, zo'n beetje net zo groot als Dordrecht. Binnen een uur ben je het rond. Je bent dus echt op elkaar aangewezen, gaat met elkaar op stap, komt bij elkaar thuis. Ik ben dan ook heel blij dat ik iedereen straks weer zie. En dat iedereen die wij kennen ongedeerd is gebleven."
Drie maanden na hun komst op Sint Maarten maakten Dirkjan en Joost zelf een orkaan mee. "Dat was Igor, een orkaan van kracht drie. Dat stelt eigenlijk niet eens zo heel veel voor, maar ik vond het toch 'scary shit' hoor. We hebben 24 uur in ons dichtgetimmerde huis gezeten. Op een gegeven moment viel de stroom uit, dan ben je dus echt van de buitenwereld afgesloten!" Dirkjan kan zich dus een klein beetje voorstellen wat de mensen tijdens Irma, die op 6 september over het eiland raasde, hebben mee moeten maken. "Deze orkaan was zo heftig: er wonen mensen op het eiland die in 1995 orkaan Luis meemaakten. Zij zeiden altijd: 'erger dan Luis kan het niet worden'. Maar Irma was nog erger! Verschrikkelijk: er zijn mensen die toen alles kwijt zijn geraakt en nu weer."
Wanneer duidelijk wordt dat Irma een grote orkaan zal worden, monitort Dirkjan vanuit Nederland voortdurend de stand van zaken. "Ik volgde bijvoorbeeld via internet de lokale radio van Sint Maarten. Maar toen de hel echt losbrak, viel ook die verbinding weg. Het duurde, toen de orkaan eenmaal voorbij was, vrij lang voordat we weer met iedereen contact hadden. Veel te lang. Maar we wisten al heel snel hoe erg het was, veel sneller dan de bevolking zelf." De eerste vier dagen na de ramp is Dirkjan achttien uur per dag bezig om mensen op te zoeken en met elkaar in contact te brengen. "Het was geweldig om dat te kunnen doen en dankzij social media ging het razendsnel. We zijn een Facebookgroep gestart, Hurricane Irma relieve and support, en al gauw waren daar 10.000 mensen bij aangesloten. En de groep is nog steeds actief. Zeker die eerste dagen was dat heel handig en kon ik vanuit Nederland heel veel coördineren. Had er iemand afdekzeil nodig voor zijn huis, bracht ik die persoon in contact met iemand die dat nog had liggen. Maar ook kon ik doorgeven dat er ergens weer een bakkerij open ging en mensen dus brood konden halen of waar water uitgedeeld werd. De groep was soms sneller dan de radio daar. En pas na een week lanceerde de overheid ook een pagina."
In die periode ontstaat het idee bij Dirkjan en Joost om naar Sint Maarten te gaan om te helpen. "We wisten toen niet zo goed wat we er moesten doen, maar die hulpvraag kwam vanzelf. Mercedes de Windt van de Stichting Animal Defenders vroeg of wij wilden helpen om plantaardige maaltijden te koken." De stichting doet dat op dit moment al: vijf dagen in de week verzorgt zij honderd maaltijden. Vanwege geldgebrek stopt deze hulpverlening in januari. Dirkjan en Joost hopen dat in februari weer op te pakken voor in ieder geval vier weken. "Daarnaast zijn we gevraagd door de National Institute of Arts om kinderen dansles te geven. Zodat zij even van huis weg zijn, weg uit een onprettig situatie." Dirkjan en Joost gaan, als zij op Sint Maarten zijn, 's morgens koken. Na het uitdelen van de maaltijden zullen 's middags de lessen gegeven worden. Maar voor het zover is zijn de twee actief bezig om geld in te zamelen om zoveel mogelijk maaltijden en lessen te kunnen geven. "We gaan voor de kleine beetjes. Een maaltijd kost 5 euro, een les voor een kind kost ook 5 euro. We worden van alle kanten gesponsord, door particulieren, maar ook door stichtingen, organisaties en bedrijven die leuke acties bedenken." 'Help SXM', de naam waaronder geld wordt ingezameld voor de maaltijden en lessen, heeft inmiddels 2000 euro bij elkaar. Streefbedrag is 20.000 euro. "Ik heb uitgerekend dat dat het bedrag is dat we nodig hebben om vier weken lang honderd maaltijden per dag te bereiden en dagelijks twee danslessen te geven." Overigens is, naast geld, ook kleding en speelgoed welkom.
'Ik heb er drie jaar met veel plezier gewoond. Nu is het eiland kapot.'
De bedoeling is dat Dirkjan en Joost vijf weken blijven, maar het zou zomaar langer kunnen worden. "We hebben een open ticket geboekt. Er is zoveel te doen. Ik heb twee handen dus ik kan alles aanpakken. Toen we in 2005 naar India gingen, om daar een half jaar na de Tsunami te helpen, deden we het op dezelfde manier. We zijn er uiteindelijk twee maanden gebleven." Dirkjan vindt het logisch dat er ook een moment komt dat mensen zelf hun leven weer op moeten pakken, maar weet uit zijn ervaring in India dat mensen het vooral heel fijn vinden dat er een half jaar na de ramp nog hulp komt. "Het is een gebaar van hoop, steun en liefde, zelfs na een half jaar. Dat merkten we in India: dat we uit Nederland kwamen, een half jaar later, om onze handen uit de mouwen te steken, dat ze niet vergeten waren. We horen dat nu weer. Een vriendin van ons zei: 'breng ons alsjeblieft jullie liefde en positieve energie.' En dat is gratis!"
q www.helpsxm.org