Teus Verhoeven (1942-2017) gaf het dorp Werkendam kleur
'De Biesbosch is een levend schilderij'
werkendam • Biesboschschilder Teus Verhoeven was een veelzijdig man. Naast het schilderen van Biesboschtaferelen ontwierp hij toneeldecors en speelde in zijn jonge jaren in een bandje. Hij overleed op 22 september op de leeftijd van 74 jaar.
'Zonder Teus is alles anders' zo schrijven zijn vrouw Sieneke en zoon Lammert op de rouwkaart. Niet alleen voor zijn directe familie, maar ook voor vele Werkendammers is het heengaan van Teus Verhoeven een gemis. Velen waren welkom in zijn schildersatelier achterin de Zandwei. Altijd in voor een praatje achter zijn schildersezel. Daar in zijn atelier hangen ook tekeningen van zijn opa, die zelfs tijdens zijn tewerkstelling in de Tweede Wereldoorlog in Duitsland nog tijd en inspiratie vond om te tekenen. Iets van dat tekentalent moet kleinzoon Teus hebben geërfd, hij heeft ontelbare Biesboschtaferelen geschilderd. Hij was verslingerd aan het gebied, dat hij 'een levend schilderij' noemde. Hij leert de Biesbosch kennen als hij als veertienjarige riet gaat snijden. Maar hij werkt niet lang in zijn geliefde Biesbosch, al snel besluit hij huisschilder te worden. Hoewel zijn tekentalent al wordt ontdekt op de lagere school, was er voor een kunstopleiding geen geld. Wel speelt hij in die jonge jaren basgitaar en banjo in enkele bandjes. De gitaarlessen krijgt hij van Jo Bax.
Vakman
Pas op 24-jarige leeftijd krijgt Teus Verhoeven privéles van kunstschilder Wim van Duijn. "Hij heeft me opgeleid tot vakman en mij de techniek van het paletmes bijgebracht. Hij heeft mij ook geholpen om mijn eigen stijl te ontwikkelen. Deze stijl hanteer ik nog tot op de dag van vandaag. Weidse landschappen, de bloei en het sterven van de natuur vind ik prachtig om op doek vast te leggen." In een interview in 2004 vertelde Verhoeven waarom hij zo van de winter in de Biesbosch houdt. "Pas als het blad valt, kun je wat zien. Vooral als er sneeuw valt, is het gebied prachtig. Ik houd van de sneeuw, de hele wereld wordt dan als het ware rein. Alle vuiligheid wordt bedekt, pas als het gaat smelten komt de rottigheid weer terug." In de winter en herfst gaat hij vaak op pad om foto's te maken in de Biesbosch, taferelen die hij later verwerkt in zjin schilderijen. Hij noemt zich een realistisch schilder. "Maar kunstschilder Paul Klee zei al eens 'het is niet mijn taak om alles te schilderen wat je ziet. Daar heb je een fototoestel voor'. Ik ben zelf baas over mijn schilderijen."
In de zomermaanden trekt hij de Biesbosch in om aquarellen te maken, veelal samen met zijn vriend Ad Dubbeldam uit Hank. In 2013 en 2014 is Teus een tijdje uit de running vanwege zijn gezondheid, maar voorjaar 2014 begint hij weer te schilderen. "Als ik de natuur zie, moet ik weg, dat zit in mijn lijf. Daarom is het fijn dat we weer samen op pad gaan", zo vertelt Verhoeven, die de liefde voor de Biesbosch deelde met schilder Ad Dubbeldam (1948-2016) uit Hank. "Nu zijn Ad en mijn vader samen. Wie weet schilderen ze nu de hemel wel. Ik hoop het maar, want de dood van Ad was een groot gemis voor mijn vader", zo schreef zijn zoon Lammert na het heengaan van zijn vader op Facebook.
Maar Teus Verhoeven schilderde niet alleen Biesboschtaferelen. Voor veel Werkendamse verenigingen was hij onmisbaar. Befaamd waren zijn schilderingen voor vogelvereniging de Biesboschzanger. Steeds opnieuw ontwierp hij fraai tafereel, bij de laatste vogeltentoonstelling waren veel van zijn ontwerpen te zien als mini-decors. Muziekvereniging Irene hield jarenlang muzikale uitvoeringen met steeds wisselende decors van de hand van Teus Verhoeven. Voor de Historische Vereniging Werkendam en De Werken c.a. tekende hij de verdwenen Werkendamse bruggetjes over de vroegere haven. Zelfs in het allereerste Biesboschmuseum dat in 1984 werd geopend, kregen zijn decors een plek.
Een overzichtstentoonstelling van zijn werk zou dan ook uitstekend passen in het Biesbosch Museumeiland.
Hannie Visser-Kieboom