Ruim 130 pagina's maken nieuwsgierig
Meester Vos kan geweldig vertellen
nederhemert/wijk en aalburg • Het boek werd specifiek geschreven voor de leerlingen van basisschool De Wegwijzer in Noord. Auteur M. (Martien) Vos, tot vorig jaar verbonden aan de school, had echter nog een tweede doelgroep voor ogen: de volwassenen uit de genoemde dorpen plus belangstellenden uit het hele rivierengebied. De Wijk en Aalburger is meer dan geslaagd in zijn opzet, want het ruim 130 pagina's dikke boek maakt zowel het kind als de volwassene nieuwsgierig. 't Eiland is als kleinste van de twee dorpen prominent aanwezig, maar dat is gezien haar status van weleer goed te verklaren. Zuid was het zogeheten hoofddorp, daar werd recht gesproken, daar stond de kerk, daar was de school, daar werd getrouwd. Pas drie eeuwen later, het is dan het jaar 1349, ontstaat er een bebouwing in Noord rondom een houten kapel. Men is daar toen 'pas' gaan wonen, omdat een dijkdoorbraak een zanderige heuvel achter liet: prima bouwgrond, gemakkelijk te bewerken aarde voor de boer. Het dorp heette destijds Zandhemert.
Twee jaar geleden werd meester Vos (1951) getroffen door een ooginfarct, wat o.a. betekende dat lesgeven tot een minimum beperkt werd. Zijn directeur liep al langer met de wens rond voor een geschiedenisboek over de eigen streek, over het eigen dorp.
Misschien, zo dacht hij, is dat iets voor meester Vos, die zo geweldig mooi kan vertellen over alles wat met historie te maken heeft. Hardop denkend werd het idee omgezet naar uit te voeren plannen, werd contact gezocht met de cultuurcoach van de gemeente Zaltbommel en kon het graven naar grote gebeurtenissen in de eigen regio beginnen. Martien Vos: "We deden op school natuurlijk wel iets aan heemkunde, zoals een excursie, een dorpswandeling of een bezoek aan kasteel Ammersoyen, maar daar zat weinig structuur in. Ik mag zeggen dat met dit nieuwe boek een van de weinige heemkundeboeken voor een specifieke basisschool is ontwikkeld. Eerst dacht ik het geheel in een spannend boek te kunnen gieten, maar daar ben ik al snel van afgestapt. Chronologisch komen vijftien lessen aan bod, die uitgesmeerd kunnen worden over vier leerjaren. Bewust is gekozen om het boek ook geschikt en uitnodigend te schrijven voor volwassenen."
Het unieke van dit boek is dat het gaat over de geschiedenis van het eigen dorp: een heemkundeboek. Geen saai boek over een moord in Dokkum, maar feiten en verhalen die heel dichtbij gebeurd zijn. Graaf Floris 1 werd in 1061 op 't Eiland vermoord, prins Maurits en later ook Frederik-Hendrik waren hier in de Gouden Eeuw, dominee Voetius gaf les aan de voorlezer en voorzanger van de kerk in de zeventiende eeuw.
Voor het oprapen
De geschiedenis van je eigen dorp ligt middels dit boek voor het oprapen en als de inhoud goed begeleid wordt door enthousiaste leerkrachten, zal de jeugd het heden begrijpen, doordat ze het verleden kennen. Aandacht is er ook voor minder lang geleden. Hoe bijzonder is het dat een zoon van een boerenknecht, Jan Roseboom, in 1932 trouwde met de dochter van de Eilandse baron: freule Tine van Wassenaer. Hij is na de Tweede Wereldoorlog zelfs zeven jaar burgemeester van Hedel en Kerkwijk geweest. De leerlingen van de school gaan vanaf groep 5 met dit boek in de klas aan de slag en mogen het boek na hun afscheid van groep 8 behouden. Het boek zal volwassenen ongetwijfeld zeer aanspreken en voor hen mogelijk een stimulans zijn tot verdere bestudering van de talloze onderwerpen, variërend van de steentijd tot heden. Naast schrijver Vos worden de initiatiefnemers Wim van der Toorn en Gerda Kooijman-Groeneveld genoemd, alsmede cultuurcoach Evelien Baudoin. Voor volwassenen kost het boek met prachtige foto's, mooie tekeningen, bijzondere kaarten en historische documenten 17,95 euro. Het is voor geïnteresseerden verkrijgbaar op basisschool De Wegwijzer (0418-552280) of bij de auteur zelf (0416-691736).
Henk Poelakker