Alblasserdamse beschrijft Hollandse bakkershistorie
Recepten met een verhaal
alblasserdam • Heel onbevangen gaf Anja bij uitgeverij De Banier aan dat ze het leuk zou vinden om een receptenboekje te maken. Dat was het begin van een project dat omvangrijker bleek dan verwacht.
De Alblasserdamse schrijfster reisde het hele land door, van Limburg tot aan Terschelling, om bij achttien bakkers te vragen naar twee van hun beste recepten. Ook het verhaal achter de recepten en de bakkerijen tekende ze op. "Ik koos bakkers van zestig jaar en ouder. Zij vertelden me over veertig jaar bakkershistorie. De een kon vertellen over ovens die gestookt werden op takkenbossen, de ander over oliegestookte ovens of over vervoer van brood per hondenkar of met paard en wagen. Het werden heel afwisselende verhalen."
Roeping
Niet alleen de geschiedenis komt aan bod. "Het gaat ook over het heden. Je ziet hoe ze klein begonnen en soms uitgroeiden tot grote bedrijven. Bakker Wiltink in Doetinchem bijvoorbeeld. Ik ben bij de oude bakker geweest, hij is een eind in de tachtig. Hij begon als kleine dorpsbakker. Zijn zoon geeft nu leiding aan een bedrijf dat duizenden broden per dag bakt. Ik hoorde ook hoeveel bloed, zweet en tranen het gekost heeft om zover te komen. Daar hebben ze alles voor moeten geven. Bakker Stam uit Nieuw-Lekkerland zei: 'Voor bakker zijn moet je echt een roeping hebben. En je gezin moet erachter staan'."
Ontdekte ze waardoor de bakkers ondanks alles van hun vak houden? "Het werk geeft hen veel voldoening, begrijp ik uit de verhalen. Een aantal zei: het is zo prachtig om van niets iets te maken. Je begint met een paar ingrediënten en een paar uur later heb je een brood of prachtige koekjes in je handen, waarmee je een ander blij kunt maken. Een bakker zei: 'Ik vind het geweldig om de mensen te verwennen.' Ze zijn gepassioneerd, willen nieuwe granen uitproberen, blijven vernieuwen. Dat is ook nodig, want ze ondervinden veel concurrentie van de supermarkten."
Zelf bakken
Het bleef niet bij interviewen en schrijven alleen. "De uitgever zei: 'Je moet de recepten wel zelf uitproberen." Lachend: "In twee à drie maanden heb ik 36 recepten getest. Dat was een enorme klus, wel heel leuk. Ook moest ik zelf de foto's maken. Voor elke foto zocht ik ander serviesgoed. Dat leende ik of vond ik in kringloopwinkels. In een hoekje in de huiskamer maakte ik een leuke opstelling. Soms was ik langer bezig met het maken van de foto dan met bakken!"
Schrijven, fotograferen, stylen, kringloopwinkels aflopen: het zijn allemaal dingen die Anja graag doet. "Maar toen de deadline naderde, voelde het niet meer als hobby! De bakkers moesten mijn verhalen nalezen, kwamen met aanvullingen of correcties. Daarna gingen de vormgever en redacteur ermee aan de slag. Van hen kreeg ik lijsten met vragen: wil je dit en dat nog eens checken? Moest ik weer naar die bakkers." Met een grote lach: "Maar het is gelukt. Ik ben blij dat het af is."
Wat is haar favoriete recept uit het boek? Zonder aarzelen: "De gevulde koeken van bakker Van Maanen uit Rijnsburg in de gemeente Katwijk. Ze bakken daar eerst de onderkant, doen er daarna spijs en de bovenkant op, daarna worden ze afgebakken. Zo zorg je ervoor dat het korstje krokant is en de bovenkant zacht."
Monument
De Alblasserdamse schrijfster vindt het belangrijk dat de verhalen van de bakkers bewaard blijven. "Daarom is dit boek ook leuk voor mensen die niks met de recepten willen doen. Ik kreeg een reactie van een dochter van een van de geïnterviewde bakkers. Ze schreef me: 'Ik heb het verhaal over mijn vader met tranen in mijn ogen gelezen. Er staan zelfs dingen in die ik niet wist. Helaas is hij onlangs overleden. Zijn verhaal in jouw boek is een mooi monument voor mijn vader." Ook de Nieuw-Lekkerlandse bakkers Adrianus (90) en Wim Stam staan in het boek en delen recepten. 'Het geheim van de bakker' is te bestellen bij elke boekhandel.