Bewoners Varik kiezen liever voor 'dikke dijk'
Felle weerstand tegen hoogwatergeul
varik • De vereniging Waalzinnig vertegenwoordigt een grote groep verontruste bewoners in het Waaldorp. De besluitvorming bevindt zich in een beslissende fase. Op woensdag 6 december gaat een stuurgroep van vertegenwoordigers van provincie Gelderland en waterschap Rivierenland een keuze maken uit één van de drie oplossingen voor het verhogen van de veiligheid ter hoogte van dit dorp aan de Waal.
Alternatieven
Het alternatief nevengeul betekent een droog kanaal van 300 tot 500 meter breed en een lengte van drie kilometer rond het dorp, die bij hoog water volstroomt. Naast de nevengeul in combinatie met dijkversterking zijn er nog twee andere alternatieven: een zeer stevige dijkversterking en buitendijkse maatregelen in de uiterwaarden in combinatie met dijkversterking. Bij de keuze voor een stevige dijkversterking wordt de dijk met circa 20 tot 100 centimeter verhoogd. Daarnaast wordt de dijk versterkt aan de kant van de rivier (buitendijk) of aan de landzijde (binnendijks). In de regel gebeurt dat met grond. Als dat niet kan, zijn er technische oplossingen denkbaar, zoals een damwand. Bij de variant dijkversterking in combinatie met buitendijkse maatregelen kan bijvoorbeeld worden gedacht aan aanleg van geulen in de uiterwaarden, het verwijderen van obstakels (zoals bomen, planten, schuurtjes of hoger gelegen gronden) of het verplaatsen van de dijk landinwaarts. Zodra de stuurgroep een voorkeursvariant heeft gekozen wordt deze voorgelegd aan de minister, die uiteindelijk de knoop moet doorhakken. Dat zal waarschijnlijk gebeuren in het voorjaar van 2018.
Waalzinnig
Een nevengeul draagt volgens de vereniging Waalzinnig niet bij aan de veiligheid. Als de geul bij hoogwater volloopt, wordt Varik een soort eiland omgeven door de rivierdijk aan de ene kant en de dijk langs de nevengeul aan de andere kant. Essentiële onderdelen van deze variant zijn volgens de vereniging niet of onvoldoende uitgewerkt. "De hoogwatergeul is relatief onveiliger dan andere oplossingen. Evacuatie van de bewoners in de polder Varik-Heesselt is, bij een helaas niet uit te sluiten dijkdoorbraak, mogelijk met een groot aantal dodelijke slachtoffers als gevolg."
De investeringskosten zijn volgens de vereniging tenminste rond 200 miljoen hoger dan voor andere oplossingen. "De binnendijkse hoogwatergeul blijft boven de hoofden van de inwoners van Varik en Heesselt hangen terwijl er andere oplossingsrichtingen zijn die voor de veiligheid van de bv Nederland minstens dezelfde veiligheid bieden en veel goedkoper zijn." Ook de provincie Gelderland erkent dat de hoogwatergeul een grote impact heeft op het gebied. "Tegelijkertijd biedt de geul kansen voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld landbouw, natuur, toerisme, recreatie en wonen. Een voordeel van dit alternatief is een waterstandsdaling van circa 40 centimeter bij hoogwater. Ook hoeft de dijk minder hoog te worden als dijkversterking wordt gecombineerd met de hoogwatergeul."
Dikke dijk
Vereniging Waalzinnig kiest voor een robuuste dijkversterking, ofwel een dikke dijk. Vooral uit een oogpunt van veiligheid en toekomstbestendigheid. Zo'n dijk moet dan worden aangelegd aan de rivierzijde van de huidige Waaldijk. Daardoor is volgens de vereniging de aantasting van woningen en bedrijven minimaal. "De hoogte van de dijk kan worden beperkt doordat wateroverslag bij zo'n brede dijk niet mogelijk is."
De verloren gegane natuur kan worden gerealiseerd in de uiterwaarden. Het kan ook worden bereikt door de dijk bij Heesselt een stuk binnendijks te verleggen. Daardoor worden de uiterwaarden uiteraard een stukje vergroot. En nog een argument: "De dijk biedt toeristische perspectieven en andere ontwikkelingsmogelijkheden."
Dick Aanen