Het Straatje
De maand mei roept ieder jaar herinneringen op aan de donkere periode 1940-1945 en staat dan ook in het teken van herdenkingen. Het aantal mensen dat de oorlog bewust heeft meegemaakt en er nog over kan vertellen, wordt elk jaar minder. Maar in de gedachten van vele families leven nog verhalen voort die zeker de moeite waard zijn om niet te mogen worden vergeten.
Zo ook de gedwongen evacuatie op 6 september 1944 van de Zaltbommelse bevolking. Zaltbommel, zomer 1944. Het oorlogsfront lag vlakbij. Het kanongebulder was, zeker wanneer de wind uit het zuiden waaide, goed te horen. 's Nachts was er het zware geronk van de vliegtuigen, die in grote aantallen van west naar oost kwamen overvliegen op weg naar Duitsland, om daar hun bommenlast te droppen op strategische punten. De oorlog was in een beslissende fase aanbeland.
Hij was wakker en keek naar de paar streepjes licht, die door het metalen rooster de kelderruimte binnen vielen. Links en rechts van hem lagen zijn familieleden. Allemaal netjes op een rij op matrassen en onder dekens. Iedereen sliep nog. Dat ging bepaald niet geluidloos, vandaar dat hij al vroeg wakker was. Zijn kleine broertje lag nog te slapen met z'n duim in de mond. Hij lag een eindje van hem vandaan, naast hun moeder. Hijzelf lag naast zijn opa aan het andere eind van de rij.
De dag ervoor had hij staan kijken hoe in het achtertuintje een groot gat werd gegraven en dat daarin een theekist, gevuld met serviesgoed, zilveren bestek en andere waardevolle spullen, werd geplaatst. Op zijn vraag waarom dit werd gedaan, kreeg hij te verstaan dat het een geheim was en dat hij er nooit over mocht praten, met niemand.
De een na de ander ontwaakte en ging via de stenen trap naar de bovengelegen keuken waar men zich om beurten aan het aanrecht wat opfriste. Er werd thee gezet en er werden boterhammen gesmeerd door moeder en oma. Ze werden in alle rust opgegeten. Gesproken werd er nauwelijks. Als hij iets vroeg kreeg hij amper antwoord. Er heerste in de kleine keuken van het huis in de Kloosterstraat een bedrukkende stilte. Er stond iets te gebeuren wat niemand blijkbaar prettig vond. We moesten ons huis uit, evacueren.
(wordt vervolgd)
Frans van den Heuvel Sr.