Elke drie jaar naar Japan, waar de bloem wordt veredeld
'De lisianthus is kwetsbaar, maar sterk'
zaltbommel • Lisianthuskweker Peter van de Werken doet dit jaar weer mee aan 'Kom in de Kas'. "De meeste mensen kennen de naam Lisianthus niet, maar ze herkennen de bloemen wel meteen", zegt de 33-jarige kweker uit Zaltbommel.
De kassen liggen aan de Nieuwe Tijningen, aan de rand van Zaltbommel langs de weg naar Gameren. Dagelijks komen hier automobilisten en fietsers langs, die vaak even nieuwsgierig richting de kassen kijken, maar geen idee hebben van wat er binnen gebeurt. In de ruim twee hectare grote kas worden opgekweekte lisianthusplantjes gepoot en vervolgens liefdevol verzorgd. Na negen weken worden de bloemen geoogst, ingepakt en vervoerd naar de veiling.
Arbeidsintensief
De kwekerij bestaat al sinds 1969 toen Peter's vader en zijn grootvader en startten met de aardbeienteelt. Daarna hebben ze lange tijd fresia's geteelt en in 1993 stapten ze over op de lisianthus. "Zij waren pioniers in Nederland", weet Peter, die het bedrijf vorig jaar van zijn vader heeft overgenomen. Het kweken van deze bloemen is een arbeidsintensief proces, dat nauwelijks geautomatiseerd is. In rustige tijden gaat er dagelijks een volle vrachtwagen met zo'n twintigduizend bloemen naar de veiling, meestal naar Flora Holland in Aalsmeer, maar ook naar de wat kleinere veilingen Plantion in Ede, Flora Holland in Eelde en de veiling Rhein-Maas in het Duitse Herongen. In het seizoen kan Van de Werken zelfs twee complete vrachtwagens vullen. Per jaar levert Van de Werken rond de negen miljoen takken.
Net als veel collega-kwekers is Peter altijd op zoek naar vernieuwing. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzame energie en ongediertebestrijding. "De lisianthus is heel kwetsbaar, maar gelukkig wordt het ras steeds sterker", vertelt hij. "Om deze bloemen te kweken, heb je echt groene vingers nodig. We zijn steeds aan het experimenteren, op zoek naar de beste manier om ze te telen. Als je tomaten kweekt, kun je boeken vol met informatie raadplegen. Voor de lisianthus zijn die er nog niet. Elke dag is dan ook weer een uitdaging."
Japan
Peter gaat elke drie jaar, samen met een paar collega-kwekers uit Nederland, naar Japan toe. "Daar wordt de bloem verder veredeld", legt hij uit. "Vanaf het moment van de eerste kruising tot de werkelijke productie duurt zeven jaar. De Japanse kwekers vinden het belangrijk om te weten wat wij in de toekomst willen. Ze komen zelf elk jaar naar Nederland om bij ons in de kas te komen kijken." De Japanners mogen dan specialist zijn in het veredelen, ze kweken zelf niet zo heel veel bloemen. "Wat zij daar per seizoen oogsten, doen wij per dag", lacht Peter.
Het bedrijf van Van de Werken beschikt over een gasgestookte WKK-installatie (warmtekrachtkoppeling) voor het opwekken van stroom voor onder meer de energiezuinige lampen. De vrijgekomen energie wordt deels gebruikt als elektriciteit en deels als warmte voor het verwarmen van de kas. "Een verwarmingsketel hebben we dan ook niet nodig", vertelt Peter. In de kas hangt op dit moment boven een rij planten speciale led-verlichting. "Dat is een proef", licht hij toe. "We zijn voortdurend aan het onderzoeken of we nog efficiënter en zuiniger kunnen werken. Hier gaat het om de goede combinatie met de warmtelampen, want de lisianthus heeft niet alleen goed licht nodig, maar ook de juiste warmte." Ook op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen is Van de Werken voortdurend op zoek naar de beste oplossing. Door de hele kas hangen zogenaamde 'scoutplaten', waarmee insecten worden gevangen. Dat geeft elke dag een indicatie van de hoeveelheid en soorten insecten in de kas, dus ook van mogelijke schadelijke insecten. "Hierdoor kunnen we in een vroeg stadium zien of we met een plaag te maken krijgen en daar meteen op ingrijpen", aldus Peter.
Britta Alink