Postume onderscheiding Yad Vashem voor Ammers' echtpaar
'Dit mag niet worden vergeten'
groot-ammers • Ze leeft nog steeds: Miriam Schnitzer, een Joods meisje uit Amsterdam. Haar leven werd gered door Gerrit en Co van de Werken uit Groot-Ammers. Zij gaven haar in hun huis langs de Lekdijk onderdak en hielden haar zo uit handen van de nazi's. Haar verhaal werd tientallen jaren later op video vastgelegd en kwam zo onder de aandacht van Adriana Barten uit Groot-Ammers. Zij woont alweer ruim tien jaar in Israël en werkt daar bij Yad Vashem, de officiële staatsinstelling van Israël voor het herdenken van de Joodse slachtoffers van de Holocaust en de redders van Joden.
"Toen ik begreep dat de familie Van de Werken waarover Miriam vertelde uit Groot-Ammers kwam, gingen bij mij alle bellen rinkelen", vertelt Adriana in de schaduw van de Goudriaanse molen, waar ze een week terug is bij haar ouders. "Ik werk op de afdeling Nederland van het toekennen van de onderscheiding 'Rechtvaardige onder de Volkeren', voor mensen die met gevaar voor eigen leven Joden hebben gered. Miriam wist de voornamen van het echtpaar Van de Werken niet meer en die had ik nodig. Via onder meer mijn ouders ben ik op zoek gegaan en kwam ik terecht bij Piet en Hennie Kortleve uit Groot-Ammers, die een trouwfoto van Co en Gerrit van de Werken via de mail stuurden. De mensen op de foto waren dezelfde als op een foto die Miriam had. Toen had ik het verhaal rond."
Dit gebeurde in 2015; in dat jaar werden Gerrit en Co van de Werken benoemd tot 'Rechtvaardige onder de Volkeren'. Nu, twee jaar later, is in Rotterdam de officiële uitreiking van de medaille en de oorkonde. Adriana: "Miriam kan er zelf helaas niet bij zijn. Zij woont in een Nederlands bejaardentehuis in Israël, maar ze is te zwak om de reis nog te maken."
Het Ammerse echtpaar kreeg vier kinderen, maar zij overleden allen op jonge leeftijd, voor, tijdens en na de oorlogsjaren. De onderscheiding gaat daarom naar het meest naaste familielid, de al eerder genoemde Piet Kortleve. Zijn moeder was een zus van Co van de Werken. "Ik kende hen als ome Gerrit en tante Co", knikt Piet Kortleve. "Het is voor mij heel bijzonder om deze onderscheiding in ontvangst te mogen nemen. Er gaan nog een aantal neven en nichten van de familie Van de Werken mee. In overleg met hen hebben we besloten de medaille en de oorkonde niet in de kast te leggen, dan heeft niemand er wat aan. We dragen die over aan de Historische Kring Liesveld. Het is belangrijk dat dit verhaal bewaard en aan de volgende generatie doorgegeven wordt."
Dat laatste onderschrijft Adriana - die getrouwd is met een Joodse man en nu Ruth Joaquin heet - van harte. "Dat is ook het doel van Yad Vashem; wat er tijdens de Holocaust gebeurd is mag nooit vergeten worden, het mag geen tweede keer gebeuren. Zelf ben ik via een open sollicitatie bij Yad Vashem terechtgekomen en heb daar meteen passie voor hun en inmiddels ook mijn werk gekregen. Het aantal aanvragen komt nog steeds met een gestage stroom binnen. De vriendschappen die er nog steeds zijn en de intense dankbaarheid is zo speciaal; ook een postume onderscheiding is voor de kleinkinderen van de redders en de geredden nog steeds van groot belang."
Geurt Mouthaan